Άνοια: Οι τροφές που «θωρακίζουν» τον εγκέφαλο
Η γνωστική εξασθένηση αποτελεί κεντρικό χαρακτηριστικό των νευροεκφυλιστικών παθήσεων, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.
Με δεδομένη τη συνεχή αύξηση του (παγκόσμιου) γηράσκοντος πληθυσμού, ο αριθμός των ατόμων με άνοια αναμένεται να φθάσει τα 152,8 εκατομμύρια έως το 2050. Το γεγονός αυτό ενισχύει την ανάγκη για προληπτικές παρεμβάσεις, ιδιαίτερα μέσω της διατροφής.
Τα μικροθρεπτικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων των ανόργανων στοιχείων όπως ο ψευδάργυρος, το σελήνιο και ο χαλκός, φαίνεται να διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της εγκεφαλικής υγείας. Ο χαλκός, ειδικότερα, είναι απαραίτητος για την ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, αν και απαιτείται ισορροπία, καθώς τόσο η ανεπάρκεια όσο και η υπερδοσολογία ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η δυσρυθμία του έχει συνδεθεί με μια σειρά ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Wilson και της νόσου Αλτσχάιμερ.
Σε αυτό το πλαίσιο, πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports ανέδειξε πιθανή συσχέτιση μεταξύ της αυξημένης διαιτητικής πρόσληψης χαλκού και της βελτιωμένης γνωστικής απόδοσης σε ηλικιωμένους Αμερικανούς, με πιο έντονα οφέλη σε όσους έχουν ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τροφές πλούσιες σε χαλκό περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τους ηλιόσπορους, τις φακές, τα αμύγδαλα, τη μαύρη σοκολάτα, το συκώτι και τα σπαράγγια.
Ενδιαφέροντα ευρήματα – ειδικά για όσους έχουν υποστεί εγκεφαλικό
Η ανάλυση βασίστηκε σε δεδομένα από 2.420 ενήλικες άνω των 60 ετών, τα οποία προέρχονταν από την Εθνική Έρευνα Υγείας και Διατροφής των ΗΠΑ (NHANES) για την περίοδο 2011–2014. Η πρόσληψη χαλκού εκτιμήθηκε μέσω δύο ανακλήσεων 24ωρης διατροφής, ενώ η γνωστική λειτουργία (μνήμη και εκτελεστικές ικανότητες) αξιολογήθηκε με τέσσερις καθιερωμένες δοκιμασίες:
- CERAD-IRT: Άμεση ανάκληση λέξεων από λεκτική λίστα. Αξιολογεί τη βραχυπρόθεσμη μνήμη και τη δυνατότητα αρχικής καταγραφής νέων πληροφοριών.
- CERAD-DRT: Καθυστερημένη ανάκληση των ίδιων λέξεων. Μετρά τη μακροπρόθεσμη μνήμη και την ικανότητα διατήρησης πληροφοριών μετά από χρονική παύση.
- DSST: Αντιστοίχιση ψηφίων και συμβόλων μέσα σε περιορισμένο χρόνο. Εξετάζει την ταχύτητα επεξεργασίας, τη συγκέντρωση και την εκτελεστική λειτουργία.
- AFT: Ονομασία όσων περισσότερων ζώων γίνεται σε 60 δευτερόλεπτα. Προσδιορίζει τη λεκτική ευχέρεια, την ανάκληση από μακροπρόθεσμη μνήμη και την ταχύτητα λεκτικής παραγωγής.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα άτομα με υψηλότερη πρόσληψη χαλκού παρουσίαζαν καλύτερες επιδόσεις στις γνωστικές δοκιμασίες.
Η σχέση ήταν θετική αλλά όχι γραμμική, καθώς τα οφέλη φαίνεται να σταθεροποιούνται μετά από συγκεκριμένα όρια πρόσληψης: 1,63 mg/ημέρα για την DSST, 1,42 mg/ημέρα για την AFT και 1,22 mg/ημέρα για τη συνολική γνωστική βαθμολογία.
Πέρα από αυτά τα επίπεδα, η θετική επίδραση εξασθενεί. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαπίστωση ότι η συσχέτιση ήταν πιο ισχυρή σε άτομα με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου, γεγονός που υποδηλώνει την πιθανή προστατευτική επίδραση του χαλκού σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου.
Ο ρόλος του χαλκού στις φυσιολογικές λειτουργίες
Ο χαλκός εμπλέκεται σε σημαντικές βιολογικές διεργασίες συμπεριλαμβανομένης της σύνθεσης νευροδιαβιβαστών, της παραγωγής κυτταρικής ενέργειας και της αντιοξειδωτικής άμυνας. Επίσης, λειτουργεί ως συμπαράγοντας για διάφορα ένζυμα που σχετίζονται με τη ρύθμιση της λειτουργίας του εγκεφάλου. Ταυτόχρονα, η συμβολή του στην παραγωγή της ακετυλοχολίνης (νευροδιαβιβαστής που συνδέεται με τη μνήμη και τη μάθηση), ενισχύει την πιθανότητα γνωστικών οφελών. Τέλος, φαίνεται να παίζει ρόλο στη ρύθμιση της νευροφλεγμονής και στην αποτροπή οξειδωτικών βλαβών στον εγκέφαλο.
Ωστόσο, πρόκειται για μια μελέτη παρατήρησης που δεν αφήνει περιθώρια τεκμηρίωσης αιτιακών σχέσεων. Πιο συγκεκριμένα, δεν αποκλείεται η επίδραση άλλων -μη μετρημένων -διατροφικών στοιχείων ή παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής.
Πηγή: ygeiamou
Διαβάστε επίσης:
Σκλήρυνση κατά πλάκας: Οι ενδείξεις που «προειδοποιούν» χρόνια πριν τη διάγνωση
Βραστά αυγά: Ποιοι μπορούν να τα καταναλώνουν καθημερινά – Ποιοι πρέπει να προσέχουν
