Επιτυχημένη ελληνική παρουσία στον ΟΗΕ
Στα Ηνωμένα Έθνη διαπιστώθηκε ότι η Ελλάδα σταθερά συγκαταλέγεται μεταξύ των αξιόπιστων συνομιλητών του γενικού γραμματέα, αλλά και ηγετών που ενεργά εμπλέκονται στην αντιμετώπιση των διεθνών προκλήσεων.
Αντιλαμβάνομαι ότι απαιτείται ορθολογισμός και σοβαρή ανάλυση των γεγονότων, ώστε στη μεγαλύτερη πλειονότητά τους όσοι ασχολούνται με την παρακολούθηση και τη μελέτη των διεθνών προκλήσεων να συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι η εκπροσώπηση της Ελλάδος στην 80ή Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ μπορεί να αξιολογηθεί τουλάχιστον ως επιτυχής.
Μικρή σημασία έχει η υπακοή διπλωματών και εκκλησιαστικών παραγόντων στις εντολές των ηγεσιών τους, προκειμένου να επιτευχθεί ό,τι είδαμε να εξελίσσεται στη Νέα Υόρκη. Μετρά ως αποτέλεσμα κυρίως η εξέλιξη που συντονίζει την κλασική διπλωματία με τη διπλωματία των θρησκειών, ώστε η πολυδιάστατη ελληνική προσπάθεια να επιτυγχάνει σταδιακά στόχους που σε προηγούμενο χρόνο πολλοί θεωρούσαν «άπιαστους».
Οι όροι ΗΠΑ στην Τουρκία
Σε αντίθεση με όσα ισχυρίζονται όσοι κοιτούν χωρίς κριτική ικανότητα την εικόνα στην τηλεόραση, χωρίς όμως να παρακολουθούν με προσοχή τις διατυπώσεις των συνομιλητών, το λεκτικό και τις έννοιες της συνομιλίας, θεωρώ ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν περίμενε τόσες απαιτήσεις που δημόσια διατύπωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ.
Η προβολή επιτακτικής ανάγκης για ενεργειακή αποδέσμευση της Τουρκίας από τη Ρωσία, η εξάρτηση των πωλήσεων αμερικανικών αμυντικών συστημάτων από την εκπλήρωση δεσμεύσεων της Άγκυρας έναντι των ΗΠΑ, η διαβεβαίωση ότι στη συνάντηση με τους Άραβες και τους Μουσουλμάνους ηγέτες λήφθηκαν αποφάσεις για το Παλαιστινιακό με συνεργασία Σαουδικής Αραβίας, Κατάρ, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, χωρίς την παραμικρή αναφορά στην Τουρκία, αλλά και η προτροπή για ουσιαστική αντιμετώπιση του θέματος της Σχολής της Χάλκης, όπως ο Πρόεδρος Τραμπ δεσμεύτηκε κατά τη συνάντησή του με την ΑΘΠ τον Οικουμενικό Πατριάρχη, σταχυολογούν θέματα μέγιστου πολιτικού βάρους για την Τουρκία.
Από την παρακολούθηση της τοποθέτησης των δύο ηγετών προς τους δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο οι πρώτες, αλλά και οι ύστερες ψύχραιμες εντυπώσεις δεν διαφέρουν και επιβεβαιώνουν ότι στη συνάντηση του Προέδρου Τραμπ με τους Άραβες και Μουσουλμάνους ηγέτες ο κ. Ερντογάν βρέθηκε στη θέση που τον είδαμε, επειδή ακολουθήθηκε αλφαβητική σειρά στη χωροταξία των αντιπροσωπειών.
Μάλλον ατυχέστατα, συνεχίζουν ορισμένοι να επιμένουν στην «εντυπωσιακή» εικόνα της συνάντησης Τραμπ – Ερντογάν, η οποία καθόλου δεν ωφέλησε τον επισκέπτη, ούτε και στο εσωτερικό της Τουρκίας, παρά τις φιλοφρονήσεις του ισχυρού οικοδεσπότη, που υποδέχθηκε τον ομόλογό του γνωρίζοντας την πραγματική απόσταση ισχύος που τους χωρίζει.
Παραγωγικές συναντήσεις
Οι συναντήσεις που είχαν προγραμματιστεί από την Ελλάδα, τόσο με ηγέτες άλλων κρατών, μεταξύ των οποίων σημαντικοί από την περιοχή του Κόλπου, με «δεξαμενές σκέψεις» παγκοσμίου εμβέλειας, με ιδρύματα και οργανώσεις που εκφράζουν το πολυπολιτισμικό μωσαϊκό στις ΗΠΑ, καθώς και η συμμετοχή σε πολλές σημαντικές εκδηλώσεις, που διοργάνωσαν η ομογένεια, η Αρχιεπισκοπή, αλλά και η αμερικανική πλευρά, ποιοτικά διαφέρουν πολύ από την αγωνιώδη προσπάθεια της Άγκυρας.
Με ορθολογισμό και πολιτική ψυχραιμία το πρόγραμμα όλων των συναντήσεων του πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών αξιολογείται τουλάχιστον ως θετικό και ιδιαιτέρως παραγωγικό.
Επίσης, ιδιαίτερης προσοχής για τη διπλωματία που ασκεί η χώρα μας θεωρούνται οι επαφές και επικοινωνίες με τον Αλ Σάρα, ηγέτες και υπουργούς Εξωτερικών του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας, του Κουβέιτ, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, στις οποίες δεν αποδίδουμε τη σημασία που τους αναλογεί.
Η επιλεκτική έως ελλιπής αναφορά στις επαφές με τους ηγέτες όλων των χωρών του Κόλπου, αλλά και στη συνέχεια των αποφάσεων που λαμβάνονται, αποτελεί μία ανεξήγητη αδυναμία της διπλωματίας μας, παρά τις συνεχείς διακηρύξεις για πυκνότερες και αποτελεσματικότερες συνεργασίες με την περιοχή ΜΕΝΑ, κυρίως με όλες τις χώρες του Κόλπου.
Ο πρωθυπουργός συναντήθηκε έπειτα από πολύ καιρό με την ηγεσία του Κουβέιτ, σε περισσότερες από μία ευκαιρίες, παρότι το Κουβέιτ αποτελεί αξιόπιστο συνομιλητή της χώρας μας, αξιολογώντας πολύ θετικά τη συμμετοχή μας στη συμμαχία που έδιωξε τους Ιρακινούς εισβολείς.
Η γνώση μας για την περιοχή του Κόλπου επεκτείνεται σε πολλά πεδία, πέρα από όσα καλύπτονται από την καθημερινή ενημέρωση, γεγονός που επιβεβαιώνεται από όσα εξελίσσονται μεταξύ των κρατών, των υπουργείων Εξωτερικών, άλλων παραγωγικών υπουργείων, αλλά και ιδιωτών, όπως η συνεργασία μεταξύ ομίλου Κυριακού με την Επενδυτική Αρχή του Κατάρ.
Η συνάντηση με τον Χριστοδουλίδη
Επιτομή της διμερούς και ευρωπαϊκής μας πολιτικής αποτελεί η συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι συναντήσεις των δύο ηγετών δεν αποτελούν κομμάτι ρουτίνας, αλλά μία ουσιαστική πραγματικότητα της ευρωπαϊκής πολιτικής και της άμυνας, που συνδέονται άμεσα με την ευρωατλαντική στρατηγική, χωρίς να χρειάζεται η Κύπρος να περιμένει να γίνει, αν είναι πολιτικά αναγκαίο, μέλος του ΝΑΤΟ.
Οι δυσκολίες στις σχέσεις των χωρών δεν αποτελούν εμπόδιο εξέλιξης ουσιαστικών θεμάτων, αλλά μία συνεχή άσκηση διπλωματίας και εφαρμογής πολιτικών και γεωστρατηγικών αποτελεσμάτων προς όφελος του συνόλου των λαών μίας μεγάλης περιοχής όπως η ανατολική Μεσόγειος, η περιοχή ΜΕΝΑ, τα Βαλκάνια, η ανατολική Ευρώπη, προφανώς η Ε.Ε. και συνολικά η Ευρώπη.
Κάρφος στο μάτι της Τουρκίας κάθε πρόγραμμα για την ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε., κάθε αγωγός μεταφοράς ενέργειας, ηλεκτρισμού ή φυσικού αερίου. Η Άγκυρα γνωρίζει ότι η ενεργειακή επάρκεια της Ε.Ε. και συνεπώς της Κύπρου δεν μπορεί να παρεμποδιστεί από την τουρκική «φασαρία».
Όλοι οι αγωγοί έχουν σημείο εκκίνησης και κατάληξης. Συνεπώς το υποθαλάσσιο καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας, διπλής διαδρομής, μπορεί να εκκινήσει από το Ισραήλ προς την Κύπρο, εξασφαλίζοντας στην Κυπριακή Δημοκρατία την ενεργειακή της επάρκεια σε όλη της την επικράτεια.
Άρση του casus belli
Τα προβλήματα που δημιουργεί η Τουρκία για τον κλάδο Κύπρος – Ελλάδα εμποδίζουν την ευρωπαϊκή στρατηγική ενεργειακής σταθερότητας με συνέπεια η Τουρκία να συγκρούεται μετωπικά με την Ε.Ε. Αλλά κάθε γεωστρατηγική σύγκρουση με τις Βρυξέλλες έχει συνέπεια και στην οικοδόμηση της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Ασφάλειας, στην οποία διακαώς επιθυμεί να συμμετέχει η Τουρκία.
Συνεπώς η ελληνική απαίτηση για άρση του casus belli αποτελεί προσφερόμενη διέξοδο στην τουρκική απόγνωση για βελτίωση της σχέσης με την Ε.Ε. συνολικά και αποκατάσταση της σταθερότητας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Οι λαϊκίστικες προσεγγίσεις περί «ξεπλύματος της Τουρκίας» μόνο από φαιδρότητα χαρακτηρίζονται, επειδή δεν έχουν καμία σχέση με ό,τι εξελίσσεται διεθνώς και με όλα τα επιτεύγματα, μεθοδικά και αποτελεσματικά, της Ελλάδος.
Γνωρίζοντας τις ορατές και εμμένουσες δυσκολίες, που οι αποφάσεις του Προέδρου Ερντογάν δημιουργούν στην Τουρκία, και μετά τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο, ο υπουργός Εξωτερικών Φιντάν επιλέγει να θυμίσει στη διεθνή κοινότητα και τις ΗΠΑ ότι υπάρχουν και άλλες δυνατότητες προμηθειών, αν δεν χορηγηθούν κινητήρες αεροσκαφών για το υπό κατασκευή τουρκικό αεροσκάφος πέμπτης γενιάς.
Με την ίδια ελαφρότητα αγοράστηκαν οι S-400, δόθηκαν ασυλίες και δικαιώματα στην κατασκευή των ρωσικών πυρηνικών εργοστασίων σε ΝΑΤΟϊκό έδαφος, με συνέπεια η Τουρκία να αντιμετωπίζεται από το ΝΑΤΟ, την Ε.Ε., τις ΗΠΑ με δυσπιστία.
Η αξιολόγηση των γεγονότων προφανώς και διαφέρει αναλόγως από πού προέρχεται, τα ΜΜΕ, τους ακαδημαϊκούς ή το υπουργείο Εξωτερικών. Μόνο αντικειμενική σύνθεση των αναλύσεων πραγματικά υπηρετεί την προώθηση της εξωτερικής μας πολιτικής.
Δεν υπάρχει χώρος για λαϊκισμό
Στο σημείο όπου βρίσκεται ο κόσμος, με χώρες ακόμη και της Ε.Ε. να προετοιμάζονται για ένοπλη σύγκρουση, δεν υπάρχει χώρος για λαϊκισμό, κυρίως στο πεδίο των διεθνών σχέσεων. Από τις συναντήσεις των ηγετών στη Νέα Υόρκη και την πρόταση των 21 σημείων για το Παλαιστινιακό, όπως διαμορφώθηκε από τη συνεργασία ΗΠΑ, Αράβων, Χωρών του Κόλπου, Ισραήλ, διαπιστώνεται εναγώνια προσπάθεια για σύγκλιση.
Στην καμπή της διεθνούς εξέλιξης η Ελλάδα παραμένει παρούσα, διαμηνύοντας ότι κάθε δημιούργημα της πολιτικής που ακολουθεί κυρίως μετά το 2004, που εντάχθηκε η Κύπρος στην Ε.Ε., αποσκοπεί στην εκτόνωση των εντάσεων και την αναπτυξιακή συνεργασία με την ευρύτερη γειτονιά της χωρίς να υπόσχεται σχέσεις μηδενικών προβλημάτων, χωρίς να παραγνωρίζει τα προβλήματα της «Γαλάζιας Πατρίδας», αξιοποιώντας κάθε τριμερή και πολυμερή στρατηγική συνεργασία υπέρ της εθνικής ασφάλειας αλλά και τη δημιουργία της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Γαλάζιας Πατρίδας όπως οριοθετείται από τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της Ε.Ε.
Στον ευρωπαϊκό σχεδιασμό συμπεριλαμβάνονται και τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από το 2004 ολόκληρη η Κύπρος ενσωματώθηκε στην Ε.Ε., συνδέθηκε με όλα τα κράτη – μέλη και την Ελλάδα, χωρίς πλέον να απαιτείται κάποιο διμερές αμυντικό δόγμα ή προσφυγή σε αγορά αμυντικών συστημάτων εκτός Ε.Ε., όπως συνέβη στο παρελθόν, όταν ακόμη ήταν άγνωστη η ενεργειακή σημασία της Κύπρου, πέρα από την οικονομική και γεωστρατηγική της αξία.
Η εξωτερική πολιτική συνεχίζει να αποτελεί πεδίο συνεχών αναμετρήσεων για να ολοκληρωθεί το παζλ διεθνούς ειρήνης και αναπτυξιακών προοπτικών για κάθε μέλος της διεθνούς κοινότητας χωρίς αποκλεισμούς. Μοναδικός όρος της ισορροπημένης διεθνούς συνύπαρξης, ο ισότιμος αμοιβαίος σεβασμός και η αποφυγή βίαιων ενεργειών εις βάρος της κυριαρχίας όλων των ανεξάρτητων κρατών.
* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.
Διαβάστε επίσης:
