Κύφωση και οστεοπόρωση: Μπορεί να προληφθεί;
Υψηλό είναι το ποσοστό των ατόμων που πάσχουν από, έστω και μιας ήπιας μορφής, κύφωση. Υπολογίζεται ότι το 20-40% των ενηλίκων εμφανίζουν την πάθηση, με τη συχνότητα να αυξάνεται όσο ο άνθρωπος γερνάει. Μετά τα 40 ο κίνδυνος μεγαλώνει, ιδίως στις γυναίκες που έχουν περάσει στην εμμηνόπαυση. Ενώ υπάρχουν διάφορες αιτίες για την εμφάνισή της, η οστεοπόρωση κατατάσσεται ως η πιο συχνή στους ενήλικες μέσης ηλικίας.
Ωστόσο απλές παρεμβάσεις μπορούν, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, να αποτρέψουν ή να καθυστερήσουν την ανάπτυξή της, αρκεί να εφαρμόζονται συστηματικά.
«Το άνω μέρος της φυσιολογικής σπονδυλικής στήλης κάμπτεται από 20 έως 45 μοίρες. Στους ενήλικες άνω των 40 ετών με κύφωση, αυτή η καμπύλη ξεπερνά τις 50 μοίρες. Η εμφάνιση ύβου, η προτεταμένη θέση του κεφαλιού, ο πόνος στην πλάτη, τη μέση και τον αυχένα και η δυσκαμψία της σπονδυλικής στήλης είναι τα συμπτώματα που εμφανίζουν οι πάσχοντες» εξηγεί ο Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, Διευθυντής Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης & Σκολίωσης στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και επιστημονικός Διευθυντής και υπεύθυνος του τμήματος σπονδυλικής στήλης της Osteon Orthopedic & Spine Clinic, δρ Κωνσταντίνος Σταραντζής.
Η κύφωση των ενηλίκων προκαλείται από δομικές αλλαγές που δημιουργεί η κακή στάση σώματος, η οστεοπόρωση και η μυϊκή αδυναμία.
Η οστεοπόρωση είναι μια εκφυλιστική ασθένεια των οστών κατά την οποία η πυκνότητά τους μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, χωρίς να μπορεί ο οργανισμός να την αναπληρώσει. Καθώς τα οστά γίνονται πιο πορώδη και εύθραυστα, καθίστανται και πιο ευάλωτα σε κατάγματα. Τα συμπιεστικά κατάγματα, που προκύπτουν λόγω της οστεοπόρωσης και επηρεάζουν το μπροστινό μέρος της σπονδυλικής στήλης, μπορούν να προκαλέσουν κύφωση. Με το πέρασμα του χρόνου η κατάσταση χειροτερεύει και αυξάνεται ο κίνδυνος λόρδωσης της αυχενικής μοίρας, με συνέπεια την εμφάνιση και συμπτωμάτων αυχενικού συνδρόμου.
Στους υπερήλικες το σκύψιμο που προκαλείται ως αντίδραση στον ευθειασμό της οσφυϊκής μοίρας για τη βελτίωση της ισορροπίας οδηγεί σε κύφωση, η οποία συνοδεύεται είτε από υπερβολική λόρδωση του αυχένα, είτε από κάμψη του κεφαλιού προς τα εμπρός με το πηγούνι ακουμπά στο στήθος. Αυτές οι αλλαγές δύνανται να συνοδεύονται και από άλλες εκδηλώσεις, όπως κάμψη των ισχίων, γονάτων και αστραγάλων.
Οι επιπτώσεις
Στους ασθενείς με σοβαρή μορφή της πάθησης οι επιπτώσεις είναι σημαντικές και εκτείνονται πέρα από τη σπονδυλική στήλη. Μεταξύ αυτών είναι η δύσπνοια, αφού η καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης μπορεί να συμπιέσει πνεύμονες και αεραγωγούς, οδηγώντας σε μειωμένη χωρητικότητα αέρα, πεπτικά προβλήματα, καθώς και νευρολογικά συμπτώματα, όπως μούδιασμα, αδυναμία και απώλεια ισορροπίας, αλλά και νευρολογικές επιπλοκές, οι οποίες απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα. Επίσης, οι ηλικιωμένοι ασθενείς έχουν αυξημένο κίνδυνο πτώσης λόγω της απώλειας της οβελιαίας ισορροπίας τους.
Θεραπείες
Η θεραπεία της κύφωσης εξαρτάται από την ηλικία και τη σοβαρότητα της κατάστασης. Ξεκινά γενικά συντηρητικά, και περιλαμβάνει παυσίπονα και φάρμακα για την οστεοπόρωση, τα οποία όμως δεν διορθώνουν την ίδια την κύφωση. Η φυσικοθεραπεία βοηθά στην ενδυνάμωση των μυών της πλάτης και της κοιλιάς, η οποία ανακουφίζει την πίεση στη σπονδυλική στήλη, συμβάλλοντας στη βελτίωση της στάσης του σώματος. Η εφαρμογή κηδεμόνα δεν αποτελεί επιλογή στους ενήλικες, παρά μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις αφού αντί να ενδυναμώνει, χαλαρώνει το μυϊκό σύστημα. Για τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, το θεραπευτικό σχέδιο περιλαμβάνει και δίαιτα για την επίτευξη και τη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
Έσχατη λύση είναι η χειρουργική επέμβαση, η οποία επιλέγεται όταν τα συμπτώματα του ασθενούς δεν βελτιώνονται με τη συντηρητική αντιμετώπιση ή όταν η κύρτωση είναι πολύ έντονη.
Όπως μας εξηγεί περαιτέρω ο δρ Σταραντζής, οι πιο συνηθισμένες χειρουργικές τεχνικές είναι η σπονδυλοδεσία, η σπονδυλοπλαστική και η κυφοπλαστική. Η σπονδυλοδεσία επιλέγεται για την οστική ενοποίηση σπονδύλων και τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης, με τη βοήθεια μεταλλικών υλικών ή μοσχευμάτων. Η σπονδυλοπλαστική ενισχύει έναν ή περισσότερους σπονδύλους με την έγχυση ειδικού τσιμέντου που εισάγεται μέσω βελόνας υπό την καθοδήγηση ακτινολογικού μηχανήματος.
Η επέμβαση γίνεται διαδερμικά, πραγματοποιείται σε 30 λεπτά, απαιτεί μόνο μία μέρα νοσηλεία, ανακουφίζει αισθητά από τον πόνο και επιτρέπει την ταχύτερη επιστροφή του ασθενή στις καθημερινές του δραστηριότητες.
Η κυφοπλαστική είναι μια παραλλαγή της σπονδυλοπλαστικής, με τη διαφορά ότι το τσιμέντο εγχέεται αφού έχει αποκατασταθεί μέρος του ύψους του σπονδύλου με ειδικό μπαλόνι που εισάγεται μέσω βελόνας εντός του σπονδύλου.
Πρόληψη
Προκειμένου να διατηρηθεί δυνατή και υγιής η σπονδυλική στήλη και να αποφευχθεί η κύφωση, οι ενήλικες θα πρέπει:
- Να ασκούνται ανελλιπώς, γιατί η τακτική σωματική άσκηση μπορεί να δυναμώσει τους μυς του κορμού και της πλάτης που στηρίζουν τη σπονδυλική στήλη, βελτιώνοντας σημαντικά τη στάση του σώματος. Το ίδιο ωφέλιμες είναι οι αερόβιες ασκήσεις, οι ασκήσεις με βάρη, η γιόγκα, το πιλάτες και το τάι-τσι.
- Να διατηρούν σωστή στάση σώματος. Σε καθιστή θέση τα πόδια πρέπει να είναι επίπεδα στο πάτωμα, οι ώμοι ίσιοι και χαλαροί και η μέση να ακουμπά στην πλάτη του καθίσματος, το οποίο πρέπει να υποστηρίζει τη φυσική καμπύλη της. Ένας γενικός κανόνας είναι οι αστράγαλοι, τα γόνατα, τα ισχία να διατηρούν 90 μοίρες γωνία όπως και οι αγκώνες στο γραφείο. Σε όρθια θέση, τα πόδια πρέπει να πατούν σε επίπεδη επιφάνεια, να έχουν απόσταση ίση με το πλάτος των ώμων, η κοιλιά να είναι ελαφρώς τραβηγμένη προς τα μέσα και το πηγούνι παράλληλα με το πάτωμα.
- Να κάνουν τακτικά διατάσεις, για τη χαλάρωση των σφιγμένων μυών που οδηγούν σε κακή στάση σώματος.
- Να ακολουθούν υγιεινή διατροφή, προκειμένου να λαμβάνουν όλα τα θρεπτικά συστατικά που βοηθούν στη διατήρηση της υγείας του μυοσκελετικού συστήματος αλλά και του σωματικού βάρους.
Έρευνα του 2023 δείχνει ότι η ενδυνάμωση, οι διατάσεις και οι ασκήσεις που εστιάζουν στη στάση του σώματος, όπως η γιόγκα ή το τάι-τσι, μπορούν να βοηθήσουν ακόμα και στη μείωση της κύφωσης στην τρίτη ηλικία.
Διαβάστε επίσης
Πότε λήγει η προθεσμία για τα δωρεάν φάρμακα κατά της παχυσαρκίας
