Οι αγρότες βγαίνουν στο δρόμο στην Ελλάδα – Το ευρωκοινοβούλιο αντιδρά για την μείωση των αγροτικών πόρων
Σημερα οι αγρότες κατεβαίνουν ξανά στον δρόμο, και μάλιστα κινητοποιήσεις θα υπάρξουν και κατά την άφιξη του πρωθυπουργού στη Ροδόπη.
Τα αιτήματα τους καθαρά και πολλές φορές διατυπωμένα: Καθυστερήσεις στις ενισχύσεις, αυξημένα κόστη σε καύσιμα και ζωοτροφές, ζημιές από τον καιρό, έλεγχοι που αλλάζουν κανόνες στο και πέντε.
Όταν το έμβασμα δεν μπαίνει, το χωράφι «σβήνει» λένε. Τα τρακτέρ είναι για αυτούς η πιο δυνατή διαμαρτυρία, μια ψηφοφορία με ρόδες.
Θέλουν καθαρό χρονοδιάγραμμα πληρωμών, διαφάνεια στα λάθη των φακέλων, γέφυρες ρευστότητας για όσους περιμένουν, και κανόνες που προστατεύουν τους μικρούς, τους νησιώτες, τους ορεινούς.
Παράλληλα, ζητούν εγγύηση ότι ο νέος ευρωπαϊκός προϋπολογισμός, δεν θα «φάει» τον αγροτικό φάκελο στην πράξη.
Δεν είναι κόντρα πόλης-υπαίθρου. Είναι ένα SOS ρευστότητας και αξιοπιστίας. Η κυβέρνηση καλείται να απαντήσει με ημερομηνίες για πληρωμές, και όχι δηλώσεις.
Γιατί σήμερα δεν θα ακουστούν μόνο συνθήματα. Θα ακουστούν ισολογισμοί. Και πίσω από τα πανό, υπάρχει το αυτονόητο: Χωρίς σταθερή πληρωμή, καμία επένδυση, καμία σοδειά, κανένα χωριό δεν κρατιέται ζωντανό.
Οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας από τις αγροτικές περιοχές κατανοούν το πρόβλημα που έχει προκληθεί και έχουν στείλει πολλές φορές SOS στην κυβέρνηση.
Την ίδια ώρα όμως που οι αγρότες ζεσταίνουν τα τρακτέρ τους, στις Βρυξέλλες το ευρωκοινοβούλιο ξεκίνησε αντάρτικο για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό απειλώντας με μποϊκοτάζ ακριβώς για το θέμα των αγροτικών ενισχύσεων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λοιπόν άλλαξε γραμμή μετά τις αντιδράσεις του Ευρωκοινοβουλίου και ξαναμοίρασε την τράπουλα για τα αγροτικά κονδύλια.
Με απλά λόγια: Ναι, το συνολικό πακέτο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) στην επόμενη περίοδο προβλέπεται μικρότερο από το σημερινό, όμως μπαίνουν ασφαλιστικές δικλίδες ώστε τα χρήματα που προορίζονται για τους αγρότες να μη «χάνονται» στον δρόμο για άλλες προτεραιότητες της ΕΕ.
Η πρόταση που συζητείται ρίχνει τον φάκελο της νέας ΚΑΠ στα 293,7 δισ. ευρώ για όλα τα κράτη-μέλη (από 386,6 δισ. ευρώ που είχαν διατεθεί την περίοδο 2021-2027).
Η μείωση έρχεται σε μια Ευρώπη που πρέπει να χρηματοδοτήσει πολλά ακόμη – από άμυνα μέχρι ανταγωνιστικότητα.
Για να μη μείνει ο αγρότης τελευταίος στην ουρά, η Κομισιόν προσθέτει «κόφτες» και κανόνες: Λιγότερη γραφειοκρατία για να φτάνουν πιο γρήγορα τα λεφτά στο χωράφι, μεγαλύτερη ευθύνη στα κράτη-μέλη να προσαρμόζουν τα προγράμματα στις τοπικές ανάγκες, και ένας σαφής στόχος ώστε ένα ουσιαστικό κομμάτι του προϋπολογισμού να μένει ρητά στην αγροτική πολιτική.
Τι αλλάζει στο «πώς πληρώνεται» ο αγρότης
– Απλούστευση διαδικασιών: Λιγότερα χαρτιά, πιο ξεκάθαροι κανόνες, λιγότεροι αιφνιδιασμοί στους ελέγχους.
– Πιο μεγάλη ευελιξία στα κράτη-μέλη και τις περιφέρειες για να στηρίζουν αυτό που «πονάει»: Ξηρασία, νησιωτικότητα, ορεινές κτηνοτροφικές ζώνες, μικρές εκμεταλλεύσεις.
– Νέοι αγρότες μπροστά: Έρχονται πιο ελκυστικά κίνητρα για πρώτη εγκατάσταση και επενδύσεις (το λεγόμενο «Starter Pack»), ενώ η στήριξη σε συνταξιούχους παραγωγούς θα περιορίζεται σταδιακά ώστε οι πόροι να κατευθύνονται σε όσους είναι ενεργοί στο χωράφι.
Το μέτωπο με το Ευρωκοινοβούλιο
Το Κοινοβούλιο αντέδρασε στη λογική «όλα σε μια δεξαμενή» μαζί με άλλες πολιτικές (περιφερειακή ανάπτυξη, αλιεία, άμυνα).
Το βασικό του αίτημα είναι ξεκάθαρο: Η γεωργία να παραμείνει με δικό της, ορατό φάκελο και με κανόνες που την προστατεύουν.
Η Επιτροπή έκανε πίσω σε κρίσιμα σημεία, γι’ αυτό και όσα ανακοινώθηκαν τώρα θεωρούνται «κλείδωμα» υπέρ των αγροτικών πιστώσεων. Η τελική μάχη, πάντως, θα δοθεί στα νομικά κείμενα και στις ψηφοφορίες που έρχονται.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα
Εδώ έχουμε τρία μεγάλα «συν» και ένα στοίχημα:
Τέλος η «ιστορικότητα» το 2026. Από το 2026 οι ενισχύσεις δεν θα βασίζονται στο τι καλλιεργούσε κάποιος πριν από 15-20 χρόνια.
Όλοι θα λαμβάνουν την ίδια βασική πληρωμή ανά στρέμμα (με τους γνωστούς περιφερειακούς συντελεστές). Το 2025 μπαίνουμε ήδη στο 75% της σύγκλισης. Αυτό σημαίνει πιο δίκαιο και διαφανές σύστημα, με λιγότερες στρεβλώσεις.
Περισσότερη στόχευση εκεί που υπάρχει ανάγκη. Με μεγαλύτερη αυτονομία στα εθνικά προγράμματα, η Ελλάδα μπορεί να σχεδιάσει καλύτερα μέτρα για τις ιδιαιτερότητες της παραγωγής μας: Άνυδρες ζώνες, νησιωτικότητα, μικρά κλήροι, ζωικό κεφάλαιο. Με σωστό σχεδιασμό, αυτό μεταφράζεται σε πιο χρήσιμες ενισχύσεις, όχι απλώς σε «οριζόντια» ποσά.
Εστίαση στους νέους. Το «Starter Pack» και τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία δίνουν πραγματικό λόγο σε κάποιον 25-35 ετών να μπει στο επάγγελμα: Να νοικιάσει γη, να πάρει εξοπλισμό, να δοκιμάσει νέα καλλιέργεια, να κάνει τυποποίηση.
Αν δεν μπει νέα γενιά, δεν υπάρχει αύριο για τον πρωτογενή τομέα – τόσο απλά.
Το δια ταύτα
Η Ευρώπη σφίγγει το πορτοφόλι αλλά βάζει και «συναγερμό» για να μην αδειάζει το συρτάρι του αγρότη.
Για την Ελλάδα, το νέο πλαίσιο μπορεί να βγει σε καλό: Πιο δίκαιες πληρωμές (τέλος ιστορικότητας), στοχευμένες ενισχύσεις εκεί που «πονάμε» και ένα ουσιαστικό μονοπάτι για τους νέους.
Όμως το «κλειδί» είναι εγχώριο: Να πληρώνονται τα δεδουλευμένα χωρίς καθυστερήσεις και να στηθεί ένα εθνικό σχέδιο που αξιοποιεί την ευελιξία, αντί να τη σπαταλά σε μικροδιορθώσεις.
Αν αυτό γίνει, ο μικρότερος ευρωπαϊκός φάκελος μπορεί να πιάσει μεγαλύτερο τόπο.
Αν όχι, θα συνεχίσουμε να κυνηγάμε την ουρά μας, ενώ τα τρακτέρ θα βγαίνουν στους δρόμους
Διαβάστε επίσης
Νέα Αριστερά: Πώς «διχάζει» η επιστροφή Τσίπρα και ποιοι θέλουν τη συνεργασία μαζί του
Βραχνάς για την κυβέρνηση ο πληθωρισμός: Κίνδυνος να «χαθούν» οι φοροελαφρύνσεις
Στη Ροδόπη ο Κυριάκος Μητσοτάκης – Θα επισκεφθεί τον Σταθμό Συμπίεσης Φυσικού Αερίου της ΔΕΣΦΑ
