Candida Auris: Εφιάλτης στα νοσοκομεία με τον μύκητα που σκοτώνει το 60% των βαριά ασθενών – 100 κρούσματα τον μήνα στην Αττική
Φανταστείτε ένα δικό σας άτομο που παλεύει με τον καρκίνο και έχει αντέξει όλες τις φρικτές παρενέργειες από τα τοξικά φάρμακα της χημειοθεραπείας και τη βάσανο της ακτινοβολίας, γιατί προσπαθεί με όλες του τις δυνάμεις να ζήσει. Και ενώ φαίνεται να νικάει τη μάχη, τελικά πεθαίνει από έναν αόρατο «φονιά» έναν serial Killer που ευδοκιμεί στα νοσοκομεία μας.
Αυτό το τραγικό περιστατικό δεν είναι μια σπάνια περίπτωση. Είναι μια τραγωδία που παίζεται πολύ συχνά στο ΕΣΥ.
Η χθεσινή έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), που φέρνει τη χώρα μας δεύτερη σε κρούσματα ασθενών με λοίμωξη από τον ανθεκτικό μύκητα Candida Auris στην Ε.Ε, μπορεί να σκόρπισε τον τρόμο στην κοινή γνώμη, όμως οι ειδικοί δεν έπεσαν από τα σύννεφα.
«Είχαμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την επερχόμενη απειλή εδώ και χρόνια» είπε στο topontiki.gr ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας στην Ιατρική Σχολή Αθηνών Νίκος Σύψας πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων (Ε.Ε.Λ.) και συνεχίζει: «Ο Candida Auris, είναι ένας ανθεκτικός μύκητας με 60% θνησιμότητα. Δεν υπάρχει φάρμακο να τον αντιμετωπίσει. Εάν τον έχουμε πάνω μας π.χ στο δέρμα μας δεν έχουμε πρόβλημα. Εάν όμως με κάποιο τρόπο μπει στο αίμα ενός βαριά πάσχοντα που νοσηλεύεται στην εντατική ή ενός ανοσοκατασταλμένου τότε έχει δυστυχώς ο ασθενής έχει πολλές πιθανότητες να καταλήξει καθώς ο Candida Auris έχει 60% θνησιμότητα».
Ο εν λόγω μύκητας εξαπλώνεται ραγδαία σε νοσοκομεία, είναι συχνά ανθεκτικός στα αντιμυκητιασικά φάρμακα και προσβάλλει βαριά πάσχοντες ασθενείς.
Σύμφωνα με την έκθεση, η χώρα μας καταγράφει 852 περιστατικά την τελευταία δεκαετία και κατατάσσεται δεύτερη σε αριθμό κρουσμάτων πανευρωπαϊκά – πίσω μόνο από την Ισπανία. Συνολικά πάνω από 4.000 κρούσματα έχουν δηλωθεί την τελευταία δεκαετία στην Ε.Ε., με 1.346 κρούσματα μόνο το 2023, ο υψηλότερος αριθμός από το 2014, οπό τε εντοπίστηκε ο μύκητας στην Ευρώπη.
Οι «φονικές» συνέπειες της έλλειψης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
Ένας από τους βασικούς λόγους που ο συγκεκριμένος μύκητας βρίθει στα νοσοκομεία μας, είναι η πίεση που δέχονται σε κάθε εφημερία από τους χιλιάδες ασθενείς, που τελικά δεν εισάγονται για νοσηλεία και επιστρέφουν στο σπίτι τους, καθώς δεν έχουν κάποιο σοβαρό νόσημα. Υπολογίζεται ότι το 80% των ασθενών που επισκέπτονται τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) θα μπορούσαν να είχαν αποφύγει αυτή τη ταλαιπωρία εάν είχαν απευθυνθεί στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας ( Κέντρα Υγείας κλπ) που δυστυχώς δεν έχουμε στη χώρα μας.
«Το γεγονός ότι το ιατρονοσηλευτικό μας προσωπικό δέχεται τεράστια πίεση από τους εκατοντάδες ασθενείς που επισκέπτονται τα ΤΕΠ σε κάθε εφημερία, έχει ως συνέπεια να μην προλαβαίνουν να τηρούν τους κανόνες υγιεινής (πολύ καλό καθαρισμό χεριών) με συνέπεια να μεταφέρουν άθελα τους τον μύκητα από ασθενή σε ασθενή, από δωμάτιο σε δωμάτιο, από όροφο σε όροφο» μας είπε ο κ. Σύψας τονίζοντας ότι: « Ένας από τους λόγους που η ΠΦΥ είναι απαραίτητη είναι και αυτός».
Εύκολη μετάδοση δύσκολη αντιμετώπιση
Η μετάδοση του επικίνδυνου μύκητα είναι πολύ εύκολη καθώς επιβιώνει σε όλες τις επιφάνειες. Έτσι στα νοσοκομεία μας είναι μολυσμένα: κουμπιά από ασανσέρ, κουπαστές στις σάλες, κρεβάτια, δίσκοι, πόμολα από τις πόρτες, οτιδήποτε ακουμπούν οι άνθρωποι που είναι φορείς του Candida Auris.
Ένας ακόμα λόγος είναι η μεταφορά των ασθενών που είναι φορείς από νοσοκομείο σε νοσοκομείο. Για παράδειγμα άνθρωποι με συνοσηρότητες, ασθενείς από τις μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, από τα Κέντρα Αποκαταστάσεις, ασθενείς στη ΜΕΘ και γενικά όσοι μπαινοβγαίνουν συχνά σε νοσηλευτικά ιδρύματα.
Οι παραπάνω κατηγορίες των ασθενών άλλωστε εάν δεν είναι φορείς και κολλήσουν τον μύκητα τότε αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο για τη ζωή τους.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι όταν ένα κλιμάκιο του ECDC, επισκέφτηκε ένα κέντρο αποκατάστασης στη χώρα μας -όπως αναφέρει η έκθεση- διαπίστωσε ότι ο αριθμός των ασθενών που είχαν ήδη μολυνθεί ή αποικιστεί από τον μύκητα Candida Auris ήταν τόσο μεγάλος που χρειάστηκε να δημιουργηθεί ξεχωριστός θάλαμος αποκλειστικά για τη φροντίδα τους.
Μόνο η 1η ΥΠΕ καταγραφεί τα περιστατικά
Δυστυχώς το σύστημα καταγράφης αυτού του μύκητα λειτουργεί μόνο στα νοσοκομεία της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας (όλη η Αττική πλην Πειραιά) όπως είπε στο topontiki.gr ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας Νίκος Σύψας: « Δεν έχουμε εικόνα τι πραγματικά συμβαίνει στα ελληνικά νοσοκομεία. Η έκθεση του ECDC καταγράφει 852 περιστατικά την τελευταία δεκαετία. Όμως τα κρούσματα είναι πολύ περισσότερα. Μόνο η 1η ΥΠΕ καταγραφεί 80-100 περιστατικά το μήνα! Αυτό δεν σημαίνει ότι πεθάνουν όλοι. Αλλά εάν ο μύκητας προσβάλει έναν ασθενή στην εντατική ή έναν ανοσοκατασταλμένο τότε κινδυνεύει σοβαρά η ζωή του».
Σημειώνεται ότι υπάρχει ΦΕΚ του υπουργείου Υγείας (1665/7-4-2022) , σύμφωνα με το οποίο η λοίμωξη από Candida Auris πρέπει να δηλώνεται υποχρεωτικά, αλλά δυστυχώς δεν ισχύει στην πράξη.
Ένας από τους λόγους είναι και πάλι η πίεση που δέχεται το ιατρονοσηλευτικό περιστατικό στα νοσοκομεία λόγω της έλλειψης της ΠΦΥ.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Λοιμωξιολογίας κ. Σύψα θα πρέπει στα νοσοκομεία να τηρούνται αυστηρά:
1. Οι κανόνες υγιεινής
2. Να νοσηλεύονται σε απομόνωση οι ασθενείς που είναι φορείς του μύκητα ( π.χ μονόκλινο ή σε θάλαμο φορέων)
3. Να γίνεται συστηματική απολύμανση όλων των χώρων ( δωματίων, ΜΕΘ κλπ)
4. Να γίνεται συστηματική καταγραφή των κρουσμάτων
5. Να υπάρχει επιδημιολογική επιτήρηση σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας
6. Να ελαττωθεί η πίεση στα νοσοκομεία από περιστατικά που θα πρέπει να αντιμετωπίζονται στην ΠΦΥ
Τι κάνει ο ΕΟΔΥ;
Ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) Χρίστος Χατζηχριστοδούλου, Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας – Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας είπε στο topontiki.gr ότι τα τελευταία χρόνια τρέχουν τρία προγράμματα πρόληψης στα νοσοκομεία μας.
«Τρέχουν ήδη ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα, το πρόγραμμα GRIPP με χρηματοδότηση από το Ίδρυμά Σταύρος Νιάρχος, και το πρόγραμμα του ΕΟΔΥ που εφαρμόζεται σε 50 θεραπευτήρια σε όλη τη χώρα που θα επεκταθεί σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία του ΕΣΥ. Ήδη έχουμε προσλάβει προσωπικό που θα επισκέπτεται τα νοσοκομεία μας και θα δίνει συγκεκριμένες οδηγίες στους υγειονομικούς μας. Επίσης θα δημιουργηθεί σύστημα καταγραφής των κρουσμάτων σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας».
Ενδεικτικά οι οδηγίες εκτός από τους κανόνες υγιεινής και την απομόνωση των ασθενών που έχουν προσβληθεί από τον μύκητα, θα καταγράφονται και οι ασθενείς που είναι φορείς και θα οδηγούνται σε συγκεκριμένο χωρώ απομόνωσης μέσα στα νοσοκομεία.
«Δυστυχώς αυτός ο Candida Auris όπως έχει επισημαίνει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το ECDC, αποτελεί κίνδυνο για την δημόσια υγεία και υπάρχει σε όλα τα νοσοκομεία στην Ευρώπη την Αμερική σε όλο τον κόσμο. Χρειάζονται πολλές και επίπονες προσπάθειες για τον περιορισμό του» μας είπε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ κ. Χατζηχριστοδούλου.
Αξίζει να τονιστεί ότι η έκθεση του ECDC αναφέρει ως επιτυχημένο παράδειγμα τη Δανία, που δεν έχει καταγράψει νεότερα κρούσματα. Ωστόσο, από τις 36 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα του ECDC, μόνο 17 διαθέτουν εθνικά συστήματα επιτήρησης για τον C. auris και μόλις 15 έχουν εκδώσει ειδικές οδηγίες για την πρόληψη των λοιμώξεων.
Διαβάστε επίσης:
Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Νοσοκομείων: Πώς θα κλείνουν ραντεβού οι πολίτες με τους γιατρούς
