Καρκίνος προστάτη και στυτική δυσλειτουργία: Πώς συνδέονται;
Υψηλό είναι το ποσοστό των ανδρών με καρκίνο του προστάτη που βιώνουν σεξουαλική δυσλειτουργία. Από τη στιγμή της διάγνωσης η επιθυμία τους μειώνεται, όπως και η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών.
Στη συνέχεια, οι θεραπείες στις οποίες υποβάλλονται επηρεάζουν αρνητικά τη ικανότητά τους για ικανοποιητική στύση, τουλάχιστον προσωρινά.
Η διατήρησή της είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητούμενα των ασθενών. Εάν αυτό θα επιτευχθεί εξαρτάται από το είδος της θεραπείας που έχουν λάβει για τον καρκίνο, αλλά και από ψυχολογικούς παράγοντες.
Κάποιοι ασθενείς χρειάζονται αρκετές εβδομάδες μέχρι να μπορέσουν να λειτουργήσουν ξανά, ενώ για άλλους απαιτείται ακόμα περισσότερος χρόνος. Ένα μικρότερο ποσοστό δεν θα μπορέσει ποτέ να διατηρήσει ικανή για διείσδυση στύση, εάν δεν υποβληθεί σε θεραπεία για τη στυτική δυσλειτουργία.
«Η στυτική δυσλειτουργία είναι μια από τις επιπτώσεις του καρκίνου του προστάτη η οποία προκαλείται κυρίως από τον τρόπο θεραπείας του καρκίνου – δηλαδή η ριζική προστατεκτομή, η ακτινοθεραπεία και η ορμονοθεραπεία αποτελούν παράγοντες πρόκλησης της.
Επιπλέον, η εμφάνιση καρκίνου του προστάτη έχει αρνητική επίδραση στην ψυχική κατάσταση τόσο του άνδρα όσο και της συντρόφου. Δημιουργείται μια ασταθής ψυχική κατάσταση που έχει επιπτώσεις στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού, η οποία επιτείνει το πρόβλημα», επισημαίνει ο Χειρουργός Ανδρολόγος Ουρολόγος δρ Αναστάσιος Λιβάνιος, Επιστημονικός Υπεύθυνος της Menclinic.
Σχεδόν όλοι οι άνδρες έχουν σε κάποιο βαθμό στυτική δυσλειτουργία τους πρώτους μήνες μετά τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη. Ωστόσο, ένα σημαντικός αριθμός ασθενών θα δουν βελτίωση το 12μηνο που ακολουθεί.
Θεραπείες του καρκίνου που επηρεάζουν τη στυτική λειτουργία
Οι θεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη που επιλέγονται συνηθέστερα και οι επιπτώσεις τους στη στυτική λειτουργία είναι:
Ριζική προστατεκτομή
Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του προστάτη μπορεί να επηρεάσει τα νεύρα, τους μύες ή τα αιμοφόρα αγγεία που επιτρέπουν τη στύση.
Μετεγχειρητικά και για διάστημα που είναι διαφορετικό για κάθε ασθενή, η στύση είναι αδύνατη. Μετά από την προστατεκτομή με διατήρηση των νεύρων, η στυτική λειτουργία θα επανέλθει στο προεγχειρητικό επίπεδο περίπου στο 40 έως 50% των ανδρών μέσα σε ένα χρόνο. Το ποσοστό αυτό διαμορφώνεται περίπου στο 30 – 60% στη διετία.
Ωστόσο, η στύση αυτή θα είναι χωρίς εκσπερμάτιση (στεγνοί οργασμοί), αφού ο αδένας που παράγει το υγρό που ρευστοποιεί το σπέρμα έχει αφαιρεθεί, αν και η αίσθηση θα παραμένει η ίδια.
Ακτινοθεραπεία
Μερικοί άνδρες αρχίζουν να έχουν στυτική δυσλειτουργία τουλάχιστον 6 μήνες μετά την ακτινοθεραπεία τους, η οποία συνήθως δεν βελτιώνεται.
Εκείνοι που πετυχαίνουν στύσεις, παρατηρούν ότι η ποσότητα του σπέρματος μειώνεται σταδιακά.
Στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι περίπου το 25-50% των ασθενών που υποβάλλονται σε βραχυθεραπεία θα εμφανίσουν στυτική δυσλειτουργία, σε σύγκριση με σχεδόν το 50% εκείνων που λαμβάνουν εξωτερική ακτινοβολία. Μετά από δύο έως τρία χρόνια, λίγοι άνδρες θα δουν σημαντική βελτίωση και αυτοί οι αριθμοί επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου.
Ορμονοθεραπεία
Η ορμονοθεραπεία δεν βλάπτει τα νεύρα, τα αιμοφόρα αγγεία ή τους μύες γύρω από τον προστάτη αδένα, αλλά μειώνει την ποσότητα τεστοστερόνης στο σώμα. Ένα ποσοστό ασθενών που υποβάλλονται σε αυτή τη θεραπεία διαπιστώνουν ότι ενώ έχουν έντονη σεξουαλική επιθυμία αντιμετωπίζουν προβλήματα στην επίτευξη στύσης ή οργασμού. Άλλοι πάλι λειτουργούν φυσιολογικά αρκετούς μήνες μετά από το τέλος της ορμονοθεραπείας.
Σύμφωνα με τον δρ Λιβάνιο, «οι άνδρες που υποβάλλονται σε επεμβάσεις που δεν έχουν σχεδιαστεί για διατήρηση των νεύρων και ελαχιστοποίηση των παρενεργειών ή/και εκείνοι των οποίων οι θεραπείες χορηγούνται από γιατρούς που δεν είναι έμπειροι, δυσκολεύονται περισσότερο να πετύχουν στύσεις.
Ακόμα εντονότερο είναι το πρόβλημα στους άνδρες με συννοσηρότητες που επηρεάζουν την ικανότητά τους να διατηρούν στύση (διαβήτης, αγγειακά προβλήματα κ.λπ.) Μερικοί δεν θα μπορέσουν να έχουν ξανά στύση χωρίς τη βοήθεια φαρμάκων ή άλλων τεχνητών μεθόδων».
Θεραπείες της στυτικής δυσλειτουργίας λόγω καρκίνου του προστάτη
Χάπια
Οι θεραπείες για τη στυτική δυσλειτουργία περιλαμβάνουν τη λήψη φαρμάκων από το στόμα, που δρουν επιτρέποντας την αυξημένη ροή αίματος στο πέος, εντός 30-60 λεπτών από τη λήψη τους, υπό την προϋπόθεση της σεξουαλικής διέγερσης. Ωστόσο, τα χάπια αυτά αντενδείκνυνται σε ορισμένες κατηγορίες ασθενών, όπως στους πάσχοντες από καρδιαγγειακές νόσους.
Ενδοπεϊκές ενέσεις
Μια άλλη επιλογή είναι οι ενέσεις στη βάση του πέους, οι οποίες προκαλούν αύξηση της ροής αίματος, μέσω της χαλάρωσης των μυών. Δρουν εντός 10 λεπτών και διαρκούν για 30-60 λεπτά. Η εκπαίδευση του ασθενή είναι απαραίτητη προκειμένου να αποφεύγονται τραυματισμοί.
Ουρηθρικό ραβδίο
Πολύ καλά αποτελέσματα φέρνει και το ουρηθρικό ραβδίο (υπόθετο μικρότερο από έναν κόκκο ρυζιού), το οποίο τοποθετείται στην ουρήθρα με ένα αποστειρωμένο διουρηθρικό σύστημα μιας χρήσης. Και αυτό το φάρμακο επιτρέπει την καλύτερη ροή αίματος στο πέος. Η στύση επιτυγχάνεται χωρίς σεξουαλική διέγερση σε 10 λεπτά και διαρκεί για 30 – 60 λεπτά.
Δακτύλιοι και αντλίες πέους
Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται δακτύλιοι πέους και αντλίες κενού. Οι δακτύλιοι είναι κατασκευασμένοι από καουτσούκ και τοποθετούνται γύρω από τη βάση του πέους. Απευθύνονται κυρίως σε όσους έχουν στύσεις αλλά δεν μπορούν να τις διατηρήσουν.
Οι αντλίες κενού (Vacuum Devices) ενισχύουν τις στύσεις μέσω αρνητικής πίεσης και χρησιμοποιούνται από όσους δεν μπορούν να έχουν ή να διατηρήσουν στύσεις. Αποτελούνται από έναν διαφανή πλαστικό κύλινδρο και μια αντλία που μπορεί να λειτουργεί χειροκίνητα ή με μπαταρία. Χρειάζεται μερικές εβδομάδες προκειμένου να εξοικειωθεί ο χρήστης, καθώς είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται με τον σωστό τρόπο και να εφαρμόζουν σωστά.
Πεϊκές προθέσεις
Για τους άνδρες με ανθεκτική στυτική δυσλειτουργία, που έχουν δοκιμάσει τις παραπάνω μεθόδους χωρίς αποτέλεσμα, υπάρχει η επιλογή της τοποθέτησης πεϊκής πρόθεσης με χειρουργική επέμβαση, δηλαδή μιας μικρής αντλίας που πιέζει ο άνδρας όταν επιθυμεί να έχει στύση. Αυτή μεταφέρει υγρό από μία δεξαμενή στους κυλίνδρους και όταν επιθυμεί χαλάρωση την ξαναπιέζει. Η επέμβαση γίνεται με επισκληρίδιο αναισθησία, διαρκεί περίπου μία ώρα και απαιτεί νοσηλεία μόνον μίας ημέρας.
Η ύπαρξή της δεν γίνεται αντιληπτή ούτε καν από τη γυναίκα την ώρα της επαφής. Όσοι επιλέγουν αυτήν την μέθοδο δηλώνουν περισσότερο ικανοποιημένοι από εκείνους που λαμβάνουν φάρμακα ή ενδοπεϊκές ενέσεις.
Κρουστικά κύματα
Τα τελευταία χρόνια, η θεραπεία με κρουστικά κύματα χαμηλής έντασης για τη μεγιστοποίηση της αποκατάστασης της στυτικής λειτουργίας μετά από ριζική προστατεκτομή με διατήρηση των νεύρων έχει δείξει πολύ θετικά αποτελέσματα. Μπορεί να βελτιώσει τη στυτική λειτουργία από τον πρώτο μήνα θεραπείας, χωρίς προκαλεί σοβαρές παρενέργειες. Ακόμα καλύτερα αποτελέσματα φαίνεται από μελέτες ότι έχει όταν συνδυάζεται με φάρμακα.
Σε αντίθεση με άλλες θεραπείες που επικεντρώνονται στη διαχείριση των συμπτωμάτων, η θεραπεία με κρουστικά κύματα στοχεύει στην αποκατάσταση της υποκείμενης βλάβης που προκαλείται από τις θεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη.
Προάγει τη νεοαγγείωση, βοηθά στην αποκατάσταση της νευρικής βλάβης και μειώνει τις ουλές στον ιστό του πέους που μπορεί να προκύψουν από τη χειρουργική επέμβαση ή την ακτινοθεραπεία, βελτιώνοντας την ελαστικότητα και τη λειτουργία του ιστού.
Οι συνεδρίες γίνονται μετά από εφαρμογή τοπικού αναισθητικού τζελ στο πέος και διαρκούν περίπου 15-20 λεπτά. Απαιτούνται 1-2 συνεδρίες την εβδομάδα για συνολικά 6-12 συνεδρίες, ανάλογα με τη σοβαρότητα της στυτικής δυσλειτουργίας και το συγκεκριμένο πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται.
Μετά από κάθε συνεδρία οι ασθενείς επιστρέφουν αμέσως στις κανονικές τους δραστηριότητες. Κάποιοι μπορεί να εμφανίσουν ήπια ερυθρότητα ή δυσφορία, αλλά αυτό διαρκεί ελάχιστα.
«Ο βαθμός βελτίωσης της στυτικής δυσλειτουργίας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της στυτικής δυσλειτουργίας, τον χρόνο έναρξης της θεραπείας (όσο συντομότερα, τόσο καλύτερα τα αποτελέσματα) και την παράλληλη υποβολή του ασθενή σε άλλες θεραπείες (π.χ. αναστολείς PDE5).
Όποια θεραπεία κι αν επιλεγεί, καλό είναι να συνοδεύεται από συμβουλευτική ή σεξουαλική θεραπεία, δεδομένου ότι ψυχολογικοί παράγοντες πάντα επιδεινώνουν το πρόβλημα», καταλήγει ο δρ Λιβάνιος.
Διαβάστε επίσης
Χανιά: Τραγικός θάνατος για μία γυναίκα – Βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της μετά από φωτιά
