Πρώτη επαφή Χριστοδουλίδη – Ερχιουρμάν: Μπορεί ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης να “ξεπαγώσει” το Κυπριακό;
Την πρώτη τους συνάντηση θα έχουν σήμερα Πέμπτη στη Λευκωσία ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Τουφάν Ερχιουρμάν.
Ο θρίαμβος του κεντροαριστερού πολιτικού στα κατεχόμενα και η προεκλογική του ρητορική υπέρ της επανένωσης του νησιού έχουν αναζωπυρώσει τις ελπίδες σε Αθήνα και Λευκωσία για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό μετά από μισό αιώνα από τη διχοτόμηση. Παράλληλα, αναμένεται στα τέλη του 2025 νέα πενταμερής υπό τον ΟΗΕ, με τις αντίστοιχες συναντήσεις του Μαρτίου και του Ιουλίου να μην έχουν οδηγήσει σε ουσιαστικά αποτελέσματα αλλά ούτε και σε ναυάγιο.
Πάντως, τα δεδομένα δεν επιτρέπουν αισιοδοξία και οι προσδοκίες παραμένουν χαμηλές. Τα κατεχόμενα συνεχίζουν να είναι ιδιαίτερα εξαρτώμενα από την Τουρκία, η οποία αποτελεί τον μοναδικό τους σύμμαχο. Το πλαίσιο του Ερχιουρμάν για πρωτοβουλίες χωρίς την έγκριση του Ερντογάν είναι ιδιαίτερα περιορισμένο. Γι’ αυτό τον λόγο, ο νεοεκλεγείς ηγέτης έσπευσε μετά τη νίκη του να διαβεβαιώσει ότι η εξωτερική πολιτική του ψευδοκράτους θα υλοποιείται σε συνεννόηση με την Άγκυρα. Επομένως, γίνεται σαφές ότι όσο επιμένει η τουρκική κυβέρνηση πως η λύση των δύο κρατών είναι η μόνη ρεαλιστική, τα περιθώρια για συμφωνία είναι ελάχιστα. Άλλωστε υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχη αισιοδοξία για συμφωνία υπήρξε και το 2015 με την εκλογή του κεντροαριστερού Μουσταφά Ακιντζί στα κατεχόμενα ο οποίος επίσης είχε υποστηρίξει την επανένωση της Κύπρου και είχε μάλιστα αντιταχθεί στην αυξανόμενη τουρκική επιρροή στο ψευδοκράτος, όμως οι διαπραγματεύσεις ναυάγησαν στο Κραν Μοντανά το 2017.
Άρα, η εκλογή Ερχιουρμάν, αν και αποτελεί θετική εξέλιξη για την επανένωση του νησιού δεν αρκεί από μόνη της. Υπάρχουν όμως και άλλοι σημαντικοί παράγοντες που ίσως επηρεάσουν την τουρκική στάση. Ο Ταγίπ Ερντογάν, το τελευταίο διάστημα, προσπαθεί να προσεγγίσει ξανά τη Δύση βλέποντας να ανοίγονται παράθυρα ευκαιρίας. Η επανεκλογή Τραμπ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να δοθεί το πράσινο φως για άρση των κυρώσεων για τα F-35. Παράλληλα, είναι ξεκάθαρο ότι η τουρκική αεροπορία χρειάζεται τους κινητήρες για τα τουρκικής παραγωγής μαχητικά ΚΑΑΝ, οι οποίοι επίσης έχουν «φρενάρει» λόγω των αμερικανικών κυρώσεων. Υπάρχει επιπλέον και το ευρωπαϊκό αμυντικό πρόγραμμα SAFE. Η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν θέσει σαφείς όρους για τη συμμετοχή της Τουρκίας που αφορούν την άρση του Casus Belli και τον τερματισμό της κατοχής στο νησί αντίστοιχα. Η Άγκυρα, που προσπαθεί να εμφανιστεί ως δύναμη σταθερότητας στην περιοχή ώστε να αποκομίσει τα παραπάνω οφέλη, δεν αποκλείεται να υιοθετήσει μία πιο διαλλακτική στάση εκμεταλλευόμενη και την επικράτηση Ερχιουμάν στα κατεχόμενα. Ωστόσο, δεν θα ήταν ρεαλιστικό να αναμένεται η υποχώρησή της χωρίς ανταλλάγματα.
Ένας ακόμη παράγοντας αφορά προσωπικά τον Ντόναλντ Τραμπ, τον πόθο του για το Νόμπελ Ειρήνης και την επιθυμία του να εμφανιστεί ως ο άνθρωπος που «λύνει τα αιώνια προβλήματα». Όλα δείχνουν ότι η εκεχειρία που επετεύχθη στη Γάζα παραμένει εύθραυστη, ενώ στο Ουκρανικό οι διαπραγματεύσεις έχουν αποτύχει. Είναι πιθανό λοιπόν να στραφεί σε άλλα δυσεπίλυτα ζητήματα και ίσως τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό να προσφέρονται. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ωστόσο, η επίλυση του Κυπριακού ίσως να εντάσσεται σε μία ευρύτερη πρόταση του Αμερικανού προέδρου για τα ελληνοτουρκικά, η οποία πιθανότατα θα περιλαμβάνει υποχωρήσεις και από την ελληνική πλευρά. Σε αυτό το σενάριο δεν αποκλείεται να ασκηθούν σφοδρές πιέσεις από την Ουάσινγκτον στην Αθήνα για την αποδοχή μίας πρότασης που θα δοκιμάζει τις κόκκινες γραμμές μας.
Επιμέλεια: Παναγιώτης Παπαδιόχος
Διαβάστε επίσης:
ΗΠΑ: Στο Κογκρέσο ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν – Ενεργειακά ντιλ 30 δισ. ανάμεσα σε Ριάντ και Ουάσιγκτον
Βόρεια Μακεδονία: Ξεκίνησε η δίκη για τη φονική πυρκαγιά σε κλαμπ με 63 νεκρούς
