Τα μεγαλύτερα καρτέλ ναρκωτικών στον κόσμο
Το καρτέλ ναρκωτικών είναι μία κοινοπραξία ανεξάρτητων εγκληματικών οργανώσεων που δημιουργήθηκε για να περιορίσει τον ανταγωνισμό και να ελέγξει την παραγωγή και τη διανομή παράνομων ναρκωτικών. Τα καρτέλ ναρκωτικών, τα οποία από τη δεκαετία του 1980 κυριαρχούν στο διεθνές εμπόριο ναρκωτικών, είναι εξαιρετικά οργανωμένα, καλά χρηματοδοτούμενα, αποτελεσματικά και αδίστακτα.
Διευθύνονται από ναρκοβαρόνους, οι οποίοι συνεργάζονται μεταξύ τους για την αύξηση των κερδών τους και τον έλεγχο του εμπορίου ναρκωτικών. Ο πρωταρχικός στόχος αυτών των συνεργασιών είναι ο έλεγχος της προσφοράς στην παράνομη αγορά ναρκωτικών και η διατήρηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα. Συχνά οι αντιπαλότητες μεταξύ των καρτέλ οδηγούν σε συγκρούσεις για τον έλεγχο περιοχών.
Τα καρτέλ ναρκωτικών εμπλέκονται στη διακίνηση παράνομων ναρκωτικών ουσιών και πρόδρομων χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τους.
Το Καρτέλ της Σιναλόα
Το Καρτέλ της Σιναλόα θεωρείται το μεγαλύτερο και το ισχυρότερο δίκτυο διακίνησης ναρκωτικών στο δυτικό ημισφαίριο και ένα από τα ισχυρότερα καρτέλ του Μεξικού. Έχει κατορθώσει να εξασφαλίσει σημαντικό πλεονέκτημα έναντι των αντίπαλων καρτέλ λόγω της στενής συνεργασίας του με υψηλόβαθμα στελέχη της ομοσπονδιακής αστυνομίας και των ενόπλων δυνάμεων του Μεξικού.
Το Καρτέλ της Σιναλόα εμπλέκεται κυρίως στη διακίνηση φαιντανύλης, μεθαμφεταμίνης, κοκαΐνης, μαριχουάνας και ηρωίνης, σε διεθνές επίπεδο και κυρίως προς τις ΗΠΑ. Επίσης, λαμβάνει μερίδιο από τα κέρδη διαφόρων εγκληματικών οργανώσεων (συμπεριλαμβανομένων των κυκλωμάτων διακίνησης ανθρώπων) που δραστηριοποιούνται σε περιοχές της μεθορίου Μεξικού – ΗΠΑ.
Το Καρτέλ της Σιναλόα εδρεύει στην ομώνυμη πολιτεία και σε ορισμένους δήμους των γειτονικών πολιτειών Ντουράνγκο και Τσιουάουα, οι οποίες αποτελούν ένα τεράστιο φυτώριο παραγωγής ναρκωτικών, που είναι γνωστό ως «Χρυσό Τρίγωνο». Επίσης, στην πρωτεύουσα της Πολιτείας Σιναλόα, Κουλιακάν, το Καρτέλ της Σιναλόα έχει αυξήσει τη δραστηριοποίησή του και στη μικρής κλίμακας διακίνηση ναρκωτικών, ιδίως μαριχουάνας και μεθαμφεταμίνης.
Επιπλέον, διαθέτει παραρτήματα που δραστηριοποιούνται σε άλλες μεξικανικές πολιτείες, όπως η Σονόρα, η Μπάχα Καλιφόρνια, το Ναγιαρίτ, το Χαλίσκο και η Τσιάπας.
Τέλος, τα δίκτυα που συνδέονται με το Καρτέλ της Σιναλόα διατηρούν ένα ευρύ πελατολόγιο σε όλες σχεδόν τις ηπείρους, καθώς και προμηθευτές πρόδρομων χημικών ουσιών στην Κίνα, την Ινδία και σε άλλες ασιατικές χώρες. Επιπλέον, συχνά αποστέλλουν μεσάζοντες στην Κολομβία, τη Βενεζουέλα και στο Εκουαδόρ προκειμένου να εξασφαλίσουν σταθερή παραγωγή και ροή κοκαΐνης.
Το Καρτέλ του Χουάρες
Το Καρτέλ του Χουάρες που εδρεύει στην ομώνυμη πόλη της Πολιτείας Τσιουάουα του βορείου Μεξικού αποτελεί μία από τις παλαιότερες και ισχυρότερες εγκληματικές οργανώσεις στη χώρα και για παραπάνω από τέσσερις δεκαετίες ένα από τα βασικότερα δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών από το Μεξικό στις ΗΠΑ.
Από τη σύστασή του, το καρτέλ επικεντρώθηκε στη διακίνηση ναρκωτικών και αργότερα επεκτάθηκε και σε άλλες εγκληματικές δραστηριότητες, όπως η εμπορία ανθρώπων, οι απαγωγές και οι εκβιασμοί. Οι απαρχές του Καρτέλ Χουάρες ανάγονται στη δεκαετία του ’80, όταν η πόλη του Χουάρες βρισκόταν υπό τον έλεγχο του Rafael Aguilar Guajardo. Το 1993, μετά τη δολοφονία του Rafael Aguilar Guajardo στο Κανκούν, τα ηνία του καρτέλ ανέλαβε ο υπαρχηγός του, Amado Carrillo Fuentes, γνωστός και ως «El Señor de los Cielos» («Ο Κύριος των Ουρανών»).
Για την εξουδετέρωση των αντιπάλων του, το Καρτέλ του Χουάρες χρησιμοποιεί την εκτελεστική του πτέρυγα τη La Línea («Η Γραμμή»). Παράλληλα, για τον ίδιο σκοπό χρησιμοποιεί και τη μεξικανική συμμορία Barrio Azteca («Γειτονιά Αζτέκων»), της οποία τα μέλη έχουν διπλή υπηκοότητα (μεξικανική – αμερικανική), στοιχείο που τα καθιστά ιδανικά για την εκτέλεση αποστολών τόσο στο Μεξικό όσο και στις ΗΠΑ.
Το Καρτέλ του Χουάρες διακρίνεται για την ωμότητα που επιδεικνύει στους αντιπάλους του. Μάλιστα, προκειμένου να επιδείξει την ισχύ του και να προκαλέσει τρόμο τόσο στους αντιπάλους του όσο και στους απλούς πολίτες συνηθίζει να τεμαχίζει τα πτώματα των αντιπάλων του και να εκθέτει δημοσίως τα ακρωτηριασμένα μέλη τους.
Το Χουάρες συχνά μετατρέπεται σε πεδίο μάχης εξαιτίας των σφοδρών συγκρούσεων ανάμεσα στο Καρτέλ του Χουάρες και στο Καρτέλ της Σιναλόα.
Το Καρτέλ των Ήλιων
Ως «Καρτέλ των Ήλιων» ορίζονται οι πυρήνες διακίνησης ναρκωτικών που δραστηριοποιούνται εντός των ενόπλων δυνάμεων της Βενεζουέλας. Το Καρτέλ των Ήλιων οφείλει την ονομασία του στα διακριτικά σε σχήμα ήλιου που φέρουν τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων της χώρας.
Οι πυρήνες του, οι οποίοι εντοπίζονται σε όλα τα σώματα των ενόπλων δυνάμεων της χώρας (Στρατός Ξηράς, Αεροπορία, Ναυτικό, Εθνοφρουρά), περιλαμβάνουν στελέχη από όλα τα ιεραρχικά επίπεδα. Βρίσκεται υπό την πατρωνία των πολιτικών παραγόντων και η δομή του είναι εξαιρετικά ασταθής, καθώς μεταβάλλεται ανάλογα με τις αλλαγές στην ιεραρχία του προσωπικού των ενόπλων δυνάμεων και την επικρατούσα πολιτική κατάσταση. Αν και ασχολείται κατά βάση με τη διακίνηση ναρκωτικών, συχνά εμπλέκεται και σε άλλες εγκληματικές δραστηριότητες, όπως το λαθρεμπόριο καυσίμων, οι παράνομες εξορύξεις και οι εκβιασμοί.
Οι ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας εμπλέκονται στη διακίνηση ναρκωτικών με τους εξής τέσσερις τρόπους:
● Συνήθως χρηματίζονται προκειμένου να παραβλέψουν τις διαδικασίες διακίνησης ναρκωτικών ή να διευκολύνουν το έργο των διακινητών.
● Μέσω της δημιουργίας εναερίων διαδρόμων με την απενεργοποίηση των ραντάρ, ώστε να μην εντοπίζονται τα αεροσκάφη που μεταφέρουν ναρκωτικά. Επίσης, η διακίνηση ναρκωτικών από αέρος επιτυγχάνεται και μέσω της παροχής ειδικών κωδικών στους εμπόρους για να καταγραφεί η πτήση ως νόμιμη.
● Μέσω της δημιουργίας χερσαίων διαδρόμων με την άρση των ελέγχων στα χερσαία σημεία.
● Μέσω της δημιουργίας θαλασσίων διαδρόμων με την παύση των περιπολιών σε συγκεκριμένες ώρες, κατόπιν συνεννόησης με τους εμπόρους ναρκωτικών, ώστε να επιτραπεί η διέλευση των σκαφών που μεταφέρουν ναρκωτικά.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το εμπόριο ναρκωτικών πραγματοποιείται μέσω των λιμένων και των αεροδρομίων που υπάγονται στον έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων. Σε άλλες περιπτώσεις, τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων μεταφέρουν με στρατιωτικά οχήματα τα φορτία με τις ναρκωτικές ουσίες κατά μήκος των εσωτερικών διαδρόμων διακίνησης.
Ορισμένες φορές οι διαδικασίες αυτές συντονίζονται απευθείας από οργανωμένα δίκτυα διακίνησης που βρίσκονται υπό τη διοίκηση ανώτατων αξιωματικών, ενώ σε άλλες περιπτώσεις από χαμηλόβαθμους αξιωματούχους που καταβάλλουν ένα μερίδιο των εισπράξεών τους στη διοίκηση.
Τα σώματα των ενόπλων δυνάμεων που δραστηριοποιούνται εντονότερα στο εμπόριο ναρκωτικών εντοπίζονται κατά μήκος των δυτικών συνόρων της Βενεζουέλας με την Κολομβία, και συγκεκριμένα στις πολιτείες Απούρε, Σούλια, Τάτσιρα και Αμασόνας. Άλλα δραστηριοποιούνται στις παράκτιες πολιτείες της χώρας και συγκεκριμένα στο Φαλκόν, στο Σούκρε, στο Δέλτα Αμακούρο και στο Καραμπόμπο, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο λιμάνι της Βενεζουέλας, το Πουέρτο Καμπέγιο.
Η Οικογένεια από το Μιτσοακάν
H Πολιτεία Μιτσοακάν αποτελεί εδώ και δεκαετίες τον «επίγειο παράδεισο» των παραγωγών και των εμπόρων ναρκωτικών, καθώς η παπαρούνα, που αποτελεί την πρώτη ύλη για την παρασκευή ηρωίνης, αφθονεί στα εδάφη της. Εικάζεται ότι η εγκληματική οργάνωση «Η Οικογένεια από το Μιτσοακάν», που δρα στην ομώνυμη πολιτεία, σχηματίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 με σκοπό την επιβολή της τάξης, την προστασία των πολιτών από τους απαγωγείς και τους εμπόρους ναρκωτικών και την παροχή ασφάλειας και βοήθειας στους φτωχούς αγρότες.
Ωστόσο, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα η οργάνωση άλλαξε «ταυτότητα» και μετατράπηκε σε ένοπλη πτέρυγα του Καρτέλ του Κόλπου του Μεξικού, με σκοπό να αποσπάσει τα ηνία του εμπορίου ναρκωτικών στο Μιτσοακάν από αντίπαλα καρτέλ.
Η οργάνωση κατόρθωσε να εδραιώσει την κυριαρχία της σε επτά δήμους του νοτιοανατολικού Μιτσοακάν, που συγκροτούν την επονομαζόμενη «Tierra Caliente» («Θερμή Γη»). Κατά το παρελθόν διατηρούσε πυρήνες στις πολιτείες Γκερέρο, Μορέλος, Γκουαναχουάτο, Κολίμα, Κερέταρο, Χαλίσκο και στην Πόλη του Μεξικού. Τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της παρακμής της, η παρουσία της περιορίστηκε στο Γκουαναχουάτο και στην Πόλη του Μεξικού.
Η οργάνωση έχει συνάψει συμμαχίες με μεγάλα καρτέλ, όπως αυτού της Σιναλόα και του Χουάρες. Επίσης, συχνά συγκρούεται με άλλες μεξικανικές εγκληματικές οργανώσεις όπως οι Ναΐτες Ιππότες και η Ένωση Τεπίτο.
Το Καρτέλ της Τιχουάνα
Το Καρτέλ της Τιχουάνα εμφανίστηκε στον κόσμο του οργανωμένου εγκλήματος στα τέλη της δεκαετίας του ’80 στον απόηχο της διάσπασης του Καρτέλ της Γκουνταλαχάρα μετά τη σύλληψη του ηγέτη του Miguel Ángel Félix Gallardo.
Ο Miguel Ángel Félix Gallardo, μία κορυφαία μορφή του οργανωμένου εμπορίου ναρκωτικών στο Μεξικό κατά τη δεκαετία του 1980, μετά την πτώση του, αποφάσισε να παραδώσει τα ηνία του Καρτέλ της Τιχουάνα στους ανιψιούς του Arellano – Félix, οι οποίοι αξιοποίησαν την εξαιρετικά σημαντική στρατηγική θέση της Τιχουάνα στη μεθοριακή ζώνη Μεξικού – ΗΠΑ και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα κατόρθωσαν να μετατρέψουν το τοπικό καρτέλ σε ένα από τα μεγαλύτερα καρτέλ ναρκωτικών του Μεξικού.
Ωστόσο, μετά τη δυναμική εμπλοκή του Καρτέλ της Σιναλόα στην Μπάχα Καλιφόρνια το 2006 και την κατάρρευση της πολυμελούς οικογένειας Arellano-Félix, το Καρτέλ της Τιχουάνα απώλεσε μεγάλο μέρος της ισχύος του. Το 2016, μετονομάστηκε σε «Καρτέλ Νέας Γενιάς της Τιχουάνα» και άρχισε να συνεργάζεται με το Καρτέλ Νέας Γενιάς του Χαλίσκο και με την Οργάνωση Beltrán-Leyva με σκοπό τη δημιουργία ενός κοινού μετώπου εναντίον του Καρτέλ της Σιναλόα.
Η συμμαχία έχει πλέον διαλυθεί και το Καρτέλ της Τιχουάνα έχει ανοίξει έναν διμέτωπο πόλεμο με το Καρτέλ Νέας Γενιάς του Χαλίσκο και το Καρτέλ της Σιναλόα για τον έλεγχο του εμπορίου ναρκωτικών στην πόλη Τιχουάνα και στην Μπάχα Καλιφόρνια. Έχει αναφερθεί ότι το δίκτυο των συνεργατών του Καρτέλ της Τιχουάνα περιλαμβάνει φατρίες της ρωσικής μαφίας, τη μεξικανική συμμορία που δραστηριοποιείται στη συνοικία Logan Heights στο Σαν Ντιέγκο των ΗΠΑ και την κολομβιανή μαρξιστική – λενινιστική αντάρτικη οργάνωση FARC.
Το Καρτέλ Νέας Γενιάς του Χαλίσκο
Το Καρτέλ Νέας Γενιάς του Χαλίσκο δημιουργήθηκε το 2009 από αποσχισθέντες πυρήνες του Καρτέλ Μιλένιο. Μετά τη σύστασή του, επεκτάθηκε ραγδαία και σήμερα διατηρεί πυρήνες σε όλο σχεδόν το Μεξικό, εκτός από τη διαβόητη περιοχή του «Χρυσού Τριγώνου», όπου συναντώνται οι πολιτείες Τσιουάουα, Ντουράνγκο και Σιναλόα. Σήμερα, αποτελεί την ισχυρότερη εγκληματική οργάνωση στο Χαλίσκο, στο Ναγιαρίτ και στην Κολίμα (κυρίως στο λιμάνι Μανσανίγιο), στη Βερακρούς, στην πλούσια σε αποθέματα πετρελαίου κεντρική περιοχή του Γκουαναχουάτο, στην Πουέμπλα, στο Κερέταρο και στο Ιντάλγκο.
Έχει επίσης ισχυρή παρουσία σε στρατηγικές περιοχές όπως η Ριβιέρα Μάγια, στις συνοριακές πόλεις Τιχουάνα και Χουάρες και στην «Tierra Caliente», μία γεωγραφική περιοχή που εκτείνεται σε τμήματα των πολιτειών Μιτσοακάν και Γκερέρο και στην Πόλη του Μεξικού.
Σε διεθνές επίπεδο, το καρτέλ διατηρεί συνδέσμους σε όλη τη Νότια Αμερική, καθώς και στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στην Αυστραλία, την Κίνα και τη Νοτιοανατολική Ασία. Μία εκ των σημαντικότερων συμμάχων του, η εγκληματική οργάνωση Huistas, η οποία δραστηριοποιείται στο Διαμέρισμα Ουεουετενάνγκο της Γουατεμάλας, συνεπικουρεί στον έλεγχο μέρους της αλυσίδας εφοδιασμού της κοκαΐνης και των συνθετικών ναρκωτικών στο Μεξικό και στις ΗΠΑ.
Ως ένα από τα μεγαλύτερα καρτέλ παγκοσμίως δεν θα μπορούσε να μην αποκτήσει και φανατικούς εχθρούς, όπως το Καρτέλ της Τιχουάνα, το Καρτέλ Νουέβα Πλάσα, η Ένωση Τεπίτο και το Καρτέλ της Σιναλόα. Αξίζει να σημειωθεί ότι με το Καρτέλ της Σιναλόα υπήρξαν κατά το παρελθόν σύμμαχοι, αλλά οδηγήθηκαν σε σύγκρουση εξαιτίας του έντονου ανταγωνισμού τους για τον έλεγχο των περιοχών και των διαδρόμων διακίνησης ναρκωτικών.
Τον Αύγουστο του 2016 μέλη του Καρτέλ Νέας Γενιάς του Χαλίσκο απήγαγαν τους δύο γιους τού τότε αρχηγού του Καρτέλ της Σιναλόα Joaquín Guzmán Loera (ευρύτερα γνωστού ως «El Chapo»), μαζί με φίλους τους και τους απελευθέρωσαν έπειτα από διαπραγματεύσεις. Το γεγονός αυτό έπληξε σε μεγάλο βαθμό το «πρεστίζ» του Καρτέλ της Σιναλόα.
Οι Ναΐτες Ιππότες
Οι Ναΐτες Ιππότες εμφανίστηκαν τον Μάρτιο του 2011 ως ομάδα που αποσχίστηκε από την Οικογένεια από το Μιτσοακάν. Από την πρόδρομή τους εγκληματική οργάνωση, υιοθέτησαν την «ταυτότητα» της ομάδας αυτοπροστασίας και πλέον αυτοπροσδιορίζονται ως μία πολιτοφυλακή που έχει στόχο την προστασία των τοπικών κοινοτήτων του Μιτσοακάν από τις μεγαλύτερες μεξικανικές εγκληματικές οργανώσεις. Τα μέλη τής εν λόγω οργάνωσης διακρίνονται για την προσήλωσή τους στα χριστιανικά ιδεώδη και συχνά προβάλλουν θρησκευτικές εικόνες στις δημόσιες ανακοινώσεις τους.
Οι συλλήψεις και οι δολοφονίες αρκετών ηγετικών της στελεχών την περίοδο 2014-2015 έθεσαν εν αμφιβόλω το μέλλον της. Παρ’ όλα αυτά, η οργάνωση κατόρθωσε να ανασυνταχθεί και να διατηρήσει την ισχυρή της παρουσία στο νότιο Μεξικό. Προπύργιό της αποτελεί το Μιτσοακάν και δραστηριοποιείται επίσης στις πολιτείες Γκουαναχουάτο, Μορέλος και Γκερέρο.
Πρόσφατα, οι Ναΐτες Ιππότες υπέστησαν σοβαρές ήττες από ομάδες αυτοάμυνας του Μιτσοακάν που υποστηρίζονταν από κυβερνητικές δυνάμεις. Επίσης, ένας σημαντικός αριθμός μελών της οργάνωσης έχει αυτομολήσει σε άλλες εγκληματικές ομάδες. Ομάδες που σχηματίστηκαν από αποσχισθέντα μέλη της, όπως οι Los Viagras, μάχονται εναντίον ισχυρών εγκληματικών οργανώσεων, όπως το Καρτέλ Νέας Γενιάς του Χαλίσκο, για τον έλεγχο στρατηγικών σημείων.
* Ο Μιχαήλ Εμμανουήλ Δημάκας είναι υποψήφιος διδάκτορας, MSc: «Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές», MA: «Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία»
Διαβάστε επίσης:
ΚΚΕ: Ζητά πλήρεις αποζημιώσεις για τους πυρόπληκτους – Καταγγέλλει την παντελή απουσία του κράτους
Πληθυσμιακός κατήφορος, παιδοκτονίες και βρεφοκτονίες
Τα χειρότερα έρχονται για τη Γάζα
