Μεταξύ σφύρας και άκμονος η κυβέρνηση
Μια από τις διασημότερες φράσεις που έχει γράψει ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ βρίσκεται στην περίφημη τραγωδία του «Ριχάρδος ο 3ος», όπου ο ομώνυμος ήρωας μιλά για τον «χειμώνα της δυσαρέσκειας» («Now is our winter of discontent»).
Βέβαια, ο Ριχάρδος στην αμέσως επόμενη φράση του πλέκει το εγκώμιο του βασιλιά Εδουάρδου («γίνηκε λαμπερό καλοκαίρι από τον ήλιο του Γιορκ»), ωστόσο η φρασούλα αυτή όχι μόνο έχει υπερβεί τα όρια του θεάτρου, αλλά συχνά χρησιμοποιείται για να περιγράψει δύσκολες πολιτικές περιόδους, κυρίως χειμερινές, όταν κυβερνήσεις και πολιτικοί καλούνται να διαβούν χειμώνες γεμάτους δυσαρέσκεια, απογοήτευση και ταραχή.
Προετοιμασία για τον δύσκολο χειμώνα της δυσαρέσκειας
Κάπως έτσι θα πρέπει να αισθάνονται και στο Μέγαρο Μαξίμου καθώς, κακά τα ψέματα, αν η περίοδος που μόλις τελείωσε προοιωνίζεται κάτι, αυτό δεν είναι άλλο από έναν δύσκολο και απαιτητικό χειμώνα, στη διάρκεια του οποίου η κυβέρνηση καλείται να συμμαζέψει τα… ασυμμάζευτα, να κάνει μια ακόμα επανεκκίνηση, να λύσει πολλά και διάφορα εσωτερικά της προβλήματα και να πείσει τους πολίτες ότι παραμένει η μοναδική βιώσιμη λύση στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Τα όσα συνέβησαν στη Βουλή την περασμένη Τετάρτη – ξημερώματα Πέμπτης, στην ψηφοφορία επί των αιτημάτων της αντιπολίτευσης για σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής για Βορίδη και Αυγενάκη σχετικά με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ μπορεί να πιστοποίησαν για άλλη μια φορά ότι η κυβερνητική πλειοψηφία μπορεί να ελέγξει αποτελεσματικά τις όποιες διαδικασίες, ωστόσο σίγουρα δεν έδωσαν στη Ν.Δ. πόντους δημοφιλίας – το αντίθετο μάλιστα.
Ζήτημα εμπιστοσύνης
Και μπορεί για άλλη μια φορά η Κ.Ο. του κυβερνώντος κόμματος να ακολούθησε (εκούσα άκουσα αυτή τη φορά) τη «γραμμή», ωστόσο και μόνο το γεγονός ότι σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους βουλευτές της Ν.Δ. δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους (για να το πούμε… μαλακά) για την εικόνα που παρουσιάστηκε στη Βουλή λέει πολλά για την επικρατούσα ατμόσφαιρα σε Μαξίμου και Πειραιώς, και μάλιστα ύστερα από μια διαδικασία εν πολλοίς επιτυχημένη, υπό την έννοια ότι οι δύο πρώην υπουργοί δεν παραπέμφθηκαν σε Προανακριτική.
Ακόμα χειρότερα, το όλο μπάχαλο κατέδειξε ότι υπάρχει communication breakdown (για να θυμηθούμε και τους Led Zeppelin…), αλλά και έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ κυβέρνησης και κόμματος και ότι, αντί να βρεθεί ένας τρόπος συνεννόησης μεταξύ διαφωνούντων βουλευτών, προτιμήθηκε μια χαοτική διαδικασία, όπου το κυβερνών κόμμα έφευγε αλλά έμενε και δεν ψήφιζε, αλλά τελικά ψήφιζε δι’ επιστολικής, αλλά όχι ακριβώς.
Αυτή ακριβώς η έλλειψη εμπιστοσύνης της κυβέρνησης προς την Κ.Ο. της Ν.Δ. είναι το νέο πρόβλημα που έρχεται να προστεθεί στους ουκ ολίγους μπελάδες που αντιμετωπίζει το κυβερνητικό στρατόπεδο και οι οποίοι εν πολλοίς συνθέτουν τον χειμώνα της δυσαρέσκειας που έρχεται με γοργά βήματα και απειλεί να τινάξει στον αέρα το σχέδιο για ανάκαμψη μετά την τεράστια «κρίση των Τεμπών» που αντιμετώπισε η κυβέρνηση στην αρχή του χρόνου.
Προς το παρόν, το ζήτημα αυτό αφήνεται πίσω, με το Μαξίμου να ελπίζει ότι η καλοκαιρινή ανάπαυλα θα επιτρέψει στον όλο… κουρνιαχτό να κατακαθίσει και τα πράγματα να ηρεμήσουν κάπως, ενόψει και του ορόσημου της ΔΕΘ, που, είτε το θέλει κάποιος είτε όχι, αποτελεί ίσως την πιο κρίσιμη συγκυρία στη διάρκεια της δεύτερης θητείας της κυβέρνησης και θεωρείται ότι εν πολλοίς θα καθορίσει πού θα «κάτσει η μπίλια» των εθνικών εκλογών όποτε κι αν αυτές γίνουν.
Ο «κυματοθραύστης» της ΔΕΘ
Στην πραγματικότητα, για την κυβέρνηση η ΔΕΘ και οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα της έκθεσης αποτελούν στην παρούσα φάση και τον μεγάλο «κυματοθραύστη» στα πολλά και ποικίλα ζητήματα που ταλανίζουν το κυβερνητικό στρατόπεδο. Μια θετική αποτίμηση ίσως δώσει στην κυβέρνηση την ώθηση που χρειάζεται για το πολυπόθητο 30+% στις δημοσκοπήσεις του φθινοπώρου, ενώ, αν η υποδοχή των εξαγγελιών αυτών από τους πολίτες είναι πιο «επίπεδη», τότε τα πράγματα θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολα.
Για την ώρα, οι πληροφορίες από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αναφέρουν ότι η κοστολόγηση των μέτρων φθάνει το 1,5 δισ. ευρώ, ωστόσο οι ίδιες πληροφορίες επισημαίνουν ότι ο ΥΠΟΙΚ Κυριάκος Πιερρακάκης και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης αναζητούν επιπλέον δημοσιονομικό χώρο για να αυξήσουν αυτό το ποσό, προκειμένου το «πακέτο Μητσοτάκη» να εμφανιστεί ακόμα πιο πλούσιο.
Βέβαια, αυτό που υπογραμμίζεται μετ’ επιτάσεως από το κυβερνητικό στρατόπεδο είναι ότι όλα τα μέτρα και όλες οι παρεμβάσεις γίνονται με γνώμονα τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας και ότι η κυβέρνηση δεν θα τινάξει στον αέρα τον οικονομικό σχεδιασμό της προκειμένου να εμφανιστεί γαλαντόμα στους πολίτες. Αντιθέτως, τονίζεται ότι τα μέτρα θα είναι στοχευμένα, αποτελεσματικά, και θα αυξάνουν ουσιαστικά το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών.
Άλλωστε, πλέον είναι εμπεδωμένο στην κυβέρνηση ότι η ακρίβεια και το κόστος ζωής είναι το πρόβλημα το οποίο κοστίζει και θα συνεχίσει να κοστίζει, όσο δεν υπάρχουν λύσεις που θα ελαφραίνουν πραγματικά το βάρος που οι πολίτες καλούνται να σηκώσουν για την καθημερινή διαβίωσή τους. Μάλιστα, είναι πλέον κοινώς παραδεκτό ότι όσο η ακρίβεια δεν τιθασεύεται, τόσο εξ αντανακλάσεως θα μεγεθύνονται και τα υπόλοιπα προβλήματα.
Ωστόσο οι ενδείξεις δεν είναι ενθαρρυντικές: ο πληθωρισμός συνεχίζει να αυξάνεται, και μάλιστα σε κρίσιμους τομείς (ενέργεια, τρόφιμα, στέγαση, κ.λπ.), η αγορά παραμένει κατ’ ουσίαν ανεξέλεγκτη, οι όποιες κυβερνητικές παρεμβάσεις έχουν σχετικά μικρό αντίκτυπο και πλέον στην όλη συνάρτηση θα πρέπει να προστεθεί και ο παράγοντας «δασμοί Τραμπ», των οποίων η επίδραση ακόμη δεν μπορεί να μετρηθεί επακριβώς, αλλά θεωρείται ότι θα επιτείνει το πρόβλημα.
Πολιτική καταιγίδα
Ωστόσο, σε πιο στενά πολιτικό επίπεδο, ο χειμώνας για την κυβέρνηση δεν προμηνύεται εύκολος: κάθε άλλο, αν αναλογιστούμε ότι:
● Δύο πρώην υπουργοί (Χρήστος Τριαντόπουλος και Κώστας Αχ. Καραμανλής) έχουν σταλεί στο Δικαστικό Συμβούλιο, το οποίο θα διερευνήσει πιθανές ποινικές – πλημμεληματικού χαρακτήρα – ευθύνες τους για την τραγωδία των Τεμπών.
● Σύντομα αρχίζουν οι εργασίες της εξεταστικής επιτροπής για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Και μπορεί η κυβέρνηση να θεωρεί ότι η Εξεταστική αποτελεί καλό «όχημα» για τη διασπορά των ευθυνών και για να καταδειχθεί ότι το σκάνδαλο είναι διακομματικό και διαχρονικό, αλλά για την ώρα, όλα δείχνουν ένα «γαλάζιο» σκάνδαλο, το οποίο, μάλιστα, κάθε τόσο βγάζει και νέες «ουρές».
● Ο θόρυβος από την απόρριψη των προτάσεων της αντιπολίτευσης για σύσταση Προανακριτικής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν έχει τελειώσει: αντιθέτως, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά αναζητούν τρόπους να επαναφέρουν το θέμα μόλις ανοίξει ξανά η Βουλή.
Υπό αυτές τις συνθήκες και λαμβάνοντας υπόψη τα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω για τη δυσαρέσκεια μέρους της Κ.Ο. της Ν.Δ. για τους χειρισμούς στη συζήτηση στη Βουλή, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος ότι η κυβέρνηση βρίσκεται «με το όπλο παρά πόδα» για νέες «επιθέσεις» και εκ των έξω (από τα κόμματα της αντιπολίτευσης), αλλά και εκ των έσω (αυξάνονται οι πληροφορίες για νέες δύσκολες ερωτήσεις από τη «δεξιά συνιστώσα» του κυβερνώντος κόμματος).
Παράλληλα, σύμφωνα με ορισμένους πολιτικούς παρατηρητές, έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι ορισμένοι εκ των πιθανών «δελφίνων» του Μητσοτάκη, οι οποίοι ήδη έχουν «πάρει θέση» για όταν ο νυν πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ν.Δ. αποφασίσει να αποσυρθεί, τήρησαν «αιδήμονα σιγή» για τους χειρισμούς της κυβέρνησης όσον αφορά στο θέμα της Προανακριτικής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αποφεύγοντας να τοποθετηθούν.
Εξωτερική πολιτική
Παραμένοντας στο πολιτικό πεδίο, αλλά περνώντας στην εξωτερική πολιτική και ιδίως στα εθνικά θέματα, είναι προφανές ότι το φθινόπωρο θα είναι δύσκολο και απαιτητικό για την κυβέρνηση, καθώς όσο περνά ο χρόνος, τόσο γίνεται εμφανές ότι διάφορες κρίσεις που σοβούν εδώ και καιρό (Μονή Σινά στην Αίγυπτο, θαλάσσιες ζώνες με τη Λιβύη, ελληνοτουρκικά… γενικώς) δεν αποτελούν συγκυριακές εντάσεις, αλλά, μάλλον, βαθύτερα προβλήματα. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα παρέδωσε στον γ.γ. του ΟΗΕ ρηματική διακοίνωση – απάντηση στην αντίστοιχη κίνηση της Λιβύης σχετικά με την ελληνική ΑΟΖ. Η Αθήνα, πάντως, εκτιμά ότι πίσω από αυτή την κρίση βρίσκεται τουρκικός δάκτυλος, καθώς η Άγκυρα, ούτως ή άλλως, εμφανίζεται να αποκτά αναβαθμισμένο ρόλο στα ζητήματα της Λιβύης, ειδικά μετά την τριμερή Τουρκίας – Ιταλίας – Λιβύης για το μεταναστευτικό.
Ειδικά για τα ελληνοτουρκικά, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Μητσοτάκης ενδέχεται να συναντηθεί με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, καθώς για την ώρα ημερομηνίες για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας δεν υπάρχουν και ούτε φαίνεται να προσδιορίζονται στο αμέσως προσεχές διάστημα.
Εσωκομματικά ζόρια
Τέλος, μετά τη ΔΕΘ και στο πλαίσιο της προσυνεδριακής διαδικασίας – το συνέδριο της Ν.Δ. έχει προσδιοριστεί από τον Κ. Μητσοτάκη για το τέλος του 2025 ή τις αρχές του 2026 – μέσα στον Νοέμβριο προγραμματίζονται οι εκλογές για τις τοπικές οργανώσεις του κόμματος σε επίπεδο δήμων και νομαρχιών (ΔΕΕΠ και ΔΗΜΤΟ), με τον νέο γραμματέα Κώστα Σκρέκα να… τρέχει και να μην φτάνει κάνοντας διαρκώς περιοδείες ανά τη χώρα.
Οι πληροφορίες λένε ότι σε τοπικό επίπεδο υπάρχουν διάφορες εντάσεις, αντιθέσεις και φιλοδοξίες, τις οποίες ο γραμματέας της Ν.Δ. καλείται να θέσει υπό έλεγχο και να συμμαζέψει το κόμμα ενόψει συνεδρίου, παρουσιάζοντας μια κατά το δυνατόν ενωμένη και σοβαρή βάση, η οποία είναι διατεθειμένη να αγωνιστεί για τον… υπέρτατο στόχο, ο οποίος δεν είναι άλλος από την τρίτη συνεχόμενη κυβερνητική θητεία της παράταξης.
Ωστόσο, λένε οι πληροφορίες, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, καθώς το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ άνοιξε νέες εσωκομματικές «πληγές» και σε ορισμένες περιοχές της χώρας η δυσαρέσκεια – αυτή η λέξη, ξανά και ξανά – είναι ιδιαίτερα αυξημένη και μαζί της αυξάνονται και οι διαρροές, πότε προς τα κόμματα στα δεξιά της Ν.Δ. και πότε προς την αποχή, ενώ υπάρχουν και επιστροφές προς τα αριστερά, ιδίως στο ΠΑΣΟΚ.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι το έργο του Σκρέκα είναι δύσκολο και ότι η επιστράτευση του ίδιου του Μητσοτάκη μέσω περιοδειών ανά τη χώρα κρίνεται ως εκ των ων ουκ άνευ για να αυξηθεί κάπως η συσπείρωση του κυβερνώντος κόμματος, ενόψει των εσωκομματικών διαδικασιών.
Διαβάστε επίσης:
Εξωτερική πολιτική και εσωτερική αντιπαράθεση
ΚΚΕ: «Σιγή ασυρμάτου» από τη ΝΔ για την επικοινωνία Μητσοτάκη-Ζελένσκι
