Για νέα πρόταση 19 σημείων που συμφώνησαν οι ΗΠΑ μιλούν οι Ουκρανοί – «Σχεδόν ό,τι προτείναμε έγινε δεκτό», στον «πάγο» εδαφικό και ΝΑΤΟ
Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία έχουν καταλήξει σε νέα ειρηνευτική συμφωνία 19 σημείων, αφήνοντας ωστόσο τα πιο πολιτικά ευαίσθητα σημεία, με πρώτο το εδαφικό και τις σχέσεις με το ΝΑΤΟ, να διευκρινιστούν από τους προέδρους των δύο χωρών, σύμφωνα με τον πρώτο αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας, Σεργκέι Κισλίτσια.
Η Ουάσιγκτον είχε προηγουμένως ασκήσει ασφυκτική πίεση στο Κίεβο να συμφωνήσει σε μια πρόταση 28 σημείων που είχε συνταχθεί από αξιωματούχους των ΗΠΑ και της Ρωσίας και παραβίαζε πολλές από τις μακροχρόνιες «κόκκινες γραμμές» της Ουκρανίας.
Ο Κισλίτσια, ο οποίος βρισκόταν στην Γενεύη ως μέλος της ουκρανικής αντιπροσωπείας, δήλωσε στους Financial Times ότι η συνάντηση ήταν μια «έντονη» αλλά «παραγωγική» προσπάθεια, η οποία κατέληξε σε ένα πλήρως αναθεωρημένο προσχέδιο που αφήνει και τις δύο πλευρές ικανοποιημένες.
Ύστερα από ώρες επίπονων συνομιλιών που σχεδόν κατέρρευσαν πριν καν ξεκινήσουν, οι ομάδες των ΗΠΑ και της Ουκρανίας κατέληξαν σε συμφωνίες για αρκετά ζητήματα, αλλά άφησαν ανοιχτά τα πιο ακανθώδη σημεία, συμπεριλαμβανομένων εδαφικών ζητημάτων και των σχέσεων μεταξύ ΝΑΤΟ, Ρωσίας και ΗΠΑ, ώστε να αποφασιστούν από τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Οι Ουκρανοί δήλωσαν πως «δεν είχαν εντολή» να λάβουν αποφάσεις για το εδαφικό ζήτημα, ιδίως για την παραχώρηση γης, όπως προέβλεπε το αρχικό σχέδιο, κάτι που, βάσει του ουκρανικού συντάγματος, θα απαιτούσε εθνικό δημοψήφισμα.
Το νέο προσχέδιο, είπε ο Κισλίτσια, μοιάζει ελάχιστα με την προηγούμενη ειρηνευτική πρόταση που η διαρροή της είχε προκαλέσει σάλο στο Κίεβο. «Πολύ λίγα πράγματα έχουν απομείνει από την αρχική εκδοχή», είπε.
«Καταλήξαμε σε ένα ισχυρό πλαίσιο σύγκλισης και μερικά σημεία στα οποία μπορούμε να συμβιβαστούμε», είπε. «Τα υπόλοιπα θα χρειαστούν αποφάσεις της ηγεσίας» πρόσθεσε.
Όλες οι πλευρές θα μεταφέρουν τώρα το νέο σχέδιο στην Ουάσιγκτον και το Κίεβο για να ενημερώσει τους προέδρους. Η κυβέρνηση Τραμπ αναμενόταν στη συνέχεια να προσεγγίσει τη Μόσχα για να επιδιώξει την προώθηση των συνομιλιών, είπε ο Κισλίτσια.
Αντίγραφα του σχεδίου που δόθηκαν στους επικεφαλής των αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και της Ουκρανίας ήταν τα μόνα κείμενα που έφυγαν από την αίθουσα. Ο Κισλίτσια είπε ότι όλα τα άλλα αντίγραφα συγκεντρώθηκαν στο τέλος της συνάντησης.
Tης ουκρανικής αντιπροσωπείας ηγήθηκε ο διευθυντής του γραφείου του Ζελένσκι, Αντρίι Γερμάκ, και ο γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ, με τον Κισλίτσια και μια ομάδα στρατιωτικών αξιωματικών και στελεχών των υπηρεσιών πληροφοριών να παίζουν υποστηρικτικό ρόλο για το Κίεβο.
Η αμερικανική αντιπροσωπεία περιλάμβανε τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, τον υπουργό Στρατού Νταν Ντρίσκολ, τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ για τη Ρωσία Στιβ Γουίτκοφ, και τον γαμπρό του προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ, του οποίου η παρουσία αρχικά εξέπληξε τους Ουκρανούς αξιωματούχους.
Ο Κισλίτσια είπε ότι οι Αμερικανοί ήταν προσεκτικοί, πρόθυμοι να ακούσουν την ουκρανική οπτική και ανοιχτοί σε προτάσεις. «Σχεδόν ό,τι προτείναμε έγινε δεκτό», είπε.
Αν και οι συνομιλίες κατέληξαν σε θετικό κλίμα, παραλίγο να μην ξεκινήσουν καν, σύμφωνα με τον Κισλίτσια, ο οποίος περιέγραψε την ατμόσφαιρα στη Γενεύη το πρωί της Κυριακής ως «πολύ τεταμένη». Οι Αμερικανοί είχαν φτάσει ενοχλημένοι λόγω των διαρροών στα μέσα ενημέρωσης τις προηγούμενες ημέρες, καθώς και των σεναρίων γύρω από την προέλευση του πρώτου προσχεδίου της πρότασης.
Χρειάστηκαν σχεδόν δύο ώρες συζητήσεων μεταξύ Γερμάκ και Ρούμπιο για να πέσουν οι τόνοι και να επιστρέψουν σε σωστή πορεία. «Τελικά μπορέσαμε να πάμε στην αποστολή των ΗΠΑ και να ξεκινήσουμε πραγματικές συνομιλίες», είπε ο Κισλίτσια.
Μια εκτεταμένη πρωινή συνεδρία με τους Αμερικανούς επέτρεψε στους Ουκρανούς να εκφράσουν τις ανησυχίες και τα αιτήματά τους. Αυτό ακολούθησε ένα σύντομο διάλειμμα και μια λεπτομερή, σημείο προς σημείο, εξέταση του προτεινόμενου ειρηνευτικού σχεδίου, είπε.
Ο Κισλίτσια είπε ότι η αμερικανική πλευρά φάνηκε πρόθυμη να αφαιρέσει την πρόταση για επιβολή ανώτατου ορίου 600.000 ανδρών στο ουκρανικό στράτευμα. Είπε ότι οι Αμερικανοί διαπραγματευτές άκουσαν προσεκτικά τα ουκρανικά επιχειρήματα και συμφώνησαν να τα λάβουν υπόψη.
«Συμφώνησαν ότι το μέγεθος του ουκρανικού στρατού στην εκδοχή που είχε διαρρεύσει του προσχεδίου της ειρηνευτικής πρότασης — όποιος κι αν τον συνέταξε — δεν ήταν πλέον στο τραπέζι», είπε. «Ο στρατός θα συνεχίσει να συζητά τo ζήτημα» πρόσθεσε.
Μια πρόταση για γενική αμνηστία για ενδεχόμενα εγκλήματα πολέμου στο αρχικό προσχέδιο αναδιαμορφώθηκε με τρόπο που να αντιμετωπίζει «τα παράπονα όσων υπέφεραν στον πόλεμο» ανέφερε.
Μια ξεχωριστή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε αργότερα την Κυριακή έφερε στο τραπέζι Ευρωπαίους συμμάχους, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Πριν από τις συνομιλίες με τις ΗΠΑ, η Ουκρανία είχε πραγματοποιήσει συζητήσεις με Ευρωπαίους συμβούλους εθνικής ασφάλειας για να συντονίσουν τις θέσεις τους και να εντοπίσουν κοινές προτεραιότητες, είπε ο Κισλίτσια.
Επανειλημμένως επαίνεσε την «εποικοδομητική εμπλοκή» της αμερικανικής ομάδας, ξεχωρίζοντας τους Ρούμπιο, Ντρίσκολ και Κούσνερ. «Δεν υπήρξε στιγμή που να είπαν: “Δεν θα το συζητήσουμε”. Περάσαμε προσεκτικά από όλα τα σημεία.»
Υπήρξαν συζητήσεις σχετικά με το ενδεχόμενο ο Τραμπ να φιλοξενήσει τον Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα για να οριστικοποιηθεί μια συμφωνία. Αλλά ορισμένοι στο περιβάλλον του Ουκρανού προέδρου τον έχουν συμβουλεύσει να παραμείνει στο Κίεβο ώστε να μην ρισκάρει άλλη μια ένταση με τον Τραμπ που θα μπορούσε να εκτροχιάσει την πρόοδο που επιτεύχθηκε το Σαββατοκύριακο.
Παραμένει αβέβαιο αν ο Τραμπ θα θελήσει να επικυρώσει ο Ζελένσκι το έγγραφο με υπογραφή. Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε δηλώσει ότι ο Ουκρανός ομόλογός του είχε διορία έως ην Πέμπτη για να απαντήσει.
Η Ουάσιγκτον πρέπει τώρα να αποφασίσει πώς και πότε θα παρουσιάσει το προσχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας στη Ρωσία. Το Κρεμλίνο δήλωσε τη Δευτέρα ότι δεν είχε ακόμη δει ούτε ενημερωθεί για το αμερικανο-ουκρανικό προσχέδιο.
«Εναπόκειται στους Ρώσους να δείξουν αν ενδιαφέρονται πραγματικά για την ειρήνη ή αν θα βρουν χίλιους λόγους για να μην εμπλακούν», είπε ο Κισλίτσια. Η Ουκρανία, από την πλευρά της, έχει εκφράσει προθυμία να συνεχίσει να εργάζεται προς ένα δίκαιο τέλος του πολέμου και να ταξιδέψει «οπουδήποτε» για να συνεχίσει τη διαδικασία.
Τόνισε επίσης τη γενικότερη σημασία της συνάντησης της Γενεύης. «Το θεμελιώδες επίτευγμα στη Γενεύη είναι ότι καταφέραμε να διατηρήσουμε μια λειτουργική συνεργασία και διάλογο με τους Αμερικανούς», είπε.
«Παρά τον θόρυβο των μέσων ενημέρωσης και τη φρενίτιδα στα κοινωνικά δίκτυα, οι δύο πλευρές έδειξαν ότι η εταιρική σχέση είναι ισχυρή και ικανή να παράγει ένα βιώσιμο έγγραφο για τους ηγέτες.»
Πάντως, ο Κισλίτσια παρέμεινε επιφυλακτικός. «Δεν καθόμασταν στα κεντρικά του Netflix γράφοντας σενάρια που θα είναι υποψήφια για Όσκαρ», είπε. «Δεν πρέπει να καθοδηγούμαστε από ενθουσιασμό ή θόρυβο, αλλά από την ευθύνη και την πολυπλοκότητα των ζητημάτων».
Διαβάστε επίσης:
«Δεν μας κάνει» η αντιπρόταση της ΕΕ, λέει η Μόσχα – Τα «όχι» των Ευρωπαίων στο σχέδιο Τραμπ
