Εκλογή Πιερρακάκη στο Eurogroup: Πώς αναβαθμίζει την ελληνική παρουσία και τι σηματοδοτεί για την Ευρωζώνη
Η εκλογή του Κυριάκου Πιερρακάκη στην προεδρία του Eurogroup συνιστά μια εξέλιξη με ιδιαίτερο θεσμικό και πολιτικό βάρος για την Ελλάδα, αλλά και για την ίδια την Ευρωζώνη. Για πρώτη φορά από τη σύσταση του οργάνου, Έλληνας υπουργός αναλαμβάνει την ηγεσία ενός σχήματος που για μια ολόκληρη δεκαετία ταυτίστηκε – για την ελληνική κοινωνία και πολιτική – με σκληρές διαπραγματεύσεις, μνημόνια και δημοσιονομική επιτήρηση. Το γεγονός αυτό από μόνο του δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα: η χώρα που βρέθηκε στο κέντρο της κρίσης βρίσκεται πλέον στο κέντρο των αποφάσεων.
Η πρώτη δημόσια τοποθέτηση του Πιερρακάκη μετά την εκλογή του κινήθηκε σε συναινετικό και χαμηλών τόνων ύφος, αποτυπώνοντας την ανάγκη συνοχής μέσα σε ένα περιβάλλον ευρωπαϊκής αβεβαιότητας. Ευχαρίστησε τους ομολόγους του για την εμπιστοσύνη που του έδειξαν και μίλησε με θετικά λόγια για τον απερχόμενο πρόεδρο Πασκάλ Ντόναχιου και τον Βέλγο υπουργό Οικονομικών Βενσάν βαν Πετέγχεμ. Η στάση αυτή λειτούργησε ως υπενθύμιση ότι η αποτελεσματική ηγεσία στο Eurogroup δεν είναι θέμα επιβολής, αλλά συντονισμού και ισορροπιών – κάτι που οι ευρωπαίοι υπουργοί φαίνεται να αξιολόγησαν θετικά στη δική του υποψηφιότητα.
Οι μεταβαλλόμενες ισορροπίες της Ευρωζώνης
Κεντρικό σημείο της ομιλίας του ήταν η παρατήρηση ότι οι παλιές διαχωριστικές γραμμές εντός της Ευρώπης – Βορράς και Νότος, «φειδωλοί» και «σπάταλοι», Ανατολή και Δύση – έχουν πλέον εξασθενήσει. Στη θέση τους έχουν αναδειχθεί πιο σύνθετες ανάγκες: η ενεργειακή ασφάλεια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η τεχνολογική καινοτομία που αλλάζει τον οικονομικό χάρτη, οι μακροοικονομικές ανισορροπίες που πιέζουν όλες τις οικονομίες ανεξαιρέτως. Η ανάδειξη αυτών των κοινών προκλήσεων δεν είναι απλώς ρητορική. Αντανακλά μια πραγματικότητα στην οποία τα κράτη-μέλη κατανοούν ότι η επιτυχία ή η αποτυχία ενός μέρους της Ευρωζώνης επηρεάζει αναπόφευκτα το σύνολο.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Κ. Πιερρακάκης μίλησε για την ανάγκη μετάβασης από τη στρατηγική στην υλοποίηση. Το σχέδιο Ντράγκι και οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χαράσσουν το γενικό πλαίσιο, αλλά η Ευρώπη εξακολουθεί να δυσκολεύεται στην εφαρμογή. Η Ένωση Ταμιευτηρίων και Επενδύσεων, η περαιτέρω ενίσχυση της ενιαίας αγοράς, το ψηφιακό ευρώ και η ενδυνάμωση των δημοσιονομικών βάσεων της Ευρωζώνης είναι πεδία όπου οι προθέσεις υπάρχουν, αλλά η πρόοδος παραμένει αργή. Η προεδρία του Eurogroup δεν έχει εκτελεστικές αρμοδιότητες, αλλά επηρεάζει την ατζέντα και τον ρυθμό συζητήσεων. Το ζητούμενο – και αυτό που ο ίδιος έθεσε – είναι περισσότερη ταχύτητα και καλύτερος συντονισμός.
Η ελληνική εμπειρία ως ευρωπαϊκό μάθημα
Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η αναφορά του στην Ελλάδα της κρίσης: «Πριν από δέκα χρόνια, η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ συζητούνταν ανοιχτά». Η δήλωση δεν είχε χαρακτήρα αυτοαναφορικό ή επετειακό. Υπενθύμιζε όμως, με τρόπο καθαρό, ότι η ανθεκτικότητα της ελληνικής κοινωνίας, η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και η μεταρρυθμιστική προσπάθεια των τελευταίων ετών οδήγησαν σε μια πραγματική αλλαγή πορείας. Η Ελλάδα, από παράδειγμα δημοσιονομικής αποτυχίας, εξελίχθηκε σε παράδειγμα σταθεροποίησης – κάτι που πολλοί ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν σήμερα δημόσια.
Το ότι ένας Έλληνας υπουργός καταλαμβάνει πλέον τη θέση του προέδρου του Eurogroup – ενός οργάνου που άλλοτε συμβόλιζε για την Ελλάδα τις πιο επώδυνες αποφάσεις – προσδίδει μια πρόσθετη διάσταση στον συμβολισμό της εκλογής. Όπως σχολίασε και ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, η επιλογή αυτή αποτελεί «αναγνώριση της επιτυχίας της Ελλάδας να γυρίσει σελίδα». Η δήλωση δεν αφορά τον Πιερρακάκη προσωπικά· αφορά την πορεία μιας χώρας που έχασε αξιοπιστία και την ανακτά βήμα βήμα.
Πώς φτάσαμε στην εκλογή
Η σημερινή εικόνα είναι το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που ξεκίνησε εβδομάδες πριν. Η υποψηφιότητα Πιερρακάκη δεν θεωρήθηκε δεδομένη ούτε «τυπική»· αντιμετωπίστηκε ως κίνηση με πολιτικό βάθος. Στις Βρυξέλλες, πολλοί είδαν στην ελληνική υποψηφιότητα ένα προφίλ ικανό να γεφυρώσει αντιθέσεις: τεχνοκρατικό, συνεργατικό, εξοικειωμένο με τη γλώσσα των μεταρρυθμίσεων. Θεωρήθηκε επίσης ότι δεν ταυτίζεται απόλυτα με κάποιο μπλοκ ισχύος – ούτε αποκλειστικά με τον Βορρά ούτε αποκλειστικά με τον Νότο.
Παρά τους μόλις οκτώ μήνες στο υπουργείο Οικονομικών, ο Κ. Πιερρακάκης μετέφερε στο Eurogroup εικόνα επάρκειας: η εμπειρία του στη Ψηφιακή Διακυβέρνηση, όπου ηγήθηκε της μεταρρύθμισης του δημοσίου μέσω του gov.gr, αλλά και στη μεταρρύθμιση της Παιδείας, έδωσε το στίγμα ενός πολιτικού που μπορεί να διαχειριστεί θεσμικά σύνθετα χαρτοφυλάκια. Σε μια Ευρώπη που αναζητά ηγετικές μορφές χωρίς ιδεολογικές οξύτητες, το προφίλ αυτό λειτούργησε υποστηρικτικά.
Η ομόφωνη εκλογή του, έπειτα από την απόσυρση του Βέλγου υποψηφίου, έδειξε ότι οι περισσότερες χώρες θεωρούν πως η προεδρία του Eurogroup χρειάζεται σταθερά αντανακλαστικά και όχι υψηλούς τόνους. Η επιλογή για μια ηγεσία χαμηλού προφίλ, αλλά με σοβαρό θεσμικό αποτύπωμα, μοιάζει να αποτελεί την κυρίαρχη ευρωπαϊκή τάση.
Τι σημαίνει για την Ελλάδα η εκλογή
Η ανάδειξη Έλληνα προέδρου στο Eurogroup δεν συνεπάγεται προνομιακή μεταχείριση για τη χώρα. Το θεσμικό πλαίσιο δεν το επιτρέπει και ο ίδιος ο Κ. Πιερρακάκης γνωρίζει ότι ο ρόλος του δεν είναι να προωθεί εθνικές θέσεις. Ωστόσο, η παρουσία του στην ηγεσία του οργάνου έχει πρακτική και συμβολική σημασία:
1. Ενισχύει την ελληνική επιρροή στον ευρωπαϊκό διάλογο.
Η Ελλάδα θα συμμετέχει πλέον από θέση ευθύνης στις συζητήσεις που αφορούν το μέλλον της Ευρωζώνης.
2. Ενδυναμώνει την εικόνα της χώρας στις αγορές.
Σε μια περίοδο αυξημένης δημοσιονομικής επιτήρησης, το μήνυμα σταθερότητας έχει αξία.
3. Επανατοποθετεί την Ελλάδα ως ισότιμο παίκτη.
Από χώρα υπό επιτήρηση, η Ελλάδα μετατρέπεται σε χώρα που συνδιαμορφώνει ευρωπαϊκές πολιτικές.
4. Δημιουργεί ένα νέο επίπεδο θεσμικής κανονικότητας.
Η εποχή που η Ελλάδα δεν είχε πρόσβαση στους κύκλους όπου λαμβάνονταν κρίσιμες αποφάσεις φαίνεται να έχει παρέλθει.
Οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας
Ο Κ. Πιερρακάκης θα κληθεί να αντιμετωπίσει κρίσιμα ζητήματα: την τεχνητή νοημοσύνη και τις επιπτώσεις της στην αγορά εργασίας, τη ρύθμιση των κρυπτονομισμάτων, το ψηφιακό ευρώ, την ενεργειακή μετάβαση και την ανάγκη για μια πιο λειτουργική δημοσιονομική αρχιτεκτονική. Πρόκειται για πεδία όπου ο συντονισμός, η μετριοπάθεια και ο τεχνοκρατικός λόγος θα είναι απαραίτητα.
Η εκλογή του δεν λύνει αυτά τα προβλήματα· όμως σηματοδοτεί ότι η Ελλάδα έχει μετακινηθεί οριστικά από το περιθώριο στο κέντρο του ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Και αυτό, δέκα χρόνια μετά τη συζήτηση περί Grexit, αποτελεί μια θεσμική και πολιτική μετατόπιση με ιστορικό βάθος.
Για μια χώρα που έζησε τη βαθύτερη κρίση της μεταπολίτευσης, η εκλογή αυτή δεν είναι απλώς ένα αξίωμα. Είναι μια ένδειξη ότι η σελίδα έχει αλλάξει – και ότι η Ελλάδα μπαίνει σε μια νέα, πιο απαιτητική αλλά και πιο κανονική ευρωπαϊκή εποχή.
Διαβάστε επίσης:
ΙΝΚΑ: 20% πιο ακριβό το χριστουγεννιάτικο τραπέζι φέτος – Στα 178,85 ευρώ για 4 άτομα
Η κατάρρευση της πρωτογενούς παραγωγής «φουσκώνει» τις τιμές στα ράφια
Πηγή: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | topontiki.gr
