«Πόλεμος» Βελγίου – Κομισιόν για τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια: «Θα χρεοκοπήσουμε αν η Ρωσία πάει στα δικαστήρια»
Την έντονη αντίθεσή του στο σχέδιο της Κομισιόν για αρπαγή των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων, που βρίσκονται στη Euroclear στις Βρυξέλλες, ώστε να χρησιμοποιηθούν για χρηματοδότηση της Ουκρανίας εκφράζει το Βέλγιο, με το σκεπτικό ότι μπορεί να προκαλέσει την οικονομική καταστροφή της χώρας.
Η βελγική κυβέρνηση κατηγόρησε την ΕΕ ότι «υποβαθμίζει» τις ανησυχίες του σχετικά με το σχέδιο, το οποίο ενέχει σοβαρούς νομικούς και οικονομικούς κινδύνους. Η συγκεκριμένη ενέργεια παραβιάζει τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς κανονισμούς και πολλοί επισημαίνουν πως τόσο το Βέλγιο αλλά και η ΕΕ θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη με αγωγές και να κληθεί να καταβάλλει τεράστια ποσά ως αποζημίωση στη Ρωσία.
«Επιμένουμε σε μια εναλλακτική λύση, δηλαδή να δανειστεί η ΕΕ τα απαραίτητα ποσά από τις αγορές», δήλωσε ο Βέλγος υπουργός Εξωτερικών Μαξίμ Πρεβό.
Τι προβλέπει το σχέδιο για το δάνειο 165 δισ. στην Ουκρανία
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει δάνειο επανορθώσεων ύψους 165 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία, χρησιμοποιώντας την αξία των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων σε μετρητά που τηρούνται στο Βέλγιο, σύμφωνα με έγγραφα που έλαβε το POLITICO.
Το δάνειο επανορθώσεων αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου χρηματοδοτικού πακέτου, αξίας έως και 210 δισεκατομμυρίων ευρώ, για να παραμείνει το Κίεβο στην επιφάνεια για τα επόμενα χρόνια.
Το δάνειο επανορθώσεων των 165 δισεκατομμυρίων ευρώ περιλαμβάνει 25 δισεκατομμύρια ευρώ ακινητοποιημένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που τηρούνται σε ιδιωτικούς τραπεζικούς λογαριασμούς σε όλη την Ένωση, επιπλέον των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ που τηρούνται στην τράπεζα Euroclear στο Βέλγιο. Το πολεμικό ταμείο της Ουκρανίας πρόκειται να αδειάσει τον Απρίλιο.
Η νομική πρόταση θα χρησιμεύσει ως βάση για άμεσες τεχνικές διαπραγματεύσεις πριν από τη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ στα μέσα Δεκεμβρίου για να αποφασίσουν για τα πιο ευαίσθητα σημεία της πρωτοβουλίας. Η Ουκρανία θα πρέπει να αποπληρώσει το δάνειο μόνο εάν η Ρωσία τερματίσει τη σύγκρουση και καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις, κάτι που θεωρείται απίθανο σενάριο.
Στο πλαίσιο του δανείου αποζημιώσεων, 115 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν προβλεφθεί για τη χρηματοδότηση της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας, ενώ 50 δισεκατομμύρια ευρώ θα καλύψουν τις δημοσιονομικές ανάγκες του Κιέβου. Τα υπόλοιπα 45 δισεκατομμύρια ευρώ του πακέτου θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή ενός δανείου της G7 προς την Ουκρανία από το 2024.
Σημειώνεται πως το Κίεβο βρίσκεται σε κατάσταση οικονομικής ασφυξίας, καθώς σύμφωνα με την ίδια την ουκρανική κυβέρνηση, Ευρωπαίους αξιωματούχους, αλλά και ανεξάρτητους οικονομικούς αναλυτές, τα αποθεματικά του θα εξαντληθούν μέχρι τον Απρίλιο.
Σημειώνεται πως οι χώρες της ΕΕ έχουν ήδη χρησιμοποιήσει τα κέρδη που παράγονται από περίπου 210 δισ. ευρώ παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για να στηρίξουν την ουκρανική άμυνα. Όμως η χρήση των ίδιων των κεφαλαίων παραμένει ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα.
Η Κομισιόν, σύμφωνα με τις πληροφορίες, έχει έτοιμη τη πρότασή της με το σχετικό «νομικό πλαίσιο». Ωστόσο το Βέλγιο επιμένει πως το κείμενο που έχει συνταχθεί «δεν αντιμετωπίζει ικανοποιητικά τις σοβαρές ανησυχίες μας», όπως τόνισε ο Μαξίμ Πρεβό. Η Κομισιόν έχει δοκιμάσει ήδη δύο φορές να προωθήσει προς έγκριση το σχέδιο, αλλά αυτό έχει απορριφθεί. Σύμφωνα με πληροφορίες το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής.
Επιφυλάξεις και από άλλους εταίρους – Κίνδυνος χρεοκοπίας για το Βέλγιο
Μπορεί το Βέλγιο είναι δημόσια ο πιο ένθερμος πολέμιος του σχεδίου, όμως σύμφωνα με πληροφορίες δεν είναι ο μοναδικός. Στο παρασκήνιο πολλοί εκφράζουν ενστάσεις και επιφυλάξεις. «Μπορεί να φαίνεται έτσι, αλλά εγώ δεν είμαι απολύτως μόνος . Πολλές χώρες δεν μιλούν ανοιχτά και καταλαβαίνω γιατί. Κυριολεκτικά όλοι καταλαβαίνουν ότι οι απαιτήσεις που θέτουμε είναι λογικές», σχολίασε ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπάρτ ντε Βέβερ.
To Βέλγιο τονίζει πως σε περίπτωση αγωγών – καθώς τα κεφάλαια βρίσκονται στη Euroclear στις Βρυξέλλες – θα επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος των προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν.
Ο Πρεβό τόνισε ότι οι κίνδυνοι είναι ξεκάθαροι: «Αν η Ρωσία μας πάει στα δικαστήρια, έχει κάθε πιθανότητα να κερδίσει. Και εμείς, ως Βέλγιο, δεν θα μπορέσουμε να αποπληρώσουμε αυτά τα 200 δισ. ευρώ, επειδή ισοδυναμούν με έναν ολόκληρο ετήσιο ομοσπονδιακό προϋπολογισμό». «Αυτό θα σήμαινε χρεοκοπία για το Βέλγιο».
Ο Μπάρτ ντε Βέβερ έχει ήδη γράψει στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καταγγέλλοντας πως το σχέδιο είναι «θεμελιωδώς λανθασμένο». Με μια μάλλον συντονισμένη κίνηση, παρόμοια θέση εξέφρασε και η επικεφαλής της Euroclear, Βαλερί Ουρμπέν.
Σχετικά με το ενδεχόμενο να αναγκαστεί το Βέλγιο να υποχωρήσει από τις πιέσεις, ο Μπάρτ ντε Βέβερ τόνισε: «Θα δούμε αν θα προσπαθήσουν. Έχουμε ακόμα δύο καλές εβδομάδες, που είναι μια αιωνιότητα στην πολιτική». «Θα υπάρξουν πολλές ακόμη συναντήσεις, αλλά δεν πρόκειται να βάλουμε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ στους ώμους του Βελγίου. Ούτε σήμερα, ούτε αύριο, ούτε ποτέ. Εγώ ο ίδιος είμαι σίγουρα ικανός να αντέξω την πίεση».
Ο Ντε Βέβερ δήλωσε ότι οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ πρέπει να δώσουν στο Βέλγιο νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις ότι ο κίνδυνος θα μοιραστεί αν το δάνειο προς την Ουκρανία καταρρεύσει ή αν αρθούν οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει δηλώσει ότι δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει ως δανειστής έσχατης ανάγκης. Ο Βέλγος πρωθυπουργός πρότεινε η ΕΕ να δώσει δάνειο 45 δισ. ευρώ στην Ουκρανία για το επόμενο έτος, αξιοποιώντας προβλέψεις του υφιστάμενου κοινό προϋπολογισμού των 27 κρατών μελών.
«Το Βέλγιο πρέπει να καλύψει το ποσό αν αρθούν οι κυρώσεις στη Ρωσία»
Η Βιρλ Κολάρτ, καθηγήτρια χρηματοοικονομικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο KU Leuven, δήλωσε στο BBC ότι το Βέλγιο έχει βάσιμες ανησυχίες. «Η Euroclear έχει συμβατική υποχρέωση να επιστρέψει τα χρήματα στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας κατόπιν πρώτου αιτήματος. Ο μόνος λόγος που δεν το κάνει είναι οι κυρώσεις», είπε. «Αν αρθούν οι κυρώσεις και τότε η Euroclear δεν έχει τα χρήματα επειδή έχουν δοθεί στην ΕΕ, το Βέλγιο θα πρέπει να καλύψει το ποσό, αλλά είναι υπερβολικά μεγάλο. Για αυτό το Βέλγιο ζητά νομικά δεσμευμένες, άμεσης ισχύος εγγυήσεις από τα άλλα κράτη μέλη ώστε να μοιραστεί ο κίνδυνος».
Η προοπτική χρήσης ξένων αποθεματικών από την Ευρώπη για άλλους σκοπούς θα μπορούσε να πλήξει και την αξιοπιστία του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος, πρόσθεσε η Κολάρτ. Εκτίμησε ότι η καλύτερη επιλογή είναι η άντληση δανείου από τις αγορές για την Ουκρανία. «Και στις δύο περιπτώσεις η Ευρώπη θα πρέπει να επιστρέψει τα χρήματα. Το πλεονέκτημα της χρήσης των παγωμένων κεφαλαίων της Euroclear είναι ότι δεν έχουν τόκο, αλλά δεν είναι χωρίς ρίσκο».
Ένας από τους πιο γνωστούς τραπεζίτες της Ρωσίας, ο Αντρέι Κόστιν, δήλωσε ότι η Μόσχα θα ξεκινήσει ανένδοτο αγώνα δικαστικών διαδικασιών αν το σχέδιο εγκριθεί. Ο Κόστιν, πρόεδρος της VTB, μιας από τις μεγαλύτερες κρατικές τράπεζες της Ρωσίας, είπε ότι είναι απαράδεκτο αυτά τα κεφάλαια να δοθούν στην Ουκρανία. «Όσο για την κατάσχεση των χρημάτων μας, στο τέλος μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα και χωρίς αυτά», ανέφερε, αλλά υποσχέθηκε πως τα αντίποινα θα είναι ισχυρά.
Τον Οκτώβριο, οι ηγέτες της ΕΕ δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε στα τέλη Νοεμβρίου ότι η Επιτροπή ετοιμαζόταν να παρουσιάσει ένα νομικό κείμενο στις 27 χώρες της ΕΕ για να περιγράψει πώς θα λειτουργούσε το δάνειο επανορθώσεων.
Η προσδοκία ήταν ότι αυτό θα είχε συμβεί μέχρι τώρα, αλλά οι δημόσιες διαφωνίες φαίνεται να έχουν καθυστερήσει τη διαδικασία.
Ενώ η Ουάσιγκτον και η Μόσχα φαίνεται να υπαγορεύουν τον ρυθμό των συνομιλιών, τα κράτη μέλη της Ευρώπης εξακολουθούν να αγωνίζονται να καταλήξουν σε συμφωνία για τη χρηματοδότηση του προβληματικού συμμάχου τους.
Διαβάστε επίσης:
Μεξικό: Αύξηση κατώτατου μισθού και μείωση των ωρών εργασίας
Ξέσπασμα αφρικανικής πανώλης των χοίρων στην Καταλονία – Συναγερμός για τις εξαγωγές ιβηρικού χαμόν
