Κόλαφος ο Guardian για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ: H ελίτ σχεδιάζει, ο λαός πληρώνει
Ζώα-φάντασμα, χωράφια που «καταπίνουν» θάλασσες και πολιτικοί που μοιράζονται δισεκατομμύρια. Το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων αποκαλύπτει πώς η ελληνική πολιτική ελίτ έστησε μια καλοκουρδισμένη μηχανή απάτης σε βάρος της Ευρώπης και, τελικά, των ίδιων των Ελλήνων φορολογουμένων, γράφει ο ανταποκριτής του Guardian στην Αθήνα Αλεξάντερ Κλάπ για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Κάτι παράξενο συμβαίνει στην Ελλάδα: ζώα εμφανίζονται από το πουθενά. Μεταξύ 2016 και 2022, ο πληθυσμός των προβάτων στην Κρήτη υπερδιπλασιάστηκε. Τουλάχιστον αυτό ισχυρίζονται τα κρατικά αρχεία, τα οποία, κατά την ίδια περίοδο, αποκαλύπτουν και άλλες περίεργες τάσεις σε όλη τη χώρα. Οι πλαγιές του Ολύμπου λέγεται ότι έχουν σκεπαστεί με φυτείες μπανανιών, στρατιωτικά αεροδρόμια υψηλής ασφάλειας έχουν παραδοθεί σε ελαιόδεντρα, και βοσκοτόπια για κατσίκια και αρνιά πλέον εκτείνονται έξω από τη γη και μέσα στα κρυστάλλινα νερά των γύρω θαλασσών, γράφει ο δημοσιογράφος του Guardian.
Όλες αυτές οι αναφορές είναι τόσο εξωφρενικές όσο και προσοδοφόρες, και δείχνουν ένα ντροπιαστικό σκάνδαλο που ταράζει την ελληνική πολιτική: την αποκάλυψη ότι για χρόνια τεράστια ποσά ευρωπαϊκών κονδυλίων τσεπώνονταν από άτομα που τα διεκδικούσαν ως επιδοτήσεις για αγροτικές δραστηριότητες που δεν υπήρχαν.
Ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ΕΕ —περισσότερο από ό,τι διατίθεται για την εκπαίδευση, την πρόνοια και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μαζί— πηγαίνει στην επιδότηση της γεωργίας των κρατών-μελών. Όσο περισσότερα ζώα υπάρχουν, τόσο περισσότερη γη κατανέμεται για βοσκή —και τόσο περισσότερα χρήματα μοιράζονται. Στην Ελλάδα, οι αγροτικές επιδοτήσεις από τις Βρυξέλλες ανέρχονται σε περίπου 2 δισ. ευρώ τον χρόνο, ισοδύναμο με περίπου το ένα τέταρτο του υπερδιογκωμένου ετήσιου στρατιωτικού προϋπολογισμού της χώρας.
Επιφανειακά, το αναδυόμενο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ —από τα αρχικά του ελληνικού κρατικού οργανισμού που διαχειριζόταν την κατανομή των ευρωπαϊκών αγροτικών επιδοτήσεων— θα μπορούσε να θεωρηθεί πράξη εκδίκησης. Μια δεκαετία μετά την οικονομική κρίση, όταν Ευρωπαίοι τεχνοκράτες επέβαλαν εξευτελιστικά μέτρα λιτότητας στην ελληνική εργατική τάξη, μήπως οι πανούργοι Κρητικοί αγρότες άρχισαν να «γεννούν» εκατομμύρια φανταστικά πρόβατα και να αποσπούν χρήματα από τις Βρυξέλλες, διερωτάται ο ανταποκριτής του Guardian στην Ελλάδα.
Είναι ένας πειρασμός να το δει κανείς έτσι, αλλά δεν είναι αυτή η ιστορία. Στην πραγματικότητα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ φαίνεται ως απάτη που εκτελέστηκε κατ’ εντολή της ίδιας πολιτικής ελίτ που βύθισε την Ελλάδα σε καταστροφικά οικονομικά νερά εξαρχής. Μια ευρωπαϊκή έρευνα για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, που ξεκίνησε το 2020 και διεξάγεται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (Eppo) με έδρα το Λουξεμβούργο, καταγγέλλει μια υφαρπαγή χρημάτων που ενδέχεται να οργανώθηκε «με συστηματικό τρόπο» σε όλο το κράτος.
Ενδεχομένως να ξεκίνησε ήδη από το 1998, αλλά φαίνεται να εντάθηκε με την εκλογή του δεξιού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας το 2019, όταν τα αγροτικά λογιστικά στοιχεία της Ελλάδας παραποιήθηκαν. Ελεγκτές φέρονται να παραμερίστηκαν, καθώς νέα αγροτεμάχια καταχωρούνταν σε έναν ιδιώτη τον ένα χρόνο, για να μεταφερθούν —στα χαρτιά— σε άλλον τον επόμενο. Η Κρήτη παραποιήθηκε στατιστικά ώστε να φαίνεται ότι διαθέτει το μισό από το σύνολο των προβάτων της Ελλάδας, την ίδια στιγμή που ήταν δύσκολο να εξηγηθεί πώς παρήγαγε λιγότερο από το ένα δέκατο του πρόβειου γάλακτος της χώρας. Οι πληθυσμοί μελισσών υπερδιπλασιάστηκαν σε νησιά που καιγόντουσαν από φωτιές ή υπέφεραν από ξηρασία. Δύο πρώην Έλληνες υπουργοί φέρονται να πέρασαν χρόνια «βοηθώντας και υποκινώντας την υπεξαίρεση» ευρωπαϊκών αγροτικών κονδυλίων, επισημαίνει ο Αλεξάντερ Κλαπ.
«Βαθιά εμπλοκή της Νέας Δημοκρατίας» βλέπει ο ανταποκριτής του Guardian
Τόσες χιλιάδες ψευδείς ή υπερβολικές δηλώσεις εγείρουν πλέον αναπόφευκτα ερωτήματα. Πού πήγαν τα χρήματα; Ποιοι επωφελήθηκαν; Μια έρευνα συνεχίζεται υπό τη Λάουρα Κοβέσι, επικεφαλής της Eppo, η οποία κέρδισε την εκτίμηση των Βρυξελλών όταν ήταν γενική εισαγγελέας της Ρουμανίας, διότι έσπασε το πολιτικό κατεστημένο της χώρας φυλακίζοντας εκατοντάδες πολιτικούς σε μια από τις πιο σαρωτικές εκστρατείες κατά της διαφθοράς στην πρόσφατη ευρωπαϊκή μνήμη.
Είναι ήδη προφανές ότι το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας —η παλιά δυναστική μηχανή της ελληνικής δεξιάς— εμπλέκεται βαθιά. Δεκατρείς βουλευτές της έχουν συνδεθεί με τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ (όπως και ένας βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και ένας του ΣΥΡΙΖΑ). Ένας υπουργός και τέσσερις υφυπουργοί αναγκάστηκαν να παραιτηθούν. Ο πρωθυπουργός και αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, από την πλευρά του δήλωσε ότι «δεν έχει τίποτα να κρύψει» και δεσμεύτηκε να φτάσει στην άκρη του σκανδάλου, αν και τώρα αποφεύγει την ιδέα μιας πλήρους κοινοβουλευτικής έρευνας. Ο ίδιος έλαβε προσωπικά ευρωπαϊκές αγροτικές επιδοτήσεις από το 2014 έως το 2021. (Κυβερνητικός εκπρόσωπος υπερασπίστηκε τις πράξεις του Μητσοτάκη, λέγοντας ότι δεν ήταν υποχρεωμένος να παραιτηθεί από το ιστορικό του δικαίωμα στη χρηματοδότηση και ότι «ό,τι ισχύει για κάθε γαιοκτήμονα ισχύει και για εκείνον».) «Ποιόν κοροϊδεύετε, κύριε Μητσοτάκη;» ρώτησε στη βουλή ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, τον περασμένο μήνα. «Ο κ. Μητσοτάκης είτε είναι συνένοχος», είπε ο ΣΥΡΙΖΑ σε ανακοίνωσή του, «είτε τον εκβιάζουν οι υπουργοί του».
Το σκάνδαλο αποκάλυψε επίσης πώς λειτουργεί η εξουσία στην Ελλάδα. Τρεις επικεφαλής του ΟΠΕΚΕΠΕ που αμφισβήτησαν οικονομικές ατασθαλίες φέρονται να απομακρύνθηκαν, ο ένας μάλιστα αφού προσπάθησε να μπλοκάρει περίπου 3.500 ύποπτες αιτήσεις επιδότησης, άλλος μετά το μπλοκάρισμα 9.000 πληρωμών. Υποκλοπές που πραγματοποιήθηκαν από ευρωπαϊκές αρχές κατέγραψαν αξιωματούχους που, παρόλο που εξέφραζαν φόβους για ενστάσεις, επέμεναν να εγκρίνονται οι παράνομες πληρωμές. Καθώς οι ευρωπαίοι επιθεωρητές έφταναν στην Κρήτη, οι αγρότες φέρονται να ειδοποιούνταν εκ των προτέρων και να διατάσσονταν να μετακινούν τα κοπάδια για να διατηρούν τα προσχήματα. Η διοχέτευση του νησιού με ευρωπαϊκά κονδύλια φαίνεται να ικανοποίησε ένα σημαντικό κομμάτι του εκλογικού του σώματος. Αυτός ήταν ο σκοπός, υποστήριξαν οι αντίπαλοι του Μητσοτάκη. Πράγματι, σε μία από τις πιο σεισμικές ανακατατάξεις του ελληνικού πολιτικού τοπίου των τελευταίων ετών, η Κρήτη —πρώην αριστερό προπύργιο— πέρασε στη Νέα Δημοκρατία το 2023. (Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε: «Η σύνδεση των απατεώνων που ερευνώνται με οποιαδήποτε αλλαγή στο εκλογικό αποτέλεσμα είναι εξωπραγματική, προϊόν επιστημονικής φαντασίας.»)
«Ο λογαριασμός θα πληρωθεί από τους Έλληνες πολίτες»
Ας το πούμε όπως είναι: ένα ακόμη οικονομικό πλήγμα για το οποίο οι Έλληνες φορολογούμενοι θα πληρώσουν ξανά τον λογαριασμό, επισημαίνει ο δημοσιογράφος της βρετανικής εφημερίδας. Το πρόστιμο που έχει ήδη επιβληθεί από τις Βρυξέλλες, περίπου 415 εκατ. ευρώ, θα μετακυλιστεί σε αυτό που έχει γίνει το πιο υπερφορτωμένο αλλά και τρίτο χειρότερα αμειβόμενο εργατικό δυναμικό της ΕΕ· για να καλυφθεί, το ισοδύναμο των 10 εκατ. Ελλήνων θα έπρεπε να δουλέψει από οκτώ ώρες ο καθένας με τον κατώτατο μισθό της χώρας. Αναμένονται περισσότερα πρόστιμα τους επόμενους μήνες, καθώς η έρευνα της Κοβέσι διευρύνεται.
Εδώ και έξι χρόνια, ο Μητσοτάκης διαβεβαιώνει τους Έλληνες ψηφοφόρους ότι καθαρίζει δεκαετίες σήψης από το ελληνικό κράτος. Μιλά για τεχνοκρατική αναμόρφωση, μια «νέα Ελλάδα», μια χώρα που βγαίνει αεροπορικώς από τα βάθη της οικονομικής καταστροφής και του διοικητικού χάους. Όμως κρίση μετά την κρίση αποκαλύπτει κάθε αντίφαση αυτών των διαβεβαιώσεων. Το 2022, ο ανιψιός του αναγκάστηκε να παραιτηθεί από γενικός γραμματέας μετά την αποκάλυψη μιας γελοίας υπόθεσης κατασκοπευτικού λογισμικού —μόνο για να αρχίσουν οι συζητήσεις για επιστροφή του στο γραφείο του θείου του δύο χρόνια αργότερα. Το 2023, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών του Μητσοτάκη παραιτήθηκε έπειτα από ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα που στοίχισε τη ζωή σε 57 άτομα, καθώς είχαν αγνοηθεί προειδοποιήσεις για την ασφάλεια του ελληνικού σιδηροδρομικού συστήματος —μόνο για να επιστρέψει στην πρώην βουλευτική του έδρα όταν η μαζική αγανάκτηση άρχισε να υποχωρεί. Τέτοια σκάνδαλα αντιμετωπίζονται σαν ενοχλητικά επικοινωνιακά περιστατικά, όπου το πρόβλημα δεν είναι η πολιτική τάξη που ανακυκλώνεται στην εξουσία με ατιμωρησία, αλλά οι Έλληνες που απαιτούν συνέπειες από εκείνους που τους κουνάνε το δάχτυλο μιλώντας για λογοδοσία.
Η Ελλάδα είναι ήδη ένας τόπος όπου το αφήγημα της νέας, λαμπρής ευημερίας —ενός ανερχόμενου τεχνολογικού κόμβου που ανθεί από ξένες επενδύσεις— έχει αποδειχθεί απατηλό για τους περισσότερους. Αλλά όλο και περισσότερο κινδυνεύει να εξελιχθεί σε κάτι άλλο: σε έναν τόπο όπου λέγεται στον λαό ότι η διαφθορά που συνεχίζει να καταστρέφει τα οικονομικά του και την εμπιστοσύνη του δεν είναι παρά άλλη μια φαντασίωση, καταλήγει ο δημοσιογράφος του Guardian.
Διαβάστε επίσης:
Ανδρουλάκης: Ο Μητσοτάκης εκθέτει τη χώρα – Στις εκλογές να μπει τέλος στη διακυβέρνηση της ΝΔ
Διπλό «χτύπημα» Αρναούτογλου – Κουκουλόπουλου για τις πολιτικές για τη Δυτική Μακεδονία
