Ακίνητα: Ευνοϊκή ρύθμιση για τα αδήλωτα τετραγωνικά – Μικρή ανάσα ή προσωρινό «μασάζ»;
Επανέρχεται στο προσκήνιο το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για μια νέα, ευνοϊκή ρύθμιση που θα επιτρέψει στους ιδιοκτήτες να δηλώσουν αδήλωτα τετραγωνικά μέτρα, χωρίς τα βαριά πρόστιμα που συνόδευσαν αντίστοιχες προσπάθειες στο παρελθόν.
Η συζήτηση άνοιξε επίσημα μετά τις πιέσεις που δέχεται η αγορά ακινήτων από το ντόμινο της ακρίβειας, τις διαρκείς αναπροσαρμογές αντικειμενικών αξιών και τα αυξημένα βάρη των έμμεσων φόρων, με κυβερνητικά στελέχη να παραδέχονται ότι «οι στρεβλώσεις παραμένουν και οι πόροι των δήμων πιέζονται».
Με βάση τις τελευταίες εκτιμήσεις, περίπου 1 στους 6 ιδιοκτήτες στην Ελλάδα εμφανίζει αποκλίσεις στα δηλωμένα τετραγωνικά μεταξύ Ε9, δήμων και ΔΕΗ, μια δεξαμενή που μεταφράζεται σε 200.000 έως 250.000 ακίνητα με αδήλωτη ή εσφαλμένη επιφάνεια, κυρίως παλιά σπίτια, κλειστούς ημιυπαίθριους, αποθήκες που βαφτίστηκαν «βοηθητικοί χώροι» και πατάρια χωρίς αποτύπωση.
Το υπουργείο εκτιμά ότι οι διορθώσεις αυτές θα μπορούσαν να αυξήσουν τα δημόσια έσοδα έως το 2029 κατά 300–350 εκατ. ευρώ, ποσό που, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, «δεν θα προέλθει από νέους φόρους, αλλά από διεύρυνση της φορολογητέας ύλης».
Αυτή ακριβώς η φράση, όμως, προκαλεί τη μεγαλύτερη συζήτηση: οι φόροι μπορεί να μην «θεσπίζονται» εκ νέου, αλλά το τελικό αποτέλεσμα στην τσέπη, ειδικά για μεσαία εισοδήματα, είναι ουσιαστικά αυξημένο φορολογικό αποτύπωμα.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι πόσο θα πληρώσει ο ιδιοκτήτης που θα διορθώσει τα τετραγωνικά του. Αν οι οφειλές είναι μη ρυθμισμένες προς ΟΤΑ, η διόρθωση μπορεί να σημάνει αναδρομική προσαύξηση δημοτικών τελών έως και 5ετίας, που σημαίνει επιπλέον χρεώσεις 150–600 ευρώ ανάλογα με την περιοχή, ενώ σε παραλιακές ή τουριστικές ζώνες η επιβάρυνση ξεπερνά συχνά τα 800–1.000 ευρώ όταν συνυπολογιστούν τέλη, ΤΑΠ και φόρτοι τελών ηλεκτροδότησης. Αντίστοιχα, η αλλαγή στο Ε9 μπορεί να αυξήσει και τον ΕΝΦΙΑ, ειδικά σε ζώνες όπου οι αντικειμενικές τιμές έχουν ήδη αυξηθεί 25–40%. Για παράδειγμα, σπίτι 90 τ.μ. που ήταν δηλωμένο ως 75 τ.μ. σε περιοχή μεσαίας ζώνης, μπορεί να δει τον ετήσιο ΕΝΦΙΑ να αυξάνεται από 280 ευρώ σε 340–360 ευρώ, ενώ σε υψηλότερες ζώνες η ίδια διόρθωση μπορεί να προσθέσει 100–180 ευρώ τον χρόνο.
Στην αγορά, οι μικροί ιδιοκτήτες περιγράφουν την κατάσταση ως «καθημερινή εξίσωση επιβίωσης». Ο συμβολαιογράφος, ο μηχανικός, ο λογιστής και οι υποχρεώσεις σε φόρους προσθέτουν ένα κόστος που ο πολίτης καλείται να πληρώσει άμεσα, όταν οι αυξήσεις μισθών και εισοδημάτων – όπου συμβαίνουν – τρέχουν με πολύ πιο αργούς ρυθμούς.
Η πρόταση του υπουργείου να υπάρχει «χαμηλό ή μηδενικό πρόστιμο για τις διορθώσεις» είναι αναμφίβολα μια μικρή ανάσα, αλλά η απουσία μόνιμων μειώσεων σε έμμεσους φόρους δόμησης, μεταβιβάσεων και λειτουργικού κόστους κατοικίας δημιουργεί προβληματισμό. Οικονομολόγος της αγοράς ακινήτων σχολιάζει ότι «η ρύθμιση έχει θετική πρόθεση, αλλά αν δεν συνδυαστεί με έλεγχο τιμών στα υλικά κατασκευής και πραγματική ελάφρυνση δημοτικών τελών, θα καταγραφεί ως προσωρινό μέτρο εξωραϊσμού και όχι ως μεταρρύθμιση».
Το 2026 θα βρει τα περισσότερα νοικοκυριά με ήδη διαμορφωμένο τρόπο θέρμανσης, σταθερό εισόδημα και μικρό περιθώριο απορρόφησης νέων επιβαρύνσεων. Έτσι, η συζήτηση για τα αδήλωτα τετραγωνικά αποκτά κοινωνική βαρύτητα, πέραν της δημοσιονομικής: δεν είναι απλώς αριθμός σε ένα μητρώο, αλλά η τελική γραμμή που δείχνει αν ένα κόστος θα είναι διαχειρίσιμο ή αν θα προστεθεί στη μακρά λίστα υποχρεώσεων που ο πολίτης νιώθει ότι «τρέχουν χωρίς να καλύπτονται».
Μέχρι την οριστικοποίηση της ρύθμισης, αυτό που απομένει είναι η αναμονή για τις λεπτομέρειες, με τους ιδιοκτήτες να ελπίζουν ότι αυτή τη φορά η ψηφιακή διόρθωση δεν θα φέρει νέα οικονομική ανισορροπία, αλλά πραγματική εξομάλυνση.
Διαβάστε επίσης:
Πιερρακάκης από Δουβλίνο: Θέλουμε μία ενιαία ευρωπαϊκή αγορά
ΑΑΔΕ: Χωρίς πρόστιμο οι τροποποιητικές δηλώσεις για την επιστροφή ενοικίου
Πηγή: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | topontiki.gr
