Γάζα: Ο Τραμπ «στρώνει τον δρόμο» για την επιστροφή της Παλαιστινιακής Αρχής, αλλά με «πολλά ναρκοπέδια και προϋποθέσεις»
Εκδιωγμένη από τη Γάζα πριν από δύο δεκαετίες από τη Χαμάς, χωρίς χρήματα και με έδρα στη Δυτική Όχθη που κατέχει το Ισραήλ, οι ελπίδες της Παλαιστινιακής Αρχής να διοικήσει ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος έμοιαζαν από καιρό ζοφερές, σχολιάζει το Reuters.
Ωστόσο, οι προοπτικές της φάνηκαν να βελτιώνονται προσωρινά τη Δευτέρα, όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ένα σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, το οποίο υπαινισσόταν μελλοντικό ρόλο για την Παλαιστινιακή Αρχή και τον 89χρονο πρόεδρό της, Μαχμούντ Αμπάς, που δεν έχει αντιμετωπίσει εκλογές από το 2005.
Παρόλα αυτά, οι όροι που παρουσιάζονται στο 20 σημείων σχέδιο του Τραμπ απαιτούν από την Παλαιστινιακή Αρχή να προχωρήσει σε δύσκολες μεταρρυθμίσεις πριν μπορέσει να κυβερνήσει ξανά τη Γάζα, χαράσσοντας ένα δύσβατο μονοπάτι για την επιστροφή της σε ένα έδαφος όπου το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι δεν μπορεί να παίξει κανέναν ρόλο και όπου συναντά αντίσταση από τον παλαιό της αντίπαλο, τη Χαμάς.
«Πολλά ναρκοπέδια» στο σχέδιο Τραμπ, λέει αναλυτής
Παρότι οι σχέσεις της με την Ουάσινγκτον έχουν μεταβληθεί έντονα ανά τα χρόνια, η Παλαιστινιακή Αρχή αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ, την ΕΕ, τον Αραβικό Σύνδεσμο και τα περισσότερα κράτη του κόσμου ως ο νόμιμος εκπρόσωπος του παλαιστινιακού λαού. Υπήρξε ο βασικός συνομιλητής για διεθνείς προσπάθειες επίλυσης της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης και επίτευξης λύσης δύο κρατών.
Ωστόσο, ο Γκασάν Χατίμπ, καθηγητής διεθνών σπουδών και πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Birzeit στη Δυτική Όχθη και πρώην υπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής, δήλωσε ότι το σχέδιο του Τραμπ άφησε μόνο «μια θεωρητική δυνατότητα» για μελλοντικό ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα, με «πολλά ναρκοπέδια και προϋποθέσεις».
«Αυτό το σχέδιο δεν είναι καλό για την Παλαιστινιακή Αρχή, και δεν είναι καλό για τις πολιτικές φιλοδοξίες των Παλαιστινίων», είπε. «Η Δυτική Όχθη και η Γάζα δεν θα αποτελούν μια ενιαία οντότητα».
Η Χαμάς δεν έχει ακόμη δηλώσει τη θέση της για το σχέδιο, το οποίο υπόσχεται άμεσο τερματισμό του πολέμου που καταστρέφει τη Γάζα από τότε που η οργάνωση επιτέθηκε στο Ισραήλ το 2023, καθώς και την απελευθέρωση των ομήρων που εξακολουθεί να κρατά.
Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει εδώ και καιρό τοποθετηθεί ως έτοιμη να αναλάβει από τη Χαμάς στη Γάζα, αυξάνοντας τις υποσχέσεις για μεταρρυθμίσεις από τότε που η κυβέρνηση Μπάιντεν προώθησε την ιδέα μιας «ανανεωμένης» Παλαιστινιακής Αρχής να διοικεί μια μεταπολεμική Γάζα.
Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει τη διοίκηση της Γάζας από μια μεταβατική, μη πολιτική παλαιστινιακή επιτροπή υπό την εποπτεία διεθνούς οργάνου με πρόεδρο τον ίδιο, «μέχρι να ολοκληρώσει η Παλαιστινιακή Αρχή τις μεταρρυθμίσεις» – μεταξύ των οποίων βρίσκονται πολιτικά δύσκολες απαιτήσεις που είχαν τεθεί στο ειρηνευτικό του σχέδιο του 2020.
Το σχέδιο θα περιλάμβανε επίσης τη δημιουργία διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης, η οποία θα εκπαιδεύει και θα υποστηρίζει διαπιστευμένους Παλαιστίνιους αστυνομικούς, σε συνεννόηση με την Ιορδανία και την Αίγυπτο.
Η παλαιστινιακή δύναμη, που θα εκπαιδεύεται στην Αίγυπτο και την Ιορδανία, θα είχε αλυσίδα διοίκησης ξεχωριστή από την Παλαιστινιακή Αρχή, δήλωσε ανώτερος ιορδανός αξιωματούχος. Η χρηματοδότηση και η εποπτεία θα οργανώνονταν μέσω ενός αραβο-ισλαμικού μηχανισμού, με τους μισθούς να μην συνδέονται απευθείας με την Παλαιστινιακή Αρχή.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε ότι η Ουάσινγκτον επικεντρώνεται στον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και της διακυβέρνησης της Χαμάς εκεί, στην απελευθέρωση των ομήρων και στη διανομή ζωτικής βοήθειας. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχολιασμό.
Ο Τραμπ καλεί την Παλαιστινιακή Αρχή σε μεταρρυθμίσεις
Όταν ιδρύθηκε το 1994, οι Παλαιστίνιοι ήλπιζαν ότι η Παλαιστινιακή Αρχή θα ήταν το σκαλοπάτι προς ένα κράτος στη Δυτική Όχθη και στη Λωρίδα της Γάζας, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Αυτός ο στόχος φαίνεται πιο άπιαστος από ποτέ, παρά τα πρόσφατα βήματα από δυτικά κράτη να αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη.
Η ισραηλινή εποικιστική δραστηριότητα έχει επιταχυνθεί και ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει απορρίψει την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, χαρακτηρίζοντάς την απειλή για το Ισραήλ.
Τα κράτη – δωρητές έχουν εδώ και καιρό καλέσει την Παλαιστινιακή Αρχή να αντιμετωπίσει τη διαφθορά. Άλλες απαιτήσεις περιλαμβάνουν την αναθεώρηση των σχολικών προγραμμάτων. Ο Νετανιάχου, σε ομιλία του στον ΟΗΕ στις 26 Σεπτεμβρίου, είπε ότι τα παλαιστινιακά βιβλία διδάσκουν στα παιδιά «να μισούν τους Εβραίους και να καταστρέψουν το εβραϊκό κράτος».
Η Ουάσινγκτον έχει επίσης ζητήσει να σταματήσουν οι πληρωμές της Παλαιστινιακής Αρχής προς τις οικογένειες Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν ή φυλακίστηκαν από το Ισραήλ, κάτι που οι επικριτές ονομάζουν «πληρωμή για δολοφονίες» («pay to slay») – απαίτηση που επανέλαβε τη Δευτέρα ο αμερικανός πρέσβης στον ΟΗΕ.
Η Παλαιστινιακή Αρχή λέει ότι σημειώνει πρόοδο, αναφέροντας ότι ο Αμπάς κατήργησε νόμο που διέπει τέτοιες πληρωμές τον Φεβρουάριο. Οι οικογένειες πλέον λαμβάνουν στήριξη μέσω ταμείου κοινωνικής πρόνοιας, δήλωσε Παλαιστίνιος αξιωματούχος.
Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει επίσης δεσμευτεί να αναπτύξει σχολικά προγράμματα σύμφωνα με τα πρότυπα του ΟΗΕ.
Παλαιστίνιοι αναλυτές λένε ότι ένα εμπόδιο θα μπορούσε να είναι η απαίτηση στο σχέδιο Τραμπ του 2020 οι Παλαιστίνιοι ηγέτες να αναγνωρίσουν το Ισραήλ «ως εβραϊκό κράτος». Ο αναλυτής Χάνι αλ-Μάσρι είπε ότι αυτό θα ήταν αδύνατη προϋπόθεση για την Παλαιστινιακή Αρχή.
Ο Αμπάς έχει προηγουμένως απορρίψει αυτό το αίτημα, λέγοντας ότι ο Οργανισμός για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, τον οποίο προεδρεύει, έχει ήδη αναγνωρίσει το Ισραήλ το 1993. Έχει επισημάνει ότι το 21% του πληθυσμού του Ισραήλ είναι Άραβες, οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι στην καταγωγή και Ισραηλινοί πολίτες.
Τα άδεια ταμεία της Παλαιστινιακής Αρχής και η στήριξη της Σαουδικής Αραβίας
Ο Τραμπ είπε ότι αν η Παλαιστινιακή Αρχή δεν ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις στο όραμά του του 2020, «θα έχουν μόνο τον εαυτό τους να κατηγορούν», προσθέτοντας ότι οι Παλαιστίνιοι απολαμβάνουν «καταπληκτική υποστήριξη» από Άραβες ηγέτες.
Η Σαουδική Αραβία τον Σεπτέμβριο δεσμεύτηκε να στηρίξει την Παλαιστινιακή Αρχή με 90 εκατομμύρια δολάρια, στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας που υποστηρίζεται επίσης από αρκετές δυτικές κυβερνήσεις, για να σταθεροποιηθούν τα οικονομικά της, τα οποία βρίσκονται σε βαθιά κρίση.
Τα ταμεία της Παλαιστινιακής Αρχής, ήδη σε ακαταστασία, δέχτηκαν επιπλέον πίεση μετά την έκρηξη του πολέμου στη Γάζα, καθώς το Ισραήλ παρακρατεί φορολογικά έσοδα που συλλέγει για λογαριασμό της.
Το Ριάντ επίσης συνδιοργάνωσε συνέδριο του ΟΗΕ για τη στήριξη λύσης δύο κρατών, εκδίδοντας διακήρυξη υπέρ μιας μεταβατικής διοίκησης της Γάζας υπό την «ομπρέλα» της Παλαιστινιακής Αρχής.
Το σχέδιο Τραμπ για τη Γάζα αφήνει ανοιχτή την προοπτική παλαιστινιακού κράτους, αναφέροντας ότι «ενώ η ανοικοδόμηση της Γάζας προχωρά και όταν το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Παλαιστινιακής Αρχής υλοποιηθεί πιστά, τότε μπορεί επιτέλους να υπάρξουν οι προϋποθέσεις για μια αξιόπιστη πορεία προς την παλαιστινιακή αυτοδιάθεση και κρατική υπόσταση».
Η Παλαιστινιακή Αρχή καλωσόρισε τις προσπάθειές του να τερματίσει τον πόλεμο. Ο στενός συνεργάτης του Αμπάς, Ναμπίλ Αμπού Ρουντέινεχ, δήλωσε στο Reuters ότι η Παλαιστινιακή Αρχή υλοποιεί τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει πριν από την αναγνώριση της Παλαιστίνης από τη Γαλλία, τη Βρετανία και τον Καναδά: «Εφαρμόζουμε αυτές τις μεταρρυθμίσεις».
Διαβάστε επίσης:
Σεισμός 5,2 βαθμών Ρίχτερ στην Κωνσταντινούπολη
