Οικονομία: Πώς η αύξηση εσόδων από την πάταξη της φοροδιαφυγής δίνει άλλοθι για την επιβράδυνση της ανάπτυξης
Στήριξη από τη φοροδιαφυγή πρωτίστως και επιπρόσθετα από την ανάπτυξη αναζητεί η κυβέρνηση στον νέο προϋπολογισμό, καθώς μεγάλο μέρος των προβλεπόμενων εσόδων για το 2026 δεν προκύπτει από πραγματική οικονομική επέκταση, αλλά από ελέγχους, πρόστιμα και επιστροφές. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το οικονομικό επιτελείο προβάλλει ότι έσοδα που θα υπερβούν τα 2,2 δισ. ευρώ θα εισρεύσουν στα δημόσια ταμεία μέσω δράσεων κατά της φοροδιαφυγής, παρουσιάζοντάς τα ως επιτυχία, ενώ στην ουσία αποτυπώνουν την αδυναμία της οικονομίας να αυξήσει οργανικά τη φορολογική της βάση.
Περισσότερο από 1,1 δισ. ευρώ αναμένεται να προέλθει από πρόστιμα και καταλογισμούς — μια ένδειξη ότι η χώρα εξακολουθεί να στηρίζεται σε μηχανισμούς πίεσης προς φορολογούμενους και επιχειρήσεις για να καλύψει δημοσιονομικά κενά. Τα 1,131 δισ. ευρώ που έχουν εγγραφεί από κυρώσεις αφορούν κυρίως παραβάσεις φορολογικής νομοθεσίας, με τα φορολογικά πρόστιμα να εκτιμάται ότι θα φθάσουν τα 870 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά περίπου 100 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2025. Η αύξηση αυτή, αντί να αποτυπώνει βελτίωση της συμμόρφωσης, καταδεικνύει ότι η φορολογική πίεση εντείνεται, συχνά εις βάρος μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που δυσκολεύονται να ανταποκριθούν.
Αναλυτικά, τα πρόστιμα και οι λοιπές εισπράξεις κατανέμονται σε:
- 870 εκατ. ευρώ από φορολογικές παραβάσεις και προσαυξήσεις.
- 27 εκατ. ευρώ από τελωνειακές υποθέσεις, με το λαθρεμπόριο να παραμένει άλυτο και διαχρονικό πρόβλημα.
- 226 εκατ. ευρώ από διάφορα άλλα πρόστιμα, μεταξύ των οποίων και ποσά για αυθαίρετα κτίσματα, γεγονός που μαρτυρά πως η πολεοδομική αταξία αντιμετωπίζεται περισσότερο ως πηγή εσόδων παρά ως ζήτημα πολιτικής.
- 17 εκατ. ευρώ από ποινικά δικαστήρια.
- 10 εκατ. ευρώ από παραβάσεις εργατικής νομοθεσίας, επιβεβαιώνοντας πως η παραβατικότητα στην αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή.
- 6 εκατ. ευρώ από παραβιάσεις λιμενικών κανόνων.
- 43 εκατ. ευρώ από εκπρόθεσμες καταβολές μη φορολογικών εσόδων.
Στον προϋπολογισμό εμφανίζονται επίσης ποσά από το Πράσινο και το Γαλάζιο Ταμείο, καθώς και από καταλογισμούς για αυθαίρετα — διαδικασίες που εδώ και χρόνια λειτουργούν ως εναλλακτικοί πυλώνες δημοσιονομικής ενίσχυσης, αντί να συνιστούν αποδείξεις οικοδομικής ή περιβαλλοντικής συμμόρφωσης.
Παρά τις κυβερνητικές αναφορές σε «σύγχρονα εργαλεία», μέτρα όπως το myDATA και η διασύνδεση ταμειακών με POS — αν και όντως αυξάνουν τα δηλωθέντα έσοδα — επηρεάζουν κυρίως μικρομεσαίους επαγγελματίες, αφήνοντας ανέγγιχτους τους πραγματικά μεγάλους φοροδιαφεύγοντες και τα οργανωμένα σχήματα φοροαποφυγής. Η κυβέρνηση σημειώνει ότι αυτές οι παρεμβάσεις απέφεραν 3,9 δισ. ευρώ τη διετία 2024–2025, αλλά δεν αποσαφηνίζει πόσο από αυτό το ποσό προέρχεται από μόνιμη συμμόρφωση και πόσο από προσωρινή «συμπίεση» των μικρών.
Οι επιστροφές δαπανών
Ακόμη 568 εκατ. ευρώ προβλέπεται να έρθουν από επιστροφές δαπανών — μια κατηγορία εσόδων που δεν αντικατοπτρίζει οικονομική ανάπτυξη, αλλά επαναφορά χρημάτων που είχαν ήδη διατεθεί ή κατακρατηθεί.
Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν:
- 38 εκατ. ευρώ από επιστροφές αποδοχών.
- 145 εκατ. ευρώ από ΝΠΔΔ για επενδυτικά έργα.
- 4 εκατ. ευρώ από φυσικά πρόσωπα για επενδύσεις.
- 11 εκατ. ευρώ από επιχορηγήσεις για διαχείριση απορριμμάτων.
- 219 εκατ. ευρώ από την επιστρεπτέα προκαταβολή — υπενθύμιση ότι μεγάλο μέρος της «στήριξης» των προηγούμενων ετών ήταν ουσιαστικά δανεισμός.
Το συνολικό αποτέλεσμα είναι ένας προϋπολογισμός που στηρίζεται περισσότερο σε κατασταλτικούς μηχανισμούς και λιγότερο σε αναπτυξιακούς. Το βασικό ερώτημα παραμένει: μπορεί μια οικονομία να οικοδομήσει σταθερή πορεία όταν οι πηγές εσόδων της δεν είναι η παραγωγή και η ανάπτυξη, αλλά τα πρόστιμα, οι καταλογισμοί και οι επιστροφές παλαιών ενισχύσεων;
Διαβάστε επίσης:
Ανακοίνωση μετά το μπάχαλο με τα ενοίκια – «Δεύτερη ευκαιρία» έως τις 30 Δεκεμβρίου
Χριστούγεννα: Η δύσκολη άσκηση με την ακρίβεια σε θέρμανση, σούπερ μάρκετ και γιορτινό τραπέζι
Πηγή: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | topontiki.gr
