Κλιμακώνεται η αντιπαράθεση Ρωσίας-Ε.Ε για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας: Η Μόσχα προσφεύγει στη Δικαιοσύνη κατά της Euroclear για τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία
Η Ρωσία προχωρά σε προσφυγή στη Δικαιοσύνη ως απάντηση στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να παγώσει επ’ αόριστον περιουσιακά στοιχεία της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας που βρίσκονται σε ευρωπαϊκό έδαφος και φτάνουν τα 210 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων είναι δεσμευμένο στη βελγική τράπεζα Euroclear, την ώρα που οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιδιώκουν να καταλήξουν την επόμενη εβδομάδα σε συμφωνία που θα επιτρέπει τη χρήση των χρημάτων για δάνειο προς την Ουκρανία.
Μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου, η Ουκρανία αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις πόρων και θα χρειαστεί 135,7 δισ. ευρώ για τα επόμενα δύο χρόνια. Η Ε.Ε. σχεδιάζει να καλύψει τα δύο τρίτα του ποσού, την ώρα που η Ρωσία κατηγορεί τις Βρυξέλλες για «κλοπή».
Η προσφυγή της Ρωσίας κατά της Euroclear
Την Παρασκευή (12 Δεκεμβρίου), η Ρωσική Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι προσέφυγε στο Διαιτητικό Δικαστήριο της Μόσχας καταθέτοντας αγωγή κατά της Euroclear. Η ενέργεια αυτή αποτελεί μήνυμα προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, καθώς η Μόσχα δηλώνει ότι θα αξιοποιήσει κάθε νομικό μέσο για να σταματήσει όσα ο Βλαντιμίρ Πούτιν χαρακτηρίζει «παράνομη αφαίρεση κρατικών περιουσιακών στοιχείων».
Στην ανακοίνωσή της, η Τράπεζα της Ρωσίας κατηγορεί την Euroclear για «παράνομες δραστηριότητες» που στερούν από τη Μόσχα την πρόσβαση στα κεφάλαιά της. Υποστηρίζει ότι ορισμένες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπουν άμεση ή έμμεση χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων χωρίς εξουσιοδότηση.
Αντιδράσεις σε Βρυξέλλες και Βερολίνο – Το οικονομικό ρίσκο για το Βέλγιο
Τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία πάγωσαν λίγες ημέρες μετά την εισβολή του Φεβρουαρίου 2022, με περίπου 185 δισ. ευρώ να βρίσκονται στη Euroclear. Η Ε.Ε. υποστηρίζει ότι τα χρήματα πρέπει να διατεθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να τονίζει ότι «είναι δίκαιο τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας να χρησιμοποιηθούν για να αποκατασταθούν οι ζημιές που προκάλεσε».
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς υποστήριξε ότι τα κεφάλαια θα επιτρέψουν στην Ουκρανία «να προστατευθεί αποτελεσματικά από μελλοντικές ρωσικές επιθέσεις». Στις Βρυξέλλες, πάντως, αναγνώριζαν ότι η προσφυγή της Μόσχας ήταν αναμενόμενη, με τον Επίτροπο Οικονομικών Βάλντις Ντομπρόβσκις να διαβεβαιώνει ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ε.Ε. είναι «πλήρως προστατευμένα».
Το Βέλγιο, ωστόσο, εκφράζει έντονη ανησυχία. Η Euroclear έχει επίσης 16-17 δισ. ευρώ δεσμευμένα στη Ρωσία, και η διευθύνουσα σύμβουλός της, Βαλερί Ουρμπέν, προειδοποιεί ότι πιθανές ρωσικές νομικές ενέργειες θα μπορούσαν να «αποσταθεροποιήσουν το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα».
Ως μικρή χώρα, το Βέλγιο ζητά από τους Ευρωπαίους εταίρους να μοιραστούν τον κίνδυνο, επισημαίνοντας ότι το ΑΕΠ του δεν ξεπερνά τα 565 δισ. ευρώ — ποσό πολύ μικρότερο από τα 185 δισ. ευρώ των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων που φιλοξενεί η Euroclear.
Οι ευρωπαϊκές επιλογές και ο φόβος νέας νομικής διαμάχης
Η Ε.Ε. εξετάζει δύο εναλλακτικές για τη συγκέντρωση 90 δισ. ευρώ που απαιτούνται για τη στήριξη της Ουκρανίας. Η πρώτη είναι η άντληση κεφαλαίων από τις αγορές με εγγύηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού — επιλογή που προκρίνει το Βέλγιο, αλλά απαιτεί ομοφωνία, κάτι δύσκολο με Ουγγαρία και Σλοβακία να αντιτίθενται.
Η δεύτερη πρόταση αφορά τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν πλέον μετατραπεί σε μετρητά και βρίσκονται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβεβαιώνει ότι έχει ενσωματώσει επαρκείς εγγυήσεις ώστε το Βέλγιο να μην εκτεθεί σε κινδύνους, ενώ τυχόν αποφάσεις ρωσικών δικαστηρίων δεν αναγνωρίζονται εντός Ε.Ε.
Παράλληλα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράζουν ανησυχία ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να επιδιώξουν διαφορετική αξιοποίηση των δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων στο πλαίσιο του δικού τους ειρηνευτικού σχεδίου.
Ευρωπαϊκή Ένωση και Ουκρανία ζητούν εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ πριν από εδαφικές διαπραγματεύσεις
Οι Ευρωπαίοι και οι Ουκρανοί ζητούν από τις ΗΠΑ να τους δώσουν εγγυήσεις ασφαλείας πριν από οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για τα εδάφη της ανατολικής Ουκρανίας που έχει καταλάβει η Ρωσία, ανέφερε απόψε η γαλλική προεδρία.
«Οι προσδοκίες των Ευρωπαίων από τους Αμερικανούς (…) μπορεί να μοιάζουν με αυτό που, με κάποια ευκολία, αποκαλούμε Άρθρο 5» του ΝΑΤΟ, «δηλαδή, μια αμερικανική εγγύηση ασφαλείας για εκείνους που συμμετέχουν στη Συμμαχία των Προθύμων», ανέφερε ένας σύμβουλος της γαλλικής προεδρίας.
Ο Γάλλος αξιωματούχος σημείωσε ότι θα πρέπει να υπάρξει «πλήρης διαφάνεια για τις εγγυήσεις ασφαλείας» που θα μπορούσαν να δώσουν οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί στους Ουκρανούς πριν από οποιαδήποτε διευθέτηση του εδαφικού ζητήματος.
Δεν έχουν κάνει συμφωνία οι Ουκρανοί
Οι Ουκρανοί δεν έχουν κάνει «καμία συμφωνία» για το εδαφικό και «δεν σκέφτονται να κάνουν σήμερα συμφωνία», επέμεινε η γαλλική προεδρία, σχολιάζοντας δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία το Κίεβο είναι ανοιχτό σε μια πιθανή αποστρατιωτικοποίηση των εδαφών που ελέγχει ακόμη (στο Ντονμπάς) και οι Ρώσοι τα διεκδικούν. «Οι Ουκρανοί δεν έχουν κάνει συμφωνία για τα εδάφη, δεν συζητούν σήμερα συμφωνία για τα εδάφη, δεν συζητούν αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη», επέμεινε ο σύμβουλος του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.
Σύμφωνα με την πηγή αυτήν, η Ουκρανία, οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές δυνάμεις ακόμη εργάζονται για την εξεύρεση μιας κοινής θέσης γύρω από το περίγραμμα μιας ειρηνευτικής συμφωνίας –που θα περιλαμβάνει και τις εγγυήσεις ασφαλείας– η οποία θα προωθηθεί στη Ρωσία. «Στόχος μας είναι να έχουμε μια κοινή βάση, ισχυρή για διαπραγμάτευση. Αυτό το κοινό έδαφος πρέπει να ενώνει τους Ουκρανούς, τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους. Θα πρέπει να μας επιτρέπει να κάνουμε μια διαπραγματευτική πρόταση, μια ισχυρή ειρηνευτική πρόταση που θα σέβεται το διεθνές δίκαιο και τα συμφέροντα της Ουκρανίας, μια προσφορά που οι Αμερικανοί διαπραγματευτείς θα είναι πρόθυμοι να την προωθήσουν στους Ρώσους», πρόσθεσε.
Ο σύμβουλος του Μακρόν σημείωσε ότι προς το παρόν δεν υπάρχει κάποιο κοινό κείμενο αλλά οι συζητήσεις θα συνεχιστούν τις επόμενες ημέρες, τηλεφωνικά και δια ζώσης. Δεν διευκρίνισε αν η Ουάσινγκτον έχει θέσει κάποια διορία.
Διαβάστε επίσης:
Τηλεφωνική επικοινωνία Ευρωπαίων ηγετών με τον Τραμπ για την Ουκρανία
Η SpaceX μπαίνει στην αγορά κινητής τηλεφωνίας: Έρχεται η Starlink Mobile
