Στο ζενίθ η ένταση Βενεζουέλας – ΗΠΑ: Οι δυνάμεις στην Καραϊβική και το ρίσκο του Τραμπ – Κρίσιμη σύσκεψη μετά το τελεσίγραφο προς Μαδούρο
Ανεβαίνει επικίνδυνα το θερμόμετρο στην Καραϊβική, μεταξύ ΗΠΑ και Βενεζουέλας, με το Καράκας να κατηγορεί την Ουάσιγκτον ότι κλιμακώνει την ένταση επειδή θέλει να κλέψει τα πετρελαϊκά της αποθέματα.
Η Βενεζουέλα έχει τα μεγαλύτερα επιβεβαιωμένα αποθέματα πετρελαίου που υπολογίζονται σε περίπου 300 δισ. βαρέλια – ή π 18,17% του παγκόσμιου μεριδίου αποθεμάτων – όντας στην πρώτη θέση του κόσμου.
Ωστόσο, για λόγους οικονομικούς και πολιτικούς, όπως είναι οι αμερικανικές κυρώσεις, η Βενεζουέλα έχει πολύ χαμηλή παραγωγή. Συγκεκριμένα, η παραγωγή πετρελαίου της χώρας προσεγγίζει τα 2.355,424 βαρέλια την ημέρα (νούμερο 12 στον κόσμο), με ετήσιες εξαγωγές ύψους 4,05 δισ. δολαρίων. Συγκριτικά, η Σαουδική Αραβία, που έχει μικρότερα αποθέματα πετρελαίου, καταγράφει ετήσιες εξαγωγές ύψους 181 δισ. δολαρίων.
Έκτακτη σύσκεψη Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο για τα επόμενα βήματα
Εν τω μεταξύ, τα μεσάνυχτα της Δευτέρας (ώρα Ελλάδας) ο Τραμπ θα συναντήσει τον Υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, τον Προέδρο του Γενικού Επιτελείου Στρατηγού Νταν Κέιν, τον Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο , την αρχηγό του προσωπικού του Λευκού Οίκου Σούζι Γουάιλς και τον αναπληρωτή αρχηγός του προσωπικού Στίβεν Μίλερ στο Οβάλ Γραφείο για να αποφασίσουν τα επόμενα βήματα όσον αφορά τη Βενεζουέλα. «Πολλές επιλογές είναι στο τραπέζι», ανέφερε ακόμη ο Λευκός Οίκος.
Το Σαββατοκύριακο, ο πρόεδρος εξέδωσε μια ευρεία οδηγία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προειδοποιώντας τις αεροπορικές εταιρείες, τους πιλότους και τα εγκληματικά δίκτυα να αποφεύγουν τον εναέριο χώρο της Βενεζουέλας. Ωστόσο, την Κυριακή, δήλωσε στους δημοσιογράφους να μην προσπαθήσουν να ερμηνεύσουν την ανακοίνωση.
Ο Τραμπ επιβεβαίωσε επίσης ότι είχε μιλήσει τηλεφωνικά με τον πρόεδρο της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, αλλά δεν αναφέρθηκε σε τι συζητήθηκε. Η κυβέρνηση την περασμένη εβδομάδα χαρακτήρισε επίσημα τον Μαδούρο και τους συμμάχους της κυβέρνησής του ως μέλη μιας ξένης τρομοκρατικής οργάνωσης, μια κίνηση που οι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι θα δώσει στις ΗΠΑ διευρυμένες στρατιωτικές επιλογές για πλήγματα εντός της Βενεζουέλας.
Η συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο έρχεται καθώς οι νομοθέτες συνεχίζουν να αμφισβητούν τη νομιμότητα των αμερικανικών επιθέσεων σε σκάφη που φέρονται να μεταφέρουν ναρκωτικά, τα οποία έχουν σκοτώσει περισσότερους από 80 ανθρώπους. Η νομιμότητα των επιθέσεων έχει αμφισβητηθεί, καθώς οι ΗΠΑ δεν βρίσκονται επίσημα σε πόλεμο με τη Βενεζουέλα.
Το CNN ανέφερε την περασμένη εβδομάδα, επικαλούμενο πηγές που γνωρίζουν το θέμα, ότι οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν μια δεύτερη επίθεση σε ένα ύποπτο σκάφος μετά από μια αρχική επίθεση που δεν σκότωσε όλους τους επιβαίνοντες. Νομοθέτες και από τις δύο πλευρές εξέφρασαν σοβαρές ανησυχίες για την επίθεση, με ορισμένους να υπονοούν ότι θα μπορούσε να είναι «έγκλημα πολέμου».
«Ο νόμος είναι σαφής», δήλωσε στο CNN το πρωί της Δευτέρας ο ανεξάρτητος γερουσιαστής του Μέιν, Άνγκους Κινγκ. «Εάν τα γεγονότα είναι, όπως έχουν ισχυριστεί, ότι υπήρξε μια δεύτερη επίθεση ειδικά για να σκοτωθούν οι επιζώντες στο νερό – αυτό είναι ένα έγκλημα ψυχρού πολέμου. Είναι επίσης δολοφονία».
Ο Κινγκ, μέλος της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας, δήλωσε ότι το Κογκρέσο θα επιδιώξει να πάρει συνεντεύξεις από «άτομα από την κορυφή και την κάτω ιεραρχία».
«Το ερώτημα είναι, ποια εντολή έδωσε ο υπουργός Άμυνας και πώς εκτελέστηκε; Και θα μιλήσουμε με ανθρώπους, όπως λέω, από την κορυφή της ιεραρχίας και μέχρι τους ανθρώπους που πραγματικά πυροδότησαν αυτή την επίθεση», είπε.
Στην Καραϊβική συγκεντρώνονται αμερικανικές δυνάμεις
Στο μεταξύ, στην Καραϊβική θάλασσα καταγράφεται η μεγαλύτερη συγκέντρωση αμερικανικών δυνάμεων των τελευταίων δεκαετιών. Τα διεθνή μέσα κάνουν λόγο για 15.000 στρατιώτες και πεζοναύτες στις αεροπορικές βάσεις του Πουέρτο Ρίκο και στα 11 περίπου πολεμικά σκάφη που βρίσκονται στην περιοχή.
Η ναυαρχίδα όλων – στα 500 χιλιόμετρα βόρεια του Καράκας – είναι το Gerald R. Ford, το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο αεροπλανοφόρο, ενώ πολύ σημαντική κρίνεται και η παρουσία αποβατικού αμφίβιων επιχειρήσεων Iwo Jamia. Όλα αυτά στο μεταξύ συνοδεύονται από αντιτορπιλικά – καταδρομικά σκάφη, καθώς και βομβαρδιστικά / καταδιωκτικά αεροσκάφη.
Όπως σημειώνει το CNN, η εντατικοποίηση των αμερικανικών απειλών κατά της Βενεζουέλας αυξάνει τις προσδοκίες για επικείμενη στρατιωτική δράση, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ ασκεί πίεση στο καθεστώς του Καράκας και επιδεικνύει τη δύναμή του.
Κάθε δημόσια δήλωση και προειδοποίηση του Τραμπ αυξάνει τον κίνδυνο οι ΗΠΑ να οδεύουν προς μια στρατιωτική σύγκρουση, η οποία θα αποτελούσε ένα μεγάλο πολιτικό ρίσκο, δεδομένης της αντιπάθειας του κοινού προς νέους πολέμους στο εξωτερικό.
Η διαμάχη εντείνεται επίσης λόγω των νέων ανησυχιών σχετικά με τη νομιμότητα οποιασδήποτε πιθανής δράσης κατά της Βενεζουέλας και των προειδοποιήσεων ότι οι θανατηφόρες επιθέσεις της κυβέρνησης κατά πλοίων που φέρονται να μεταφέρουν ναρκωτικά στην Καραϊβική παραβιάζουν τους νόμους του πολέμου. Οι επιτροπές του Κογκρέσου δεσμεύονται να ασκήσουν αυστηρό, διακομματικό έλεγχο των επιθέσεων — κάτι σπάνιο κατά τη δεύτερη θητεία του Τραμπ.
Στο μεταξύ, κατά τη διάρκεια των εορτών της Ημέρας των Ευχαριστιών, ο Τραμπ φάνηκε να υπονομεύει το σκεπτικό ότι καταπολεμά τα περιφερειακά καρτέλ, προσφέροντας χάρη σε έναν πρώην πρόεδρο της Ονδούρας που φυλακίστηκε πέρυσι στις ΗΠΑ για διακίνηση κοκαΐνης στη χώρα.
Ο Τραμπ ενίσχυσε τις προσδοκίες για επικείμενη πολεμική σύρραξη με τη Βενεζουέλα, προειδοποιώντας την Ημέρα των Ευχαριστιών ότι οι ΗΠΑ θα αρχίσουν «πολύ σύντομα» να λαμβάνουν μέτρα για να σταματήσουν τα φερόμενα δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών στην ξηρά. Το Σάββατο, δήλωσε ότι ο εναέριος χώρος της φτωχής, πλούσιας σε πετρέλαιο χώρας πρέπει να θεωρείται κλειστός. Εν τω μεταξύ, αξιωματούχοι της κυβέρνησης καταρτίζουν νομικά επιχειρήματα για τη λήψη μέτρων κατά των περιφερειακών εμπόρων ναρκωτικών, τα οποία, σύμφωνα με τους επικριτές, δεν πληρούν τις νομικές και συνταγματικές προϋποθέσεις.
Ωστόσο, με τις ΗΠΑ να βρίσκονται ενδεχομένως στο χείλος ενός νέου πολέμου, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη παράσχει στο κοινό τεκμηριωμένες και νομικά λεπτομερείς εξηγήσεις για την αποστολή Αμερικανών στο σημείο.
Το ζήτημα αυτό εγείρει την πιθανότητα ότι η συγκέντρωση αμερικανικών στρατευμάτων και οι απειλές αποτελούν μέρος μιας εκστρατείας ψυχολογικής πίεσης με στόχο να αναγκαστεί ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο να παραιτηθεί ή να ενθαρρυνθούν αξιωματούχοι ή στρατηγοί να τον ανατρέψουν. Μια πιθανή στρατιωτική αναμέτρηση με τη Βενεζουέλα θα μπορούσε απλώς να είναι μια νέα ένδειξη ότι η παρούσα κυβέρνηση δεν βλέπει πολιτικούς, ηθικούς, νομικούς ή συνταγματικούς περιορισμούς στο να ενεργεί ακριβώς όπως θέλει ο Τραμπ.
Και ακόμη κι αν όλα αυτά είναι μπλόφα για να προκληθεί ειρηνικά η αλλαγή του καθεστώτος, οι αξιωματούχοι πρέπει σύντομα να σκεφτούν τι θα κάνουν αν αποτύχει. Η εξουσία του Τραμπ θα υποστεί τεράστιο πλήγμα αν αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις με τον Μαδούρο να παραμένει στην εξουσία.
Τελεσίγραφο Τραμπ στον Μαδούρο να παραιτηθεί από την εξουσία
Ο Τραμπ επιβεβαίωσε την Κυριακή για πρώτη φορά ότι μίλησε πρόσφατα στο τηλέφωνο με τον Μαδούρο, αλλά δεν ανέφερε πότε ή τι συζήτησαν. «Δεν θέλω να το σχολιάσω», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους στο Air Force One. «Δεν θα έλεγα ότι πήγε καλά ή άσχημα. Ήταν ένα τηλεφώνημα».
Στο μεταξύ, ο Τραμπ έδωσε στον Μαδούρο τελεσίγραφο να παραιτηθεί άμεσα από την εξουσία κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής τους συνομιλίας, αλλά ο αυταρχικός ηγέτης της Βενεζουέλας αρνήθηκε, ζητώντας «παγκόσμια αμνηστία» για τον εαυτό του και τους συμμάχους του.
Ούτε η κυβέρνηση των ΗΠΑ ούτε η κυβέρνηση της Βενεζουέλας έχουν δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες για τα θέματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της εξαιρετικά ασυνήθιστης συνομιλίας, η οποία θεωρείται ότι έλαβε χώρα στις 21 Νοεμβρίου.
Ωστόσο, πηγές ανέφεραν στην εφημερίδα Miami Herald ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ έστειλε ένα «αυστηρό μήνυμα» στον Μαδούρο.
«Μπορείς να σώσεις τον εαυτό σου και τους πιο κοντινούς σου ανθρώπους, αλλά πρέπει να φύγεις από τη χώρα τώρα», φέρεται να είπε ο Τραμπ, προσφέροντας ασφαλή διέλευση στον Μαδούρο, τη σύζυγό του και τον γιο του «μόνο αν συμφωνήσει να παραιτηθεί άμεσα».
Ωστόσο, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας φέρεται να αρνήθηκε να παραιτηθεί και να προέβη μια σειρά αντιπροτάσεων, μεταξύ των οποίων η παγκόσμια ασυλία από τη δίωξη και η παραχώρηση του πολιτικού ελέγχου, με την προϋπόθεση ότι θα διατηρούσε τον έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων.
Η εφημερίδα ανέφερε ότι δεν υπήρξε περαιτέρω άμεση επαφή μεταξύ του Τραμπ και του Μαδούρο, αν και ο Μαδούρο φέρεται να ζήτησε μια δεύτερη τηλεφωνική επικοινωνία το περασμένο Σαββατοκύριακο, μετά την ανακοίνωση του Τραμπ ότι ο εναέριος χώρος της Βενεζουέλας «έχει κλείσει εξ ολοκλήρου». «Η κυβέρνηση Μαδούρο… δεν έλαβε καμία απάντηση», ανέφερε η Miami Herald, προσθέτοντας ότι για την πρώτη συζήτηση είχαν μεσολαβήσει η Βραζιλία, το Κατάρ και η Τουρκία.
Παρά τη διαρροή της πληροφορίας ότι ο Τραμπ έδωσε τελεσίγραφο στον Μαδούρο, πολλοί αναλυτές είναι σκεπτικοί ως προς το αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ σκοπεύει να υποστηρίξει αυτές τις απειλές με μεγάλης κλίμακας στρατιωτική δράση.
«Ο Μαδούρο και οι περισσότεροι από τους συνεργάτες του θεωρούν τις απειλές του αμερικανικού στρατού ως μπλόφα», δήλωσε τον περασμένο μήνα στο Wall Street Journal πηγή που βρίσκεται σε τακτική επαφή με υψηλόβαθμους αξιωματούχους της Βενεζουέλας.
Ρίσκο ενδεχόμενη στρατιωτική επέμβαση στη Βενεζουέλα
Ένας νέος πόλεμος των ΗΠΑ ή μια μεγάλη στρατιωτική δράση στο εξωτερικό θα ερχόταν σε αντίθεση με μία από τις βασικές αρχές της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ – την αποφυγή νέων συγκρούσεων στο εξωτερικό. Και πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Αμερικανοί αντιτίθενται σε μια επίθεση κατά της Βενεζουέλας. Μια δημοσκόπηση του CBS News τον περασμένο μήνα έδειξε ότι το 76% δεν πίστευε ότι ο Τραμπ είχε εξηγήσει τη θέση του και μόνο το 13% θεωρούσε τη Βενεζουέλα ως σημαντική απειλή για την ασφάλεια των ΗΠΑ.
Στο παρελθόν, ορισμένες αμερικανικές κυβερνήσεις έχουν καταβάλει έντονες προσπάθειες πριν από μια στρατιωτική επέμβαση, προκειμένου να προετοιμάσουν το κοινό και να συγκεντρώσουν υποστήριξη για τον πρόεδρο – όπως συνέβη πριν από την εισβολή στο Ιράκ το 2003. Ωστόσο, εκτός από αόριστες δηλώσεις σχετικά με την καταπολέμηση των καρτέλ ναρκωτικών – ορισμένες από τις οποίες ενδέχεται να υπερεκτιμούν τη θέση της Βενεζουέλας στο εμπόριο ναρκωτικών – οι ανώτεροι αξιωματούχοι έχουν δώσει ελάχιστες εξηγήσεις στο κοινό.
Ωστόσο, εκατομμύρια Βενεζουελάνοι δεν θα στεναχωρηθούν αν ο Μαδούρο ανατραπεί μετά από χρόνια καταπίεσης που έχουν κάνει πιο φτωχή μια χώρα με τεράστιες οικονομικές δυνατότητες και που έχουν οδηγήσει στη φυγή εκατομμυρίων προσφύγων, μεταξύ άλλων και στις ΗΠΑ. Υπάρχουν ορισμένα σενάρια στα οποία η αποχώρηση του Μαδούρο θα μπορούσε να ωφελήσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και την περιοχή — αν και οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης δεν έχουν δώσει σαφείς πληροφορίες σχετικά με το αν έχουν ετοιμάσει σχέδια για το τι θα κάνουν μετά από οποιαδήποτε στρατιωτική δράση. Η αποτυχία να γίνει αυτό στο Ιράκ και το Αφγανιστάν οδήγησε σε καταστροφή στην εξωτερική πολιτική. Ορισμένοι αναλυτές φοβούνται ότι η αλλαγή καθεστώτος θα μπορούσε να προκαλέσει χάος και αιματοχυσία σε μια χώρα τόσο διχασμένη όσο η Βενεζουέλα, οδηγώντας ενδεχομένως ακόμη περισσότερους πρόσφυγες στις γειτονικές χώρες και τις ΗΠΑ.
Ο γερουσιαστής Markwayne Mullin, ωστόσο, υπερασπίστηκε την προσέγγιση του Τραμπ. Την Κυριακή, δήλωσε ότι ο πρόεδρος κάλεσε τον Μαδούρο να αποχωρήσει και ότι προστατεύει τις ΗΠΑ από τους εμπόρους ναρκωτικών. «Έχει καταστήσει πολύ σαφές ότι δεν θα στείλουμε στρατεύματα στη Βενεζουέλα», δήλωσε ο Ρεπουμπλικανός, αν και ο Τραμπ δεν έχει αποκλείσει δημοσίως αυτή την πιθανότητα.
Εν τω μεταξύ, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ εξουσιοδότησε έναν ναύαρχο να διεξάγει τις επιθέσεις που σκότωσαν 11 άτομα σε ένα πλοίο από τη Βενεζουέλα που φέρεται να μετέφερε παράνομα ναρκωτικά. Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λιβίτ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ο ναύαρχος ενέκρινε μια δεύτερη επίθεση στο πλοίο και ότι είχε κάθε νόμιμο δικαίωμα να το πράξει.
Διαβάστε επίσης:
«Σε εξαιρετική κατάσταση» ο Τραμπ – Τι έδειξε η μαγνητική τομογραφία του Αμερικανού προέδρου
Βασιλιάς Κάρολος: «Ξήλωσε» και επίσημα τις τελευταίες βασιλικές τιμές από τον πρώην πρίγκιπα Άντριου
