Οι χώρες της ΕΕ αναζητούν επειγόντως plan Β για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας – Στο τραπέζι δάνειο «γέφυρα» μέσω κοινού δανεισμού
Οι ευρωπαϊκές χώρες επεξεργάζονται ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να αποτρέψουν την Ουκρανία από το να ξεμείνει από χρήματα στις αρχές του επόμενου έτους σε περίπτωση που δεν μπορέσουν να καταλήξουν σε συμφωνία για την κατάσχεση παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας για τη χρηματοδότηση της πολεμικής προσπάθειας του Κιέβου.
Σε μια σύνοδο κορυφής πριν από ένα μήνα, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήλπιζαν να συμφωνήσουν σε μια πρόταση για τη χρήση των ακινητοποιημένων περιουσιακών στοιχείων της Μόσχας για ένα «δάνειο επανορθώσεων» ύψους 140 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία, αλλά η ιδέα συνάντησε την έντονη αντίθεση του Μπαρτ Ντε Βέβερ, του πρωθυπουργού του Βελγίου, όπου φυλάσσονται τα χρήματα.
Τώρα, με τις ειρηνευτικές συνομιλίες να εντείνονται και το Κίεβο να μην έχει πλέον χρήματα, το ερώτημα του τι θα γίνει με τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία έχει αποκτήσει νέα επείγουσα σημασία. «Αν δεν κινηθούμε εμείς, άλλοι θα κινηθούν πριν από εμάς», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ στο Politico.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι άφησαν να εννοηθεί ότι η νέα ειρηνευτική προσπάθεια του Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να συμβάλει στην εδραίωση της υποστήριξης για το σχέδιο χρήσης των παγωμένων κεφαλαίων για ένα δάνειο αποζημιώσεων. Τα χρήματα θα καταστούν επιστρεπτέα στη Μόσχα μόνο στο απίθανο μελλοντικό σενάριο που η Ρωσία θα συμφωνήσει να καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις, βάσει του σχεδίου.
Διπλωμάτες της ΕΕ αναμένουν ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα δώσει εντολή στους αξιωματούχους της να παρουσιάσουν ένα προσχέδιο νομικού κειμένου σχετικά με το δάνειο επανορθώσεων εντός ημερών, καθώς αυξάνεται η δυναμική για μια λύση. «Το επόμενο βήμα είναι τώρα η Επιτροπή να είναι έτοιμη να παρουσιάσει ένα νομικό κείμενο», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν στους ευρωβουλευτές στο Στρασβούργο την Τετάρτη, χωρίς να διευκρινίσει πότε θα υποβληθεί το έγγραφο.
Ωστόσο, παρά τις εντατικές συνομιλίες μεταξύ Βελγίου και Επιτροπής τις τελευταίες εβδομάδες, ο Ντε Βέβερ εξακολουθεί να εκφράζει ανησυχίες σχετικά με τις νομικές ευθύνες και τον κίνδυνο αντιποίνων από τη Μόσχα εάν τα ρωσικά κεφάλαια χρησιμοποιηθούν για το δάνειο.
Έτσι, οι ειδικοί πολιτικής στις Βρυξέλλες στρέφονται τώρα στο πώς να βοηθήσουν την Ουκρανία σε περίπτωση που η πρόταση για δάνειο επανορθώσεων δεν ολοκληρωθεί εγκαίρως ώστε οι ηγέτες της ΕΕ να την υπογράψουν σε σύνοδο κορυφής στις 18 Δεκεμβρίου.
Μία επιλογή που κερδίζει υποστήριξη είναι ένα δάνειο «γέφυρα», χρηματοδοτούμενο από δανεισμό της ΕΕ, για να διατηρηθεί η Ουκρανία στην επιφάνεια κατά τους πρώτους μήνες του 2026, σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους. Αυτό θα έδινε περισσότερο χρόνο για να ρυθμιστεί το πλήρες δάνειο αποζημιώσεων, χρησιμοποιώντας τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία με τρόπο που να μπορεί να αντέξει το Βέλγιο, ώστε να παρασχεθεί μια μακροπρόθεσμη λύση.
Δύο διπλωμάτες δήλωσαν ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να κληθεί να αποπληρώσει το αρχικό ενδιάμεσο δάνειο προς την ΕΕ, μόλις λάβει χρηματοδότηση από το μακροπρόθεσμο δάνειο επανορθώσεων. Μια άλλη πιθανότητα θα ήταν μια μακροπρόθεσμη λύση που θα περιλαμβάνει έναν συνδυασμό του δανείου επανορθώσεων και του κοινού δανεισμού της ΕΕ.
«Δεν βλέπω κανένα σενάριο στο οποίο οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι θα πληρώσουν μόνοι τους τον λογαριασμό», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν την Τετάρτη.
Οι απεσταλμένοι των χωρών της ΕΕ συζήτησαν τις επιλογές με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνάντηση στις Βρυξέλλες την Τρίτη. Χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία, η Λιθουανία και το Λουξεμβούργο πίεσαν την Επιτροπή να σημειώσει πρόοδο στις προτάσεις για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, σύμφωνα με αξιωματούχο που ενημερώθηκε για τη συζήτηση.
Η προοπτική ενός μοντέλου ενδιάμεσης χρηματοδότησης είχε τεθεί στις 4 Νοεμβρίου από τον Επίτροπο Οικονομίας της ΕΕ Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο οποίος σημείωσε: «Όσο περισσότερο καθυστερούμε τώρα, τόσο πιο δύσκολο θα γίνεται».
Επείγον
Η Επιτροπή έχει πλήρη επίγνωση της ανάγκης να βρεθεί επειγόντως μια λύση, με το Κίεβο να προειδοποιεί ότι αντιμετωπίζει προβλήματα με την εξάντληση των χρημάτων του τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους.
Την Τρίτη, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι οι σύμμαχοι της ΕΕ θα οριστικοποιήσουν «τις επόμενες ημέρες» μια λύση που θα «εξασφαλίσει χρηματοδότηση» και «θα δώσει ορατότητα στην Ουκρανία».
Μακροπρόθεσμα, το δάνειο επανορθώσεων θεωρείται ευρέως ως το μόνο εφικτό. Δεν υπάρχει καμία διάθεση μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ να επενδύσουν στους δικούς τους εθνικούς προϋπολογισμούς για να στείλουν επιχορηγήσεις στην Ουκρανία. Πολλές ήδη παλεύουν με δημοσιονομικά ελλείμματα και υψηλό κόστος δανεισμού. Επομένως, το να πειστούν οι Βέλγοι να συμμετάσχουν τελικά θεωρείται κλειδί.
«Ελπίζουμε να μπορέσουμε να λύσουμε τον δισταγμό τους», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ. «Πραγματικά δεν βλέπουμε καμία άλλη πιθανή επιλογή από το δάνειο επανορθώσεων». Μια ιδέα θα ήταν να «συνδυαστεί η επιλογή του δανείου επανορθώσεων με μία από τις άλλες επιλογές», είπε ο διπλωμάτης. Αλλά αυτό «δεν πρέπει να πάρει πολύ χρόνο, επειδή φυσικά υπάρχει μια αίσθηση επείγοντος τώρα και είναι πιεστικό».
Εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα με τη δημιουργία ενός ενδιάμεσου δανείου χρησιμοποιώντας κοινό δανεισμό της ΕΕ, το οποίο ορισμένοι σχολιαστές έχουν περιγράψει ως «ευρωομόλογα», αν και άλλοι δεν συμπαθούν τον όρο.
Ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο θα είναι ότι αυτό το είδος δανεισμού της ΕΕ θα απαιτούσε ομόφωνη υποστήριξη από τα 27 κράτη μέλη του μπλοκ και η Ουγγαρία έχει από καιρό αντιταχθεί στα νέα μέτρα για τη χρηματοδότηση της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας.
Είναι πιθανό, ωστόσο, να βοηθήσει η παρουσίαση του ενδιάμεσου δανείου ως σχεδιασμένου για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, αντί για τη χρηματοδότηση της πολεμικής της μηχανής.
Ένας άλλος παράγοντας θα είναι η ανανεωμένη δυναμική για μια ειρηνευτική συμφωνία, καθώς η ομάδα του Τραμπ επιδιώκει να πιέσει αξιωματούχους από την Ουκρανία και τη Ρωσία πιο κοντά σε συμφωνημένους όρους. Τα εξελισσόμενα σχέδια μιας ειρηνευτικής πρότασης αναφέρονται στη χρήση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αντέδρασαν με απογοήτευση την περασμένη εβδομάδα στην ιδέα που περιείχε το αρχικό αμερικανικό προσχέδιο να επωφεληθούν οι ΗΠΑ από τη χρήση αυτών των περιουσιακών στοιχείων.
Οι ηγέτες της ΕΕ ελπίζουν τώρα ότι έχουν πείσει την ομάδα του Τραμπ ότι πρέπει να έχουν τον τελικό λόγο για το τι θα συμβεί με αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, καθώς και για το χρονοδιάγραμμα της άρσης των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας και για την πορεία της Ουκρανίας προς την ένταξη στην ΕΕ, δήλωσαν διπλωμάτες.
Διαβάστε επίσης:
Σαμποτάζ ΕΕ στο ειρηνευτικό σχέδιο Τραμπ – Η Κάλας ζητεί να περιοριστεί ο… ρωσικός στρατός
