Σε πολιτική κρίση η Γαλλία μετά την πτώση της κυβέρνησης Μπαϊρού – Τα σενάρια της επόμενης μέρας και οι επιλογές του Μακρόν
Ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού έχασε την εμπιστοσύνη της Εθνοσυνέλευσης. Σε βαθιά πολιτική κρίση βυθίζεται η χώρα. “Ιστορικό και όχι πολιτικό ζήτημα” λέει ο Μπαϊρού.
Η κυβέρνηση Μπαϊρού έπεσε. Με 364 ψήφους κατά, οι βουλευτές του αρνήθηκαν την ψήφο εμπιστοσύνης που αναζήτησε. Το αποτέλεσμα ανακοινώθηκε γύρω στις 7 χθες το βράδυ, ενώ έγινε γνωστό ότι σήμερα θα παραδώσει την παραίτησή του στον πρόεδρο Μακρόν. Η κυβέρνηση του 74χρονου Μπαϊρού, ο οποίος είχε αναλάβει την πρωθυπουργία πριν από μόλις εννέα μήνες, καταψηφίστηκε με 33 περισσότερες ψήφους από ό,τι η κυβέρνηση Μπαρνιέ τον Δεκέμβριο.
Λίγες ώρες πριν από την ψηφοφορία, ο Φρανσουά Μπαϊρού είχε βάλει όλη την πολιτική του δεινότητα να πείσει για τους κινδύνους μιας απόρριψης. “Έχετε τη δύναμη να ανατρέψετε την κυβέρνηση, αλλά δεν έχετε τη δύναμη να διαγράψετε την πραγματικότητα”.
Με τα λόγια αυτά ξεκίνησε την απογευματινή ομιλία του ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο της διαδικασίας για την εξασφάλιση ψήφου εμπιστοσύνης από τους βουλευτές.
Και ενώ ο στόχος ήταν να πείσει για να δώσουν νέα περιθώρια ζωής στην κυβέρνησή του, ο λόγος του έμοιαζε σαν ένα μεγάλο “αντίο”, καμία νέα αναγγελία, ούτε νέο προγραμματισμό, έμοιαζε να προσυπογράφει και ο ίδιος το τέλος της κυβέρνησής του. Σαν παρακαταθήκη, όμως, άφησε στους Γάλλους μια ισχυρή προειδοποίηση για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα τους.
«Η υποταγή στο χρέος μοιάζει με υποταγή στη βία»
“Θέλησα αυτή τη δοκιμασία της αλήθειας” εξήγησε, “με τη συγκατάθεση του προέδρου”. Δεν είναι πολιτικό ζήτημα αλλά ιστορικό” (…) “Είναι θέμα ζωής και θανάτου”, πρόσθεσε. “Σήμερα το χρέος είναι 3.415 δις ευρώ. Κάθε χρόνο με τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης και πληθωρισμού η Γαλλία παράγει 50 δις ευρώ, και αυτό έναντι των 107 δις ευρώ που οφείλουμε στους πιστωτές στο τέλος της δεκαετίας. Η υποταγή στο χρέος είναι σαν υποταγή στη στρατιωτική βία”τόνισε ο Φρανσουά Μπαϊρού.
Παίρνοντας τον λόγο η Μαρίν Λεπέν υπογράμμισε πάνω απ’ όλα ότι στην προκειμένη περίπτωση μια νέα διάλυση της Βουλής δεν είναι επιλογή αλλά υποχρέωση. Ο Γκαμπριέλ Ατάλ από τους Μακρονικούς ζήτησε συνεργασίες για την “οικοδόμηση μιας συμφωνίας γενικού ενδιαφέροντος”.
Η Ματίλντ Πανό από τους Ανυπότακτους θύμισε ότι σε δύο μέρες, στις 10 του μήνα, ετοιμάζουν διαδηλώσεις με σλόγκαν “Μπλοκάρουμε τα πάντα”. Οι Σοσιαλιστές με τον Μπορις Βαλώ επανέλαβαν ότι είναι έτοιμοι για να πάρουν την σκυτάλη στην κυβέρνηση, πράγμα που αρνούνται κατηγορηματικά οι Ρεπουμπλικάνοι μέσω του αρχηγού τους και νυν υπουργού εσωτερικών, Μπρούνο Ρεταγιό.
Η πτώση του Μπαϊρού και ένα διχασμένο κοινοβούλιο δεν προσφέρουν σταθερότητα
Από το στοίχημα του Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές τον περασμένο Ιούνιο, το κοινοβούλιο παραμένει διχασμένο σε τρεις ομάδες – την αριστερά, το κέντρο και την άκρα δεξιά – καμία από τις οποίες δεν έχει πλειοψηφία..
Η Γαλλία πρέπει τώρα να συμφωνήσει επειγόντως σε έναν προϋπολογισμό για το επόμενο έτος. Αλλά δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι οποιοσδήποτε νέος πρωθυπουργός που θα επιλέξει ο Μακρόν θα μπορούσε να επιτύχει συναίνεση για τον προϋπολογισμό. Ο Μπαϊρού άντεξε μόλις εννέα μήνες και, πριν από αυτόν, ο Μισέλ Μπαρνιέ έπεσε επίσης μετά από μόλις τρεις μήνες.
Ακόμα κι αν ο Μακρόν προκηρύξει νέες πρόωρες εκλογές – κάτι που δεν είναι η καλύτερή του επιλογή, καθώς ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν προηγείται στις δημοσκοπήσεις – το κοινοβούλιο θα μπορούσε πιθανώς να παραμείνει εξίσου διχασμένο, χωρίς σαφή πλειοψηφία.
Με δεδομένη την άρνηση του Εθνικού Συναγερμού και της Ανυπότακτης Γαλλίας να συνεργαστούν καθ’ οιονδήποτε τρόπο με τον πρόεδρο Μακρόν, του οποίου η προεδρία διαρκεί έως το 2027, η πλέον πιθανή λύση που διαφαίνεται για τον σχηματισμό βιώσιμης κυβέρνησης είναι η συνεργασία των κομμάτων τα οποία στήριξαν την απερχόμενη κυβέρνηση μαζί με με ένα τμήμα των κομμάτων της Αριστεράς, αρχής γενομένης από το Σοσιαλιστικό. Με άλλα λόγια, ο σχηματισμός ενός κυβερνητικού σχήματος που λίγο-πολύ θα έχει είτε την ανοχή είτε τη στήριξη όλων των κομμάτων που βρίσκονται πιο αριστερά από την Λεπέν και πιο δεξιά από τον Μελανσόν.
Αλλά αυτό θα ήταν δύσκολο επειδή ο πρόεδρος αρνείται να υποχωρήσει στην οικονομική του ατζέντα, η οποία περιλαμβάνει μειώσεις φόρων στις επιχειρήσεις, κατάργηση του φόρου περιουσίας και αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης. Όλα αυτά οι Σοσιαλιστές θέλουν να καταργηθούν.
Ο Μακρόν θα μπορούσε αντ’ αυτού να στραφεί ξανά προς την κεντροδεξιά για έναν πρωθυπουργό που θα μπορούσε να διατηρήσει το δεξιό κόμμα Les Républicains, το οποίο μέχρι στιγμής έχει στηρίξει την κυβέρνηση μειοψηφίας. Αλλά θα αντιμετωπίσουν τις ίδιες διαμάχες για τον προϋπολογισμό.
Οι επιλογές που έχει ο Μακρόν
- Μπορεί να επιλέξει νέο πρωθυπουργό. Η επιλογή ενός ονόματος που δεν θα απορριφθεί αμέσως από μία από τις μεγάλες κοινοβουλευτικές παρατάξεις μπορεί να μην είναι εύκολη υπόθεση και πέρυσι η διαδικασία αυτή πήρε αρκετές εβδομάδες στον Μακρόν. Εν τω μεταξύ, ο Μπαϊρού θα παραμείνει πιθανώς ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός μέχρι να διοριστεί νέος διάδοχος.
- Ο Μακρόν θα μπορούσε επίσης να προκηρύξει νέες κοινοβουλευτικές εκλογές. Αυτό θα αναστάτωνε την τρέχουσα σύνθεση, αλλά θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ακόμη πιο αποφασιστική νίκη για την Μαρίν Λεπέν.
- Ο Μακρόν έχει επίσης την επιλογή να προκηρύξει προεδρικές εκλογές, στις οποίες δεν θα μπορεί να υποψηφιστεί, καθώς η δεύτερη θητεία του λήγει το 2027. Ορισμένες κοινοβουλευτικές ομάδες τον έχουν καλέσει να ακολουθήσει αυτή την οδό, αλλά ο ίδιος έχει επανειλημμένα αποκλείσει το ενδεχόμενο να παραιτηθεί.
Τα ονόματα που έχει στο τραπέζι ο Μακρόν
Την ώρα που το Ελιζέ απορρίπτει – εμμέσως πλην σαφώς – τα σενάρια πρόωρων εκλογών και έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν τίθεται θέμα παραίτησης Μακρόν, διαμηνύει παράλληλα πως «τις επόμενες ημέρες θα ανακοινωθεί ο νέος πρωθυπουργός».
Ο «πάγκος» του Μακρόν στο κέντρο και στα δεξιά φαίνεται να στερεύει καθώς Μπαρνιέ και Μπαϊρού δεν κατάφεραν να σχηματίσουν σταθερή κυβέρνηση.
Ως επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS), ο Ολιβιέ Φορ θα μπορούσε να αποτελεί μια πιθανότητα. Ο 57χρονος έχει μια ομάδα 66 βουλευτών στην Εθνοσυνέλευση.
Μια μετριοπαθής φιγούρα που έχει περάσει τη ζωή του στην σοσιαλιστική πολιτική. Το κύριο μειονέκτημα του είναι η προβληματική σχέση του κόμματος τον εκρηκτικό Ζαν Λυκ Μελανσόν.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Μακρόν μπορεί να στραφεί σε μια προσωπικότητα που βρίσκεται κοντά στους σοσιαλιστές, αλλά δεν είναι απαραιτήτως από τις τάξεις τους. Δύο τέτοια στοιχεία είναι ο πρώην πρωθυπουργός Μπερνάρ Καζνέβ και ο Πιερ Μοσκοβισί, σήμερα επικεφαλής του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Γαλλίας.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι ο σημερινός υπουργός Οικονομικών Ερίκ Λόμπαρντ, ο οποίος αν και επιχειρηματίας είναι γνωστός για τις κοινωνικές του φιλελεύθερες ιδέες του.
Εάν ο Μακρόν αποφασίσει να γεφυρώσει το κέντρο με τη δεξιά η πρώτη του επιλογή θα ήταν πιθανώς ο υπουργός Άμυνας Σεμπαστιέν Λεκορνύ.
Ο 39χρονος ήταν ένας από τους επικρατέστερους τον περασμένο Δεκέμβριο πριν από την υποψηφιότητα του Φρανσουά Μπαϊρού. Λέγεται ότι είναι κοντά στον Πρόεδρο Μακρόν, ο οποίος του ανέθεσε το καθήκον να ενισχύσει τις γαλλικές στρατιωτικές δυνατότητες.
Πολιτικά συντηρητικός, ο Λεκορνύ ήταν μέλος του κόμματος των Γκωλιστών, Ένωση για ένα Λαϊκό Κίνημα και του διαδόχου πολιτικού σχηματισμού των Ρεπουμπλικάνων. Έφυγε για να συμμετάσχει στο κόμμα του Μακρόν όταν ο πρόεδρος εξελέγη για πρώτη φορά το 2017.
Μια άλλη υποψηφιότητα από τον συντηρητικό χώρο, είναι η σημερινή υπουργός Εργασίας και Υγείας Κατρίν Βωτρέν.
Δύο άλλες υποψηφιότητες από την κυβέρνηση είναι ο υπουργός Εσωτερικών Μπρουνό Ρεταγιώ, ο οποίος τώρα επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων, και τον υπουργό Δικαιοσύνης Ζεράλντ Νταρμανάν.
Ωστόσο, τη στιγμή που όλο το ενδιαφέρον πλέον στρέφεται στις προεδρικές εκλογές του 2027, ίσως κάποια από τα βαριά χαρτιά της γαλλικής πολιτικής σκηνής δεν θα επιθυμούσαν αβίαστα να μπουν στην κινούμενη άμμο ως πρωθυπουργοί του Μακρόν, που εκ των πραγμάτων έχουν αποδειχτεί αναλώσιμοι.
Διαβάστε επίσης:
BRICS: Οι ηγέτες της καταγγέλλουν τις ΗΠΑ για προστατευτισμό και «δασμολογικό εκβιασμό»
