Κόσμος

Η σφαγή στη Γάζα εκθέτει την ενότητα της Ευρώπης – Γιατί δεν θα εφαρμοστούν ποτέ οι κυρώσεις της Κομισιόν κατά του Ισραήλ

3 ώρες πρίν
8 8 λεπτά ανάγνωσης

Στις δυσκολίες εφαρμογής των κυρώσεων που πρότεινε η Κομισιόν για το Ισραήλ, την ώρα που εντείνεται η σφαγή αμάχων στη Γάζα και η διεθνής κοινότητα μιλά για γενοκτονία, αναφέρεται σε δημοσίευμά του το Politico, θεωρώντας απίθανο να εξασφαλιστεί η συναίνεση των 27 για να τεθούν σε εφαρμογή οι κυρώσεις.

Ο θάνατος δεκάδων χιλιάδων Παλαιστινίων στη Γάζα επιτέλους έπεισε αξιωματούχους των Βρυξελλών να εντείνουν τις προσπάθειες τους για να τιμωρήσουν το Ισραήλ. Είναι μάλλον απίθανο, όμως, να υπάρξει αποτέλεσμα, σημειώνει το Politico.

Οι κυρώσεις που προτείνει η Κομισιόν

Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την Τετάρτη τη μερική αναστολή της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ–Ισραήλ για θέματα που σχετίζονται με το εμπόριο, καθώς και την επιβολή κυρώσεων κατά δύο ακροδεξιών υπουργών της κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου, όπως ανακοίνωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Κάγια Κάλας.

«Θέλω να είμαι πολύ σαφής, ο στόχος δεν είναι να τιμωρηθεί το Ισραήλ. Ο στόχος είναι να βελτιωθεί η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα», δήλωσε η Κ. Κάλας κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει την αναστολή των βασικών διατάξεων της Συμφωνίας που σχετίζονται με το εμπόριο. Αυτό στην πράξη σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι στις εισαγωγές αγαθών από το Ισραήλ στην ΕΕ, θα επιβάλλονται δασμοί στο επίπεδο που ισχύουν για οποιαδήποτε άλλη τρίτη χώρα με την οποία η ΕΕ δεν έχει συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών.

Η Επιτροπή αναστέλλει επίσης τη διμερή στήριξή της προς το Ισραήλ, με εξαίρεση τη στήριξη προς την κοινωνία των πολιτών και το Yad Vashem. Συγκεκριμένα, αυτό επηρεάζει τα μελλοντικά ετήσια κονδύλια μεταξύ 2025 και 2027, καθώς και τα εν εξελίξει έργα θεσμικής συνεργασίας με το Ισραήλ και τα έργα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του μηχανισμού περιφερειακής συνεργασίας ΕΕ-Ισραήλ.

Το Συμβούλιο της ΕΕ (κράτη-μέλη) πρέπει να εγκρίνει την απόφαση με ειδική πλειοψηφία.

Οι προτάσεις της Επιτροπής έρχονται σε συνέχεια μιας επανεξέτασης της συμμόρφωσης του Ισραήλ με το Άρθρο 2 της Συμφωνίας Σύνδεσης, κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι «οι ενέργειες που έλαβε η ισραηλινή κυβέρνηση αποτελούν παραβίαση ουσιωδών στοιχείων που σχετίζονται με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών». Αυτό δίνει το δικαίωμα στην ΕΕ να αναστείλει μονομερώς τη Συμφωνία.

Συγκεκριμένα, η παραβίαση αφορά στην «ταχέως επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα μετά την στρατιωτική επέμβαση του Ισραήλ, τον αποκλεισμό της ανθρωπιστικής βοήθειας, την εντατικοποίηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων και την απόφαση των ισραηλινών αρχών να προωθήσουν το σχέδιο οικισμού στην λεγόμενη περιοχή E1 της Δυτικής Όχθης, η οποία υπονομεύει περαιτέρω τη λύση των δύο κρατών».

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα την επιβολή κυρώσεων κατά «εξτρεμιστών υπουργών της ισραηλινής κυβέρνησης», στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Καθεστώτος Κυρώσεων της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Πρόκειται για τον υπουργό Εθνικής Ασφάλειας, Ίταμαρ Μπεν-Γκβιρ (πρώην υπουργός άμυνας) και τον υπουργό οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς. Προτείνονται, επίσης, νέες κυρώσεις κατά «βίαιων εποίκων» και συγκεκριμένα κατά τριών προσώπων και έξι οντοτήτων.

Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει κυρώσεις κατά 10 μελών του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.

Το Συμβούλιο της ΕΕ πρέπει να εγκρίνει την απόφαση για τις κυρώσεις, με ομοφωνία. Το Συμβούλιο έχει μέχρι σήμερα καταχωρίσει στη λίστα με τις κυρώσεις, εννέα άτομα και πέντε οντότητες που συνδέονται με τον βίαιο εξτρεμισμό στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, καθώς και με την παρεμπόδιση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.

Εμπόριο ΕΕ-Ισραήλ

Σε ότι αφορά τις εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Ισραήλ, αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, αντιπροσωπεύοντας το 32% του συνολικού εμπορίου αγαθών του Ισραήλ με τον κόσμο το 2024. Το Ισραήλ είναι ο 31ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ. Το συνολικό εμπόριο αγαθών μεταξύ ΕΕ και Ισραήλ το 2024 ανήλθε σε περίπου 42,6 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι εισαγωγές της ΕΕ από το Ισραήλ ανήλθαν σε 15,9 δισεκατομμύρια ευρώ, με κυριότερα τα μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών (7 δισεκατομμύρια ευρώ, 43,9%), χημικά (2,9 δισεκατομμύρια ευρώ, 18%) και άλλα μεταποιημένα προϊόντα (1,9 δισεκατομμύρια ευρώ, 12,1%).

Οι εξαγωγές της ΕΕ προς το Ισραήλ ανήλθαν σε 26,7 δισεκατομμύρια ευρώ και αφορούσαν κυρίως μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών (11,5 δισεκατομμύρια ευρώ, 43%), χημικά (4,8 δισεκατομμύρια ευρώ, 18%) και άλλα μεταποιημένα προϊόντα (3,1 δισεκατομμύρια ευρώ, 11,7%).

Το εμπόριο υπηρεσιών μεταξύ της ΕΕ και του Ισραήλ ανήλθε σε 25,6 δισ. ευρώ το 2023 (η ΕΕ εισάγει 10,5 δισ. ευρώ και εξάγει 15,1 δισ. ευρώ). Ωστόσο το εμπόριο υπηρεσιών δεν επηρεάζεται καθόλου από τη σημερινή πρόταση της Επιτροπής.

Υπενθυμίζεται ότι στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης το 2025, στις 10 Σεπτεμβρίου 2025, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή θα προτείνει μερική αναστολή της συμφωνίας σύνδεσης με το Ισραήλ για εμπορικά θέματα.

Σήμερα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Τα φρικιαστικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στη Γάζα σε καθημερινή βάση πρέπει να σταματήσουν. Πρέπει να υπάρξει άμεση κατάπαυση του πυρός, απεριόριστη πρόσβαση για όλη την ανθρωπιστική βοήθεια και απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς. Η ΕΕ παραμένει ο μεγαλύτερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας και αταλάντευτος υπέρμαχος της λύσης των δύο κρατών. Αντικατοπτρίζοντας αυτές τις δεσμεύσεις αρχής και λαμβάνοντας υπόψη τις σοβαρές πρόσφατες εξελίξεις στη Δυτική Όχθη, προτείνουμε να ανασταλούν οι εμπορικές παραχωρήσεις με το Ισραήλ, να επιβληθούν κυρώσεις σε εξτρεμιστές υπουργούς και βίαιους εποίκους και να ανασταλεί η διμερής στήριξη προς το Ισραήλ, χωρίς να επηρεαστεί το έργο μας με την ισραηλινή κοινωνία των πολιτών ή το Yad Vashem».

Politico: Κρίσιμη η χρονική συγκυρία

Η χρονική στιγμή της ανακοίνωσης είναι κρίσιμη. Έρχεται μόλις 24 ώρες μετά την ανακοίνωση επιτροπής του ΟΗΕ ότι το Ισραήλ διαπράττει «γενοκτονία», και ενώ οι ισραηλινές δυνάμεις ξεκινούν μεγάλες χερσαίες επιχειρήσεις με σκοπό την κατάληψη της Πόλης της Γάζας.

Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δέχεται ολοένα και μεγαλύτερη πίεση τις τελευταίες εβδομάδες να τηρήσει σκληρότερη στάση απέναντι στην κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου, καθώς η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα επιδεινώνεται.

Στα χαρτιά, η επίδραση θα είναι σημαντική, αφού η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ. Αλλά στην πραγματικότητα, η πρόταση έχει ελάχιστες πιθανότητες να εξασφαλίσει την απαραίτητη στήριξη από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ώστε να εφαρμοστεί άμεσα – ή ίσως και ποτέ, γράφει το Politico.

Μέχρι στιγμής η ηγεσία της ΕΕ έχει παραμείνει στο επίπεδο δηλώσεων καταδίκης για αυτό που οι ηγέτες των χωρών χαρακτηρίζουν «λιμοκτονία από ανθρώπινο παράγοντα» των Παλαιστινίων.

Έχουν περάσει 51 ημέρες από τότε που η Επιτροπή πρότεινε αυτό που θεωρήθηκε ως η πιο ήπια δυνατή κύρωση κατά του Ισραήλ, ως διαμαρτυρία για τη μαζική πείνα των Παλαιστινίων: την αναστολή τμημάτων του ερευνητικού προγράμματος Horizon Europe. Αλλά ούτε αυτή η πρόταση προχώρησε πέρα από το στάδιο της συζήτησης.

Αν και όλο και περισσότερες κυβερνήσεις αναλαμβάνουν δικές τους πρωτοβουλίες – επιβάλλοντας κυρώσεις σε Ισραηλινούς υπουργούς και δεσμευόμενες να αναγνωρίσουν παλαιστινιακό κράτος – η ΕΕ ως σύνολο παραμένει βαθιά διχασμένη.

Όπως παραδέχθηκε η ίδια η φον ντερ Λάιεν την περασμένη εβδομάδα, «δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να παραμείνουμε σε παραλυσία». Η «αδυναμία της Ευρώπης να συμφωνήσει», είπε, είναι «οδυνηρή».

Ο ρόλος του Μερτς

Η πιο περίπλοκη θέση όλων είναι αυτή της οικονομικής και πολιτικής υπερδύναμης της Ένωσης: της Γερμανίας.

Ο Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος προέρχεται από την ίδια συντηρητική πολιτική οικογένεια με τη φον ντερ Λάιεν, έχει γίνει όλο και πιο επικριτικός απέναντι στην κυβέρνηση Νετανιάχου από τότε που ανέλαβε καγκελάριος τον Φεβρουάριο. Τον περασμένο μήνα απαγόρευσε την εξαγωγή όλων των γερμανικών όπλων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από το Ισραήλ στη Γάζα.

Αλλά αυτό προκάλεσε αμέσως αντιδράσεις μέσα στο ίδιο του το κόμμα. Τώρα, κανείς στις Βρυξέλλες δεν πιστεύει ότι ο Μερτς θα υποστηρίξει τα σχέδια της φον ντερ Λάιεν για αναστολή της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Ισραήλ, παρότι κάποιοι εκτιμούν ότι η Γερμανία και άλλες χώρες θα υποστηρίξουν κυρώσεις κατά των βίαιων Ισραηλινών εποίκων.

Χωρίς τη στήριξη της Γερμανίας, οι εμπορικές κυρώσεις δεν θα έχουν την πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ για να εφαρμοστούν. Οι επίσημες κυρώσεις κατά Ισραηλινών υπουργών είναι ακόμη δυσκολότερες, καθώς απαιτούν την ομόφωνη υποστήριξη και των 27 κρατών-μελών.

Για τον Μερτς, ο τρόπος χειρισμού του Ισραήλ αποτελεί μια δυσβάσταχτη πολιτική πρόκληση. Η ναζιστική κληρονομιά του Ολοκαυτώματος ρίχνει βαριά σκιά στη γερμανική πολιτική: το βράδυ της Δευτέρας, ένας συγκινημένος Μερτς πάλεψε να συγκρατήσει τα δάκρυά του κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε συναγωγή στο Μόναχο, καταγγέλλοντας το νέο κύμα αντισημιτισμού.

Οι χώρες που αποτυγχάνουν να δράσουν για να σταματήσουν μια γενοκτονία μπορεί θεωρητικά να θεωρηθούν συνένοχες, βάσει της Σύμβασης του ΟΗΕ κατά των Γενοκτονιών, γεγονός που ενδέχεται να ωθήσει περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να υποστηρίξουν τις κυρώσεις της ΕΕ. Η Γερμανία, πάντως, δεν είναι η μόνη. Διπλωμάτες της ΕΕ σημειώνουν ότι και άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Αυστρία, αρνήθηκαν να υποστηρίξουν μέτρα κατά του Ισραήλ.

Ωστόσο, για τον Μερτς, οι εσωτερικοί πολιτικοί συσχετισμοί πιθανότατα καθιστούν αδύνατο για την κυβέρνησή του να αποδεχθεί ότι διαπράττεται γενοκτονία – πόσο μάλλον να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να περιορίσει το εμπόριο ΕΕ-Ισραήλ.

Η Κάτια Χόγιερ, Γερμανοβρετανίδα ακαδημαϊκός και συγγραφέας του βιβλίου Beyond the Wall, δήλωσε ότι οι σχέσεις του Μερτς με τους Χριστιανοδημοκράτες θα επηρεάσουν σίγουρα τις αποφάσεις του. «Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Μερτς έχει με το μέρος του τη γερμανική κοινή γνώμη όσον αφορά μια πιο σκληρή στάση απέναντι στο Ισραήλ, αλλά το πρόβλημά του είναι η αντίδραση που θα δεχτεί από το ίδιο του το κόμμα», είπε.

«Η CDU/CSU ήταν πάντα το σπίτι για όσους στηρίζουν σθεναρά το Ισραήλ. Για πολλούς, αυτό είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ψυχής του κόμματος. Καθώς βρίσκεται ήδη υπό πίεση για διάφορες υποσχέσεις που έχουν αθετηθεί και είναι αντιμέτωπος με την απογοήτευση των συντηρητικών, δεν ξέρω αν ο Μερτς θα νιώσει ότι μπορεί να μείνει αλώβητος από μια αλλαγή πολιτικής σε αυτόν τον τομέα».

Όσο για την φον ντερ Λάιεν, ο πόνος της παράλυσης της Ευρώπης μάλλον θα συνεχιστεί.

Οργισμένη αντίδραση του Ισραήλ

Οργισμένη ήταν η αντίδραση του Ισραήλ στις προτάσεις της ΕΕ, με τον Υπουργό Εξωτερικών Γκίντεον Σαάρ να κατηγορεί την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ότι ενδυναμώνει τρομοκρατικές οργανώσεις.

«Είναι βαθύτατα ανησυχητικό ότι, προωθώντας μια τέτοια πρόταση, στην πράξη ενδυναμώνετε μια τρομοκρατική οργάνωση υπεύθυνη για αποτρόπαια εγκλήματα και τα οποία εξακολουθεί να διαπράττει», έγραψε σε επιστολή που περιήλθε στην κατοχή του POLITICO.

Σε ανάρτησή του προειδοποίησε ότι τυχόν κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης εναντίον του Ισραήλ θα λάβουν την «αρμόζουσα απάντηση». «Οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής […] είναι ηθικά και πολιτικά διαστρεβλωμένες και πρέπει να ελπίζουμε ότι δεν θα εγκριθούν», δήλωσε ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ με ανάρτηση στο X.

«Οποιαδήποτε ενέργεια εναντίον του Ισραήλ θα λάβει την αρμόζουσα απάντηση και ελπίζουμε να μην φτάσει εκεί», πρόσθεσε ο Σάαρ, καθώς τα μέτρα που πρότεινε η Επιτροπή κρίνεται απίθανο να υιοθετηθούν από τους 27.

Διαβάστε επίσης:

Η Fed μείωσε τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης

Δυτική Όχθη: Ισραηλινοί στρατιώτες έκαναν έφοδο στο σπίτι ενός εκ των σκηνοθετών του No Other Land

Βραζιλία: Mε καρκίνο του δέρματος διαγνώστηκε o Μπολσονάρου

Πηγή: ΚΟΣΜΟΣ | topontiki.gr

3 ώρες πρίν
8 8 λεπτά ανάγνωσης
Back to top button