Λούβρο: Τα σενάρια για την κλοπή του αιώνα και τα σοβαρά κενά ασφαλείας που αποκάλυψε – Πώς έκαναν φτερά οι ανεκτίμητοι θησαυροί

Σάλο και αναστάτωση έχει προκαλέσει στη Γαλλία η ληστεία που σημειώθηκε στο μουσείο του Λούβρου το πρωί της Κυριακής, όταν τέσσερις ληστές μεταμφιεσμένοι σε εργάτες σκαρφάλωσαν με σκάλα στο εμβληματικό μουσείο και μέσα σε λίγα λεπτά, αφαίρεσαν κοσμήματα ανεκτίμητης αξίας από την συλλογή των βασιλικών θησαυρών.
Το μουσείο είναι από τότε κλειστό και οι αρχές έχουν αποδυθεί σε αγώνα δρόμου για τον εντοπισμό των δραστών που άρπαξαν τα θρυλικά κοσμήματα της εποχής του Ναπολέοντα και την ανάκτηση φυσικά των πολύτιμων κλοπιμαίων.
Για αποτυχία των αρχών να αποτρέψουν την διάρρηξη στο μουσείο του Λούβρου έκανε λόγο ο Υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας, ενώ ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος επέμεινε ότι θα βρεθούν οι δράστες και θα αποδοθεί δικαιοσύνη.
Τα σενάρια για την κινηματογραφική ληστεία
Ειδικοί σημειώνουν πως υπάρχουν αρκετά πιθανά κίνητρα, ωστόσο δύο είναι τα βασικά σενάρια.
Το πρώτο είναι να πρόκειται για στοχευμένη κλοπή για κάποιον συλλέκτη ή για εγγύηση για διάφορες διεθνείς παράνομες δραστηριότητες. Η κλοπή κατόπιν παραγγελίας είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο που εξετάζουν οι αρχές, με ορισμένους ειδικούς να μην αποκλείουν μάλιστα ο στόχος να ήταν μόνο ένα κόσμημα, αλλά στην πορεία οι κλέφτες – βλέποντας την έλλειψη ασφάλειας – να άρπαξαν και άλλα.
Το δεύτερο βασικό σενάριο είναι οι διαρρήκτες να αποσυναρμολογήσουν τα κοσμήματα για να πουλήσουν τα υλικά ξεχωριστά, ώστε να αποφύγουν και την οποιαδήποτε πιθανότητα εντοπισμού τους. Ο Άρθουρ Μπραντ, ντετέκτιβ τέχνης από την Ολλανδία, δήλωσε πως είναι απίθανο τα κοσμήματα να ανακτηθούν. «Αν πρόκειται για χρυσό και ασήμι, μπορεί να λιώσουν τα μέταλλα. Είναι ένας αγώνας ενάντια στον χρόνο», είπε. «Αν η αστυνομία τους πιάσει μέσα σε μία εβδομάδα, μπορεί τα αντικείμενα να βρεθούν. Αλλιώς, είναι πιθανό να τα έχουν ήδη διαλύσει και πουλήσει τα διαμάντια ξεχωριστά».
Ο Τόμπιας Κόρμιντ, διευθυντής της 77 Diamonds, ανέφερε πως «οι επαγγελματίες ληστές συχνά επανακατεργάζονται τις πέτρες ώστε να μην εντοπίζονται, καταστρέφοντας έτσι το ιστορικό τους». «Ορισμένα διαμάντια μπορούν να διατεθούν λιανικώς, γεγονός που θα καθιστούσε την ανασύνθεση των κοσμημάτων σχεδόν αδύνατη», εξήγησε πηγή κοντά στην έρευνα. Σε κάθε περίπτωση, ειδικοί και αναλυτές εκτιμούν πως είναι σχεδόν απίθανο να ανακτηθούν οι κλεμμένοι θησαυροί.
Ο Κρις Μαρινέλο, διευθύνων σύμβουλος της Art Recovery International, που ειδικεύεται στον εντοπισμό κλεμμένων έργων τέχνης, δήλωσε ότι η αστυνομία έχει ένα πολύ μικρό χρονικό παράθυρο για να βρει τα κοσμήματα: «Αν οι δράστες δεν συλληφθούν μέσα στις επόμενες 24 με 48 ώρες, τα κοσμήματα πιθανότατα θα έχουν ήδη εξαφανιστεί». Πρόσθεσε πως οι ληστές «δεν πρόκειται να τα κρατήσουν άθικτα – θα τα σπάσουν, θα λιώσουν τα πολύτιμα μέταλλα, θα ξανακόψουν τις πέτρες και θα εξαφανίσουν κάθε ίχνος». «Ουσιαστικά δεν υπάρχει τρόπος να τα εντοπίσουμε», είπε. «Μπορεί να πιάσουν τους εγκληματίες, αλλά όχι να ξαναβρούν τα κοσμήματα».
Ο Αλεξάντρ Ζικουέλο, πρόεδρος του οίκου δημοπρασιών Drouot, έστειλε μια προειδοποίηση στους δράστες αλλά και στους όποιους συνεργάτες τους. «Οι δράστες θα έπρεπε να αντιληφθούν τη σοβαρότητα της πράξης τους και να επιστρέψουν τα αντικείμενα, καθώς είναι απολύτως αδύνατο να πουληθούν», είπε και πρόσθεσε: «Ακόμα και αν διαλυθούν σε μέταλλα, πολύτιμες πέτρες και μαργαριτάρια, όλοι όσοι εμπλακούν — από τους τεχνίτες που θα επεξεργαστούν τα υλικά μέχρι τους αγοραστές — διατρέχουν σοβαρό νομικό κίνδυνο».
Πάντως εκτιμητές υπογραμμίζουν πως εάν διαλυθούν τα κοσμήματα, θα χάσουν σημαντικό μέρος την αξία τους. Όπως επισημαίνουν η αξία δεν βρίσκεται μόνο στα υλικά, αλλά κυρίως στην ιστορία τους. Χωρίς απόδειξη προέλευσης (provenance), τα κοσμήματα χάνουν το μεγαλύτερο μέρος της αξίας τους και επιπλέον υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ζημιάς κατά τη διάλυση.
Μεγάλα κενά ασφαλείας στο Λούβρο
Πασιφανές είναι επίσης ότι υπήρξαν πολλά κενά στο σύστημα ασφαλείας -που βοήθησαν στη δράση των ληστών για να προβούν σε αυτή την κινηματογραφική κλοπή. Είναι η πιο εντυπωσιακή ληστεία στο Μουσείο του Λούβρου από τότε που η Μόνα Λίζα εξαφανίστηκε το 1911. Μία επαγγελματική ληστεία σε ώρα αιχμής στο πιο καλά φυλασσόμενο μουσείο της Γαλλίας, που άφησε πολλά ερωτήματα αναπάντητα. Εγείρει σοβαρά ζητήματα για τα επίπεδα ασφάλειας που καλύπτουν τα γαλλικά έργα τέχνης, με κυριότερο το γιατί δεν ενεργοποιήθηκε ο συναγερμός, και όλα αυτά σε μια περίοδο που αυτά γίνονται όλο και περισσότερο στόχος εγκληματικών κυκλωμάτων.
Προκαταρκτική έκθεση του Γαλλικού Ελεγκτικού Συνεδρίου που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα αποκάλυψε, σύμφωνα με πληροφορίες, σημαντικά κενά στο σύστημα ασφαλείας του Μουσείου του Λούβρου.
Σύμφωνα με την προκαταρκτική έκθεση, στην οποία είχε μερική πρόσβαση το Franceinfo, το μουσείο αντιμετωπίζει «σημαντικές» και «χρονίζουσες» καθυστερήσεις στην αναβάθμιση των συστημάτων ασφαλείας του. Στην πτέρυγα Denon, όπου βρίσκονται τόσο η Galerie d’Apollon όσο και η Μόνα Λίζα, το ένα τρίτο των αιθουσών δεν διαθέτει κάμερες παρακολούθησης.
Η έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι στην πτέρυγα Richelieu, τα τρία τέταρτα των αιθουσών δεν διαθέτουν βιντεοεπιτήρηση. Παρά τον ετήσιο προϋπολογισμό λειτουργίας ύψους 323 εκατομμυρίων ευρώ, οι ελεγκτές δήλωσαν ότι υπήρχε «έλλειψη προθυμίας» από τη διοίκηση του μουσείου να αντιμετωπίσει αυτές τις ελλείψεις, σημειώνοντας ότι «τα ποσά που έχουν δεσμευτεί είναι μικρά σε σύγκριση με τις εκτιμώμενες ανάγκες» και ότι οι επενδύσεις στην ασφάλεια έχουν καταστεί «μεταβλητή προσαρμογής του προϋπολογισμού».

Ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας Λοράν Νουνιές θα αποστείλει οδηγία για την ενίσχυση του μηχανισμού ασφαλείας γύρω από τα πολιτιστικά ιδρύματα της χώρας μετά τη θεαματική κλοπή κοσμημάτων ανεκτίμητης αξίας από το μουσείο του Λούβρου, ανακοινώθηκε σήμερα από το περιβάλλον του υπουργού.
Η απόφαση αυτή ελήφθη ύστερα από συνεδρίαση που είχε στο υπουργείο με την υπουργό Πολιτισμού Ρασιντά Ντατί, όπως και τους υπευθύνους των αστυνομικών υπηρεσιών προκειμένου να εντοπιστεί τι λειτούργησε και τι δεν λειτούργησε, διευκρίνισε η ίδια πηγή.
Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού ανέφερε ότι οι συναγερμοί λειτούργησαν κανονικά. Όμως οι πέντε φύλακες που αντιλήφθηκαν τους κλέφτες και τους κυνήγησαν, δεν άκουσαν τους συναγερμούς, ενδεχομένως γιατί υπήρχαν έργα σε εξέλιξη έξω από το μουσείο ή ίσως γιατί δεν ήχησαν μέσα στην αίθουσα. Τα πέντε μέλη του προσωπικού του μουσείου που βρίσκονταν στην αίθουσα ή κοντά σε αυτήν ακολούθησαν το πρωτόκολλο, ειδοποιώντας τις δυνάμεις ασφαλείας και προστατεύοντας τους επισκέπτες. Στην ανακοίνωση του το υπουργείο ανέφερε επίσης ότι η συμμορία προσπάθησε να βάλει φωτιά στο όχημά της έξω, αλλά τούς εμπόδισε η επέμβαση ενός μέλους του προσωπικού του μουσείου.

Πώς «έκαναν φτερά» τα πολύτιμα εκθέματα
Σύμφωνα με τον Νινιές, η συμμορία που παραβίασε την Αίθουσα του Απόλλωνα το πρωί της Κυριακής ήταν σαφώς επαγγελματική.
Ήξεραν τι ήθελαν, προφανώς «παρακολούθησαν» τον χώρο εκ των προτέρων, εφάρμοσαν μια τολμηρά απλή αλλά αποτελεσματική μέθοδο δράσης και χρειάστηκαν το πολύ επτά λεπτά για να πάρουν τη λεία τους και να φύγουν.
Με ένα φορτηγό εξοπλισμένο με ανυψωτική πλατφόρμα του τύπου που χρησιμοποιούν οι εταιρείες μετακομίσεων, στάθμευσαν έξω στον δρόμο, ανέβηκαν έως τον πρώτο όροφο και στη συνέχεια χρησιμοποίησαν δίσκο κοπής για να εισέλθουν διαμέσου ενός παραθύρου.
Μέσα στην πλούσια διακοσμημένη αίθουσα κατευθύνθηκαν προς δύο εκθεσιακές προθήκες που περιέχουν ό,τι έχει απομείνει από τα γαλλικά βασιλικά κοσμήματα και πριονίζοντάς τες, απέσπασαν το περιεχόμενο.
Κλάπηκαν συνολικά εννέα κοσμήματα, αλλά το ένα έχει ήδη βρεθεί. Τα περισσότερα βασιλικά στέμματα της Γαλλίας χάθηκαν ή πωλήθηκαν μετά την Επανάσταση του 1789, αλλά κάποια αντικείμενα διασώθηκαν ή αγοραστήκαν ξανά. Τα περισσότερα από όσα υπήρχαν στις προθήκες, όμως, προέρχονται από τον 19ο αιώνα και σχετίζονται με τις δύο αυτοκρατορικές οικογένειες του Ναπολέοντα και του ανιψιού του Ναπολέοντα Γ΄. Σύμφωνα με τις αρχές, κλάπηκαν οκτώ αντικείμενα, μεταξύ των οποίων διαδήματα, περιδέραια, σκουλαρίκια και καρφίτσες.
Εκλάπησαν αντικείμενα που ανήκαν στη σύζυγο του Ναπολέοντα, την αυτοκράτειρα Μαρί-Λουίζα· στη νύφη του, τη βασίλισσα Ορτάνς της Ολλανδίας· στη βασίλισσα Μαρί-Αμελί, σύζυγο του τελευταίου βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου-Φιλίππου, που κυβέρνησε από το 1830 έως το 1848· και στην αυτοκράτειρα Ευγενία, σύζυγο του Ναπολέοντα Γ΄, που κυβέρνησε από το 1852 έως το 1870.
Ένα στέμμα της αυτοκράτειρας Ευγενίας που κλάπηκε επίσης, εντοπίστηκε με ζημιές, κοντά στο μουσείο αφού οι κλέφτες φέρονται να το έχασαν κατά τη διαφυγή τους.
Οι «θησαυροί» του Λούβρου
Το Λούβρο περιέχει χιλιάδες έργα τέχνης γνωστά σε όλο τον κόσμο, και εξίσου πολλά πιο άγνωστα κομμάτια που, παρ’ όλα αυτά, έχουν πολιτιστική σημασία.

Ωστόσο στα 230 χρόνια ιστορίας του έχουν σημειωθεί σχετικά λίγες κλοπές — κυρίως χάρη στην αυστηρή ασφάλεια που υπάρχει.
Η πιο πρόσφατη εξαφάνιση αφορούσε ένα τοπίο του 19ου αιώνα ζωγράφου Καμίλ Κορό. Το «Le Chemin de Sèvres» (Ο δρόμος προς το Sèvres) αφαιρέθηκε απλά από έναν τοίχο το 1998 όταν κανείς δεν κοιτούσε, και δεν έχει εντοπιστεί έκτοτε.
Αλλά, και μακράν η πιο φημισμένη κλοπή ήταν αυτή του 1911, όταν η «La Joconde» του Λεονάρντο ντα Βίντσι — σήμερα γνωστότερη ως Μόνα Λίζα — κλάπηκε. Ο δράστης τότε κρύφτηκε σε μια ντουλάπα όλη τη νύχτα, κατάφερε να αφαιρέσει τον πίνακα από το πλαίσιο του, να τον τυλίξει στην ποδιά του, να τον βάλει κάτω από το μπράτσο του και να βγει περπατώντας. Αποδείχθηκε ότι ήταν Ιταλός εθνικιστής που ήθελε το έργο να επιστρέψει στην πατρίδα του. Βρέθηκε στην Ιταλία το 1914 και επιστράφηκε στο Λούβρο.
Διαβάστε επίσης:
Στις 21 Οκτωβρίου ο Σαρκοζί θα οδηγηθεί στη φυλακή
Politico: Γιατί απέτυχε ο Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο – Το timing και οι προσδοκίες