Λίγο πριν από τη σύγκρουση Ρωσίας – ΝΑΤΟ
Η Μόσχα συνεχίζει να τεστάρει τα αμυντικά αντανακλαστικά ευρωπαϊκών χωρών
Η υβριδική απειλή κατά της Ευρώπης κινητοποιεί σχέδια για «αντί-drone τείχος»
Η στάση του Ντόναλντ Τραμπ στον πόλεμο της Ουκρανίας έχει αποτελέσει αντικείμενο έντονων συζητήσεων τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στην Ευρώπη. Η πρόσφατη στροφή του από μια περισσότερο δεκτική προσέγγιση προς τη Μόσχα σε μια πιο σκληρή γραμμή υπέρ του Κιέβου δεν μπορεί να ερμηνευτεί μονοδιάστατα. Αντανακλά τις αντιφάσεις ενός ηγέτη που κινείται ανάμεσα στις πιέσεις της αμερικανικής εσωτερικής πολιτικής, στην ανάγκη να ικανοποιήσει το εκλογικό του ακροατήριο και στις στρατηγικές ισορροπίες με τους συμμάχους.
Πριν από περίπου έναν μήνα ο Τραμπ ήταν αρκετά δεκτικός στις θέσεις της Μόσχας. Όμως στην παρούσα φάση τάσσεται υπέρ του Κιέβου, αποκαλεί τη Ρωσία «χάρτινη τίγρη» και υποστηρίζει ότι η Ουκρανία μπορεί να ανακτήσει τα εδάφη που έχουν κερδίσει οι ρωσικές δυνάμεις. Επιπρόσθετα, εμφανίζεται πρόθυμος να προμηθεύσει το Κίεβο με βλήματα cruise μεγάλου βεληνεκούς και καλεί το ΝΑΤΟ να καταρρίψει τα ρωσικά αεροσκάφη που εισβάλλουν στον εναέριο χώρο των συμμαχικών χωρών.
Αν όλα αυτά είναι απλώς μια αλλαγή τακτικής, προκειμένου να πιέσει τον Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ή αν έχει αποφασίσει να «νίψει τας χείρας του και να απομακρυνθεί», θα φανεί σύντομα. Το Κρεμλίνο πάντως παραμένει απρόθυμο να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις και συνεχίζει να απαιτεί από την Ουκρανία να συνθηκολογήσει και να συναινέσει στις γνωστές μαξιμαλιστικές απαιτήσεις του Πούτιν.
Σχετικά με την αλλαγή στάσης του Τραμπ, ο Αμερικανός αναλυτής Christian Caryl υποστηρίζει στο Foreign Policy ότι «στην ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Τραμπ αναφέρεται στο ΝΑΤΟ σαν να ήταν ένα άσχετο τρίτο μέρος. Ένας πελάτης στον οποίο προμηθεύει προϊόντα, αντί για μια στρατιωτική συμμαχία, στην οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες υποτίθεται ότι αναλαμβάνουν ενεργό και ηγετικό ρόλο. Και η τελευταία πρόταση μπορεί να διαβαστεί ως αντίο: Να προσέχετε και να έχετε έναν καλό πόλεμο».
Εισβολή drones σε χώρες του ΝΑΤΟ
Αυτή η αλλαγή στάσης του Αμερικανού Προέδρου, η οποία σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρείται σταθερή, προέκυψε μετά τις πρόσφατες πολλαπλές παραβιάσεις του εναέριου χώρου αρκετών ΝΑΤΟϊκών χωρών της βορειοανατολικής Ευρώπης (Πολωνία, Ρουμανία, Δανία, Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία, Γερμανία και Γαλλία) από «αγνώστου ταυτότητας» drones, αλλά και ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη (Εσθονία και Πολωνία).
Η Μόσχα έχει αρνηθεί επίσημα τη συμμετοχή της στις παραπάνω εισβολές. Παρ’ όλα αυτά, όπως αναφέρει το Bloomberg, Ρώσοι αξιωματούχοι παραδέχτηκαν κατ’ ιδίαν ότι η Ρωσία είναι υπεύθυνη για την εισβολή τριών αεροσκαφών MiG-31 στον εσθονικό εναέριο χώρο (19 Σεπτεμβρίου).
Το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW) εκτιμά ότι «η Ρωσία διεξάγει μια εκστρατεία για να δοκιμάσει την αεράμυνα και την πολιτική βούληση του ΝΑΤΟ ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας συλλογής αξιοποιήσιμων πληροφοριών που μπορεί στη συνέχεια να εφαρμόσει σε μια πιθανή μελλοντική σύγκρουση εναντίον του ΝΑΤΟ».
Είναι λογικό οι Ευρωπαίοι να ανησυχούν ιδιαίτερα για τις προθέσεις του Κρεμλίνου και για την αδυναμία τους να αντιμετωπίσουν τη ρωσική υβριδική απειλή. Ο Τραμπ τους παρακινεί να απαντήσουν δυναμικά στις ρωσικές παραβιάσεις, ενώ ο Λαβρόφ τους προειδοποιεί ότι, αν επιτεθούν, η Ρωσία θα απαντήσει αποφασιστικά.
Για τον λόγο αυτόν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Άμυνας συναντήθηκαν πριν από μια εβδομάδα και συζήτησαν για τη δημιουργία ενός «αντί-drone τείχους» στα ανατολικά σύνορα των ευρωπαϊκών συνόρων, το οποίο θα ανιχνεύει, θα παρακολουθεί και θα αναχαιτίζει τα drones που παραβιάζουν τον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο.
Πάντως, για κάθε ενδεχόμενο συνεχίζεται η επιχείρηση «Eastern Sentry», που έχει στόχο την ενίσχυση της άμυνας της ανατολικής πτέρυγας του NATO και ειδικά την αντιμετώπιση των drones (ρωσικών ή «άγνωστων»). Επιπρόσθετα η Ουκρανία ξεκίνησε την εκπαίδευση των Ευρωπαίων συμμάχων της σε τακτικές καταπολέμησης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Ουκρανικές επιθέσεις με drones και βλήματα κατά της Ρωσίας
Ουκρανικά drones και βλήματα συνεχίζουν να επιτίθενται κυρίως σε ρωσικές ενεργειακές υποδομές, με αποτέλεσμα να παρατηρείται έλλειψη βενζίνης τόσο στα ρωσικά όσο και στα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη. Η Κεντρική Διεύθυνση Πληροφοριών της Ουκρανίας (GUR) επιβεβαίωσε ότι, την προηγούμενη εβδομάδα (24-30 Σεπτεμβρίου), στοχοποιήθηκαν:
● Τα λιμάνια Νοβοροσίσκ και Τουάπσε στο Κράι Κρασνοντάρ (ανατολικά της Κριμαίας), με αποτέλεσμα να προκληθούν ζημιές και να σημειωθεί προσωρινή διακοπή της λειτουργίας του τερματικού σταθμού της Κοινοπραξίας Αγωγών της Κασπίας (CPC), δυνατότητας εξαγωγής 2.000.000 βαρελιών αργού πετρελαίου την ημέρα.
● Το διυλιστήριο πετρελαίου Afipsky στο Κράι Κρασνοντάρ, δυναμικότητας επεξεργασίας 3.000.000 τόνων αργού πετρελαίου ετησίως.
● Ο σταθμός άντλησης πετρελαίου Tyngovatovo στο Κόναρ (600 χλμ. ανατολικά της Μόσχας), διακόπτοντας τη μεταφορά πετρελαίου.
● Το εργοστάσιο Elektrodetal στο Καράτσεφ (περίπου 350 χλμ. νοτιοδυτικά της Μόσχας), παραγωγής κρίσιμων ηλεκτρονικών για την αμυντική βιομηχανία της Ρωσίας.
Ρωσικές επιθέσεις με drones και βλήματα κατά της Ουκρανίας
Την 28η Σεπτεμβρίου, οι ρωσικές δυνάμεις πραγματοποίησαν την τρίτη μεγαλύτερη συνδυασμένη επίθεση από την έναρξη του πολέμου με 593 drones και 50 πυραύλους.
Την προηγούμενη εβδομάδα (24 έως 30 Σεπτεμβρίου) εκτόξευσαν 1.222 drones (Shahed, Gerbera και άλλους τύπους) και 50 βλήματα (βαλλιστικά και cruise), στοχοποιώντας κυρίως ενεργειακές και οικιστικές υποδομές στις περιφέρειες Κίεβο, Σούμι, Βίνιτσα, Τσερνίχιβ, Ντνίπρο, Ζαπορίζια, Κιροβοχράντ, Οδησσό, Χμελνίτσκι και Νικολάιφ.
Συνολικά, τον Σεπτέμβριο του 2025, οι ρωσικές δυνάμεις εκτόξευσαν 5.648 drones και 187 πυραύλους.
Επί του πεδίου
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ισχυρίστηκε ότι οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν τουλάχιστον 4.714 τετραγωνικά χιλιόμετρα σε όλο το θέατρο των επιχειρήσεων, μεταξύ 1ης Ιανουαρίου και 25ης Σεπτεμβρίου 2025.
Το ISW εκτιμά ότι το Κρεμλίνο επιχειρεί να πείσει τη Δύση ότι η Ρωσία αναπόφευκτα θα επιτύχει τους αρχικούς πολεμικούς της στόχους στο πεδίο της μάχης, προκειμένου να αναγκάσει την Ουκρανία και τους εταίρους της να υποχωρήσουν στις ρωσικές απαιτήσεις.
Φθινοπωρινός κύκλος στρατολόγησης Ρώσων πολιτών
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εξέδωσε το διάταγμα για την έναρξη του εξαμηνιαίου φθινοπωρινού κύκλου στρατολόγησης την 1η Οκτωβρίου. Η Ρωσία πραγματοποιεί δύο κύκλους στρατολόγησης, την άνοιξη και το φθινόπωρο κάθε έτους. Ο Πούτιν υπέγραψε διάταγμα για τη στρατολόγηση 135.000 Ρώσων πολιτών, μεταξύ 1ης Οκτωβρίου και 31ης Δεκεμβρίου, για 12 μήνες υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας εκτός της ενεργού ζώνης μάχης στην Ουκρανία.
Η Ρωσία στρατολόγησε 134.500 Ρώσους την άνοιξη του 2022 και 120.000 το φθινόπωρο του 2022, 147.000 την άνοιξη του 2023 και 130.000 το φθινόπωρο του 2023, 150.000 την άνοιξη του 2024 και 133.000 το φθινόπωρο του 2024.
Ρωσικές αμυντικές δαπάνες 2026
Το Κρεμλίνο φέρεται ότι σχεδιάζει να διαθέσει λιγότερα για τις δαπάνες εθνικής άμυνας το 2026 σε σχέση με το 2025, αλλά αναγνώρισε ότι αυξάνει ορισμένους φόρους για τη χρηματοδότηση της «άμυνας και της ασφάλειας». Το Reuters δημοσίευσε πρόσφατα ότι έγγραφα από το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν πως η Ρωσία σχεδιάζει να διαθέσει 12,6 τρισεκατομμύρια ρούβλια (περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια) για τις δαπάνες «Εθνικής Άμυνας» το 2026, μειωμένα σε σχέση με τα 13,5 τρισεκατομμύρια (περίπου 160 δισεκατομμύρια δολάρια) το 2025.
Το Κρεμλίνο πιθανότατα αναζητεί άλλες ροές εσόδων, καθώς τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, στα οποία η Ρωσία βασίστηκε για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας, μειώνονται ενόψει των επικείμενων δυτικών κυρώσεων και των ουκρανικών επιθέσεων κατά των ρωσικών πετρελαϊκών υποδομών.
Στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία
Οι δυτικοί εταίροι της Ουκρανίας συνεχίζουν να της παρέχουν στρατιωτική βοήθεια, κυρίως μέσω της αγοράς αμερικανικών όπλων. Συγκεκριμένα:
● Η Εσθονία θα συνεισφέρει 10 εκατομμύρια ευρώ μέσω της πρωτοβουλίας του ΝΑΤΟ για τον Κατάλογο Προτεραιοτήτων Ουκρανικών Απαιτήσεων (PURL), η οποία χρηματοδοτεί τις αγορές όπλων αμερικανικής κατασκευής από το ΝΑΤΟ για την Ουκρανία.
● Το Ισραήλ προμήθευσε την Ουκρανία με ένα σύστημα Patriot, ενώ το επόμενο χρονικό διάστημα θα λάβει ακόμη δύο πυροβολαρχίες.
● Η Ε.Ε. θα διαθέσει δύο δισεκατομμύρια ευρώ για την παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
● Οι ΗΠΑ συζητούν για το πέμπτο και το έκτο πακέτο όπλων προς την Ουκρανία μέσω του PURL. Το ΝΑΤΟ ξεκίνησε την πρωτοβουλία PURL τον Ιούλιο του 2025 και οι χώρες – μέλη της Συμμαχίας, συμπεριλαμβανομένων των Κάτω Χωρών, της Δανίας, της Σουηδίας, της Νορβηγίας, της Γερμανίας και του Καναδά, έχουν ήδη συνεισφέρει περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια δολάρια μέσω αυτού του προγράμματος.
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Ουκρανία, στρατηγός Κέιθ Κέλλογκ, αναγνώρισε ότι η Ουκρανία έχει άδεια από τις ΗΠΑ να διεξάγει επιθέσεις μεγάλου βεληνεκούς εναντίον στόχων στο ρωσικό έδαφος. Ο Κέλλογκ δήλωσε ότι ο Ουκρανός Πρόεδρος ζήτησε αμερικανικούς πυραύλους cruise μεγάλου βεληνεκούς Tomahawk (TLAM).
Από την πλευρά τους, αξιωματούχοι του Κρεμλίνου προσπαθούν να αποτρέψουν την προμήθεια αμερικανικών πυραύλων Tomahawk προς την Ουκρανία. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ρώτησε μάλλον με λίγη δόση ειρωνείας αν οι ουκρανικές ή οι αμερικανικές δυνάμεις θα εκτοξεύσουν τους Tomahawk κατά της Ρωσίας, ενώ ο αναπληρωτής πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας της Ρωσικής Δούμας, Αλεξέι Ζουράβλεφ, ισχυρίστηκε ότι οι προμήθειες πυραύλων Tomahawk από τις ΗΠΑ στην Ουκρανία θα αποτελέσουν ένα νέο στάδιο στον πόλεμο, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να συμμετέχουν άμεσα. Επίσης, απείλησε ότι η Ρωσία θα απαντήσει μετακινώντας τους βαλλιστικούς πυραύλους Oreshnik πιο κοντά στις Ηνωμένες Πολιτείες, πιθανώς στη Βενεζουέλα.
Διαβάστε επίσης
Μάντσεστερ: Επίθεση με μαχαίρι σε συναγωγή – Πολλοί τραυματίες
Η περιουσία του Ελον Μασκ ξεπέρασε τα μισό τρισεκατομμύριο δολάρια σύμφωνα με το Forbes
