Η σπουδαιότητα της ουκρανικής «Ζώνης – Φρούριο» στο Ντόνετσκ

Στο πλαίσιο της ενδεχόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας για τον τερματισμό του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, αξιωματούχοι του Κρεμλίνου απαιτούν από την Ουκρανία να παραχωρήσει στη Ρωσία τα στρατηγικής σημασίας μη κατεχόμενα εδάφη στα δυτικά της περιφέρειας Ντόνετσκ και να παγώσει τηγραμμή του μετώπου σε άλλες περιοχές.
Σύμφωνα με ανάλυση του «Ινστιτούτου Μελέτης του Πολέμου» (Institute for the Study of War–ISW), η παράδοση της εν λόγω μη κατεχόμενης περιοχής, ως προϋπόθεση για κατάπαυση του πυρός, θα ανάγκαζε την Ουκρανία να εγκαταλείψει τη «ζώνη-φρούριο», που συνιστά την κύρια οχυρωμένη αμυντική γραμμή στην περιφέρεια Ντόνετσκ από το 2014, χωρίς καμία εγγύηση ότι οι μάχες δεν θα ξαναρχίσουν.
Η «ζώνη-φρούριο» μήκους 50 km αποτελείται από τέσσερις μεγάλες πόλεις, αρκετές κωμοπόλεις και οικισμούς που εκτείνονται από βορρά προς νότο κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου H-20 Κοστιαντίνιβκα-Σλαβιάνσκ, με συνολικό πληθυσμό άνω των 380.537 κατοίκων (πριν από τον πόλεμο).
Τα τελευταία 11 χρόνια, η Ουκρανία έχει αφιερώσει χρόνο, χρήματα και ανθρώπινο δυναμικό επιδιώκοντας αφενός την ενίσχυσή της αμυντικά, αφετέρου τη δημιουργία σημαντικής αμυντικής βιομηχανικής υποδομής μέσα και γύρω από αυτές τις πόλεις. Το Σλαβιάνσκ και το Κραματόρσκ αποτελούν το βόρειο μισό της «ζώνης-φρουρίου» και χρησιμεύουν ως σημαντικοί κόμβοι υλικοτεχνικής υποστήριξης για τις ουκρανικές δυνάμεις, που αμύνονται στην περιφέρεια Ντόνετσκ, ενώ η Ντρουζκίβκα, η Ολεκσίεβο-Ντρουζκίβκα και η Κωσταντινίβκα χρησιμεύουν ως το νότιο μισό.
Οι ουκρανικές δυνάμεις άρχισαν να δημιουργούν αμυντικές θέσεις μέσα και γύρω από αυτές τις πόλεις, αφού τις ανακατέλαβαν από φιλορωσικές δυνάμεις που επιτέθηκαν και κατέλαβαν το Σλαβιάνσκ, το Κραματόρσκ, την Ντρουζκίβκα και την Κωσταντινίβκα τον Απρίλιο του 2014. Η αποτυχία της Ρωσίας να καταλάβει το Σλαβιάνσκ το 2022 και οι συνεχιζόμενοι αγώνες για την περικύκλωση της «ζώνης-φρουρίου» υπογραμμίζουν την επιτυχία των μακροπρόθεσμων προσπαθειών των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων. Οι ρωσικές δυνάμεις εξακολουθούν να προσπαθούν να περικυκλώσουν τη «ζώνη-φρούριο» από τα νοτιοδυτικά και έχουν εμπλακεί σε μια παρατεταμένη επιχείρηση κατάληψής της, η οποία πιθανότατα θα διαρκέσει αρκετά χρόνια για να ολοκληρωθεί.
Τα πλεονεκτήματα για τις ρωσικές δυνάμεις
Η παραχώρηση τμημάτων της περιφέρειας Ντόνετσκ που ελέγχονται από την Ουκρανία θα επέτρεπε στις ρωσικές δυνάμεις να αναπτυχθούν στα δυτικά σύνορα της περιφέρειας. Το γεγονός αυτό θα απαιτούσε από τις ουκρανικές δυνάμεις να κατασκευάσουν επειγόντως τεράστιες αμυντικές οχυρώσεις κατά μήκος των παραμεθόριων περιοχών της περιφέρειας Χάρκοβο και Ντνιεπροπετρόφσκ, των οποίων όμως το έδαφος δεν είναι κατάλληλο για να λειτουργήσει ως αμυντική γραμμή.
Είναι προφανές ότι η ανάπτυξη ρωσικών δυνάμεων κατά μήκος των συνοριακών περιοχών Ντόνετσκ-Χάρκοβο και Ντόνετσκ-Ντνιπροπετρόφσκ θα παρείχαν ένα πολύ πιο πλεονεκτικό σημείο εκκίνησης για μια μελλοντική ρωσική επίθεση στις περιφέρειες του Χάρκοβου και του Ντνιπροπετρόφσκ.
Ο «εξαναγκασμός» της Ουκρανίας να παραχωρήσει το υπόλοιπο της δυτικής περιφέρειας του Ντόνετσκ στη Ρωσία θα έφερνε τις ρωσικές δυνάμεις 82 km δυτικότερα και πλησιέστερα στην κεντρική Ουκρανία.
Ασυμβίβαστες οι απαιτήσεις του Κρεμλίνου
Το ISW εκτιμά ότι η εν λόγω απαίτηση του Πούτιν για παραχώρηση των μη κατεχόμενων εδαφών της περιφέρειας Ντόνετσκ υπογραμμίζει τις ασυμβίβαστες απαιτήσεις του τόσο για τη συνθηκολόγηση της Ουκρανίας όσο και για τη συνεχιζόμενη αδιαφορία για διαπραγματεύσεις «καλή τη πίστει».
Ο Πούτιν δήλωσε την 1η Αυγούστου ότι οι όροι που τέθηκαν στην ομιλία του τον Ιούνιο του 2024 «σίγουρα» παραμένουν οι ίδιοι. Συγκεκριμένα, απαίτησε ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να αντιμετωπίζει τις «βασικές αιτίες» του πολέμου και να προβλέπει την αποστρατιωτικοποίηση, την αποναζιστικοποίηση και την ουδετερότητα της συμμαχίας της Ουκρανίας. Ουσιαστικά απαίτησε την απομάκρυνση της τρέχουσας νόμιμης ουκρανικής κυβέρνησης και την εγκαθίδρυση μιας φιλορωσικής κυβέρνησης-πληρεξουσίου στο Κίεβο.
Ο Πούτιν έκτοτε απαιτεί επανειλημμένα από την Ουκρανία να παραχωρήσει όλο το Ντονμπάς και τη «Νοβοροσία», αναφερόμενος σε κατεχόμενα και μη κατεχόμενα τμήματα των περιοχών Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια, ως προϋπόθεση για οποιαδήποτε διαπραγμάτευση με την Ουκρανία.
Οι ακριβείς όροι της πρότασης του Πούτιν παραμένουν ασαφείς, λόγω της σύγχυσης στις αναφορές της κυβέρνησης Τραμπ σχετικά με αυτήν.Αμερικανοί αξιωματούχοι φέρονται να έχουν δηλώσει με ποικίλους τρόπους ότι «ο Πούτιν προσφέρθηκε να αποσυρθεί από τις περιφέρειες Ζαπορίζια και Χερσώνα με αντάλλαγμα την υπόλοιπη περιφέρεια Ντόνετσκ». Στη συνέχεια, διόρθωσαν αυτή τη δήλωση λέγοντας ότι «ο Πούτιν προσφέρθηκε μόνο να παγώσει τις γραμμές στη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα». Επίσης, Αμερικανοί αξιωματούχοι φέρεται να δήλωσαν ότι «ο Πούτιν προσφέρθηκε να αποσυρθεί από τις περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο».
Ο μόνος όρος που είναι κοινός σε όλες τις αναφορές για τη θέση του Πούτιν είναι η απαίτηση της απόσυρσης της Ουκρανίας από την υπόλοιπη -μη κατεχόμενη- περιφέρεια Ντόνετσκ, με όλα τα πλεονεκτήματα που θα προκύψουν κυρίως σε στρατηγικό επίπεδο για τη Ρωσία.
Πηγή: Institute for the Study of War (ISW)
Διαβάστε επίσης
Ρωσία: Νέος σεισμός στην άπω ανατολή της χώρας – Στους 6,3 βαθμούς Ρίχτερ το μέγεθός του