Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου: Ενοχλημένη η Αθήνα μετά το «όχι» της Λευκωσίας – Στο προσκήνιο και πάλι η βιωσιμότητα του έργου

3 ώρες πρίν

2 3 λεπτά ανάγνωσης

Την ενόχληση της ελληνικής κυβέρνησης προκάλεσε το «όχι» της Λευκωσίας στην υλοποίηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, αν και θα έλεγε κανείς ότι τα προβλήματα είχαν φανεί εξαρχής.

Το «όχι» της Κύπρου

Όλα άρχισαν όταν με δήλωση του στην Καθημερινή ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου (που έχει και το τελικό ΟΚ) Μάκης Κεραυνός δήλωσε ότι το έργο δεν είναι οικονομικά βιώσιμο επικαλούμενος δύο μελέτες επ’ αυτου. «Εχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους», ανέφερε ο Μ. Κεραυνός σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή».

Ο υπουργός τόνισε ότι «η συζήτηση γίνεται γιατί το έργο είναι πολύπλοκο με οικονομική, τεχνική και γεωπολιτική πτυχή. Θα ήθελα επίσης να σημειώσω και κάτι άλλο. Εχει από το 2010 που συζητείται αυτό το έργο και χαρακτηρίζεται ευρωπαϊκό καθώς η Κομισιόν αποφάσισε να το χρηματοδοτήσει με 650 εκατομμύρια. Το ερώτημα που θέτω είναι γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που διαθέτει κονδύλια υπό αυστηρούς όρους και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, μετά από τόσα χρόνια δεν διερωτάται γιατί δεν έγινε αυτό το έργο;».

Είχε προηγηθεί δήλωση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη ότι «ο ΑΔΜΗΕ, ως Φορέας Υλοποίησης, έχει αναλάβει κάποιες δεσμεύσεις και αναμένουμε να υλοποιήσει αυτές τις δεσμεύσεις έτσι ώστε και εμείς (σ.σ. η Κύπρος) να ανταποκριθούμε στις δικές μας υποχρεώσεις». Μάλιστα, όταν του επισημάνθηκε ότι και ο ΑΔΜΗΕ θεωρεί ότι υπάρχουν υποχρεώσεις της Λευκωσίας που πρέπει να ικανοποιηθούν, ο Κύπριος Πρόεδρος απάντησε: «Δεν ξέρω τι θέλει να ικανοποιήσει, αλλά τα δεδομένα είναι εκεί. Οφείλει να ανταποκριθεί (ο ΑΔΜΗΕ) σε κάποιες δεσμεύσεις που έχει αναλάβει έτσι ώστε να προχωρήσει το έργο».

Η αντίδραση της Αθήνας

Μπροστά σε αυτή την εξέλιξη, ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, ανέλαβε το έργο να απαντήσει στη Λευκωσία, και το έκανε με αρκούντως αυστηρό ύφος. «Το καλώδιο αυτό είναι ενταγμένο στον ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό. Δεν είναι εθνικό σχέδιο της Ελλάδας. Αφορά τις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αποτελεί επομένως πρότζεκτ ευρωπαϊκής προτεραιότητας», είπε, προσθέτοντας ότι «έχουν υπάρξει κατά καιρούς συζητήσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων. Είναι ένα σχέδιο το οποίο κυρίως ωφελημένοι κατά τη δική μας άποψη είναι η Κύπρος. Για λόγους νομίζω προφανείς, αίρεται η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου».

«Από εκεί και πέρα», συνέχισε ο Κ. Χατζηδάκης, «η δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης είναι πάρα πολύ συγκεκριμένη. Έχει εκφραστεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, όχι μόνο με δηλώσεις, αλλά και με συγκεκριμένες κινήσεις από επιμέρους υπουργεία και δημόσιους φορείς, αλλά από την άλλη πλευρά απομένει να ξεκαθαριστεί τι θέλει να κάνει και η Κύπρος. […] Η κυπριακή κυβέρνηση είναι αυτή, μετά και τη δήλωση που έκανε ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου που πρέπει να αποσαφηνίσει τη στάση της».

Ο παράγοντας Τουρκία

Μια μέρα νωρίτερα, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, είχε τονίσε ότι «το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου, το οποίο αίρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, θα προχωρήσει. ‘Αλλωστε, έχουμε αποδείξει -στο πεδίο, όχι στα λόγια- με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, τα θαλάσσια πάρκα και την προκήρυξη οικοπέδων νοτίως της Κρήτης ότι, όταν πρόκειται να ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, με γνώμονα το εθνικό συμφέρον και με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, δεν μας πτοούν οι αντιδράσεις».

Η αναφορά Γεραπετρίτη σε αντιδράσεις προφανώς «έδειχνε» την Τουρκία, η οποία είχε αντιδράσει με σφοδρότητα (έστειλε μέχρι και πολεμικά πλοία στην περιοχή) θεωρώντας ότι οι περιοχές ανατολικά της Κάσου και της Καρπάθου είναι εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Μάλιστα, διαρροές του τουρκικού ΥΠΕΞ στην εφημερίδα «Turkiye», ανέφεραν ότι ο προγραμματισμός για έρευνες που αφορούν το καλώδιο θα ανεβάσει και πάλι την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις καθώς, όπως ανέφερε το δημοσίευμα, η Άγκυρα δεν θα επιτρέψει τετελεσμένα από τα «μονομερή βήματα που πραγματοποιούνται στον ενεργειακό τομέα μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ».

Από εκεί και πέρα, Ελλάδα και Κύπρος βρίσκονται εδώ και πολλούς μήνες σε μια άτυπη διελκυστίνδα, όσον αφορα στον ρόλο του ΑΔΜΗΕ και τον επιμερισμό των δαπανών σε περίπτωση μη υλοποίησης του έργου – εξ ου και η αναφορά Χριστοδουλίδη στον ΑΔΜΗΕ. Ωστόσο, η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο σε διαδικαστικό επίπεδο με τα κονδύλια της ΕΕ και την πιστοποίηση του έργου από την Κομισιόν, μια διαδικασία που τραβάει σε μάκρος. Η ουσία, πάντως, βρίσκεται στο ότι Ελλάδα και Κύπρος μοιάζουν να έχουν αποκλίνουσες απόψεις για το έργο, ενώ ο τρίτος παίκτης, το Ισραήλ, φαίνεται ότι έχει «κρυώσει» με το όλο ζήτημα.