Πώς η ΕΕ προσπαθεί να δελεάσει τον Ορμπάν: Χωρίς δικαίωμα βέτο τα νέα μέλη της Ένωσης
Νέες χώρες θα μπορούσαν να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς πλήρη δικαιώματα ψήφου, σε μια κίνηση που θα μπορούσε να κάνει ηγέτες όπως ο Βίκτορ Ορμπάν της Ουγγαρίας πιο δεκτικούς στο ενδεχόμενο χώρες όπως η Ουκρανία να γίνουν μέλη του μπλοκ.
Σύμφωνα με το Politico, η πρόταση για αλλαγή των κανόνων ένταξης στην ΕΕ βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και θα πρέπει να εγκριθεί από όλες τις χώρες, σύμφωνα με τρεις Ευρωπαίους διπλωμάτες και έναν αξιωματούχο της ΕΕ που έχει γνώση των συζητήσεων. Η ιδέα είναι ότι τα νέα μέλη θα αποκτήσουν πλήρη δικαιώματα μόλις η ΕΕ αναθεωρήσει τον τρόπο λειτουργίας της, ώστε να είναι πιο δύσκολο για μεμονωμένες χώρες να ασκήσουν βέτο σε πολιτικές.
Πρόκειται για την τελευταία προσπάθεια των κυβερνήσεων που υποστηρίζουν τη διεύρυνση της ΕΕ, όπως η Αυστρία και η Σουηδία, να δώσουν νέα πνοή σε μια διαδικασία που επί του παρόντος εμποδίζεται από τη Βουδαπέστη και μερικές άλλες πρωτεύουσες, λόγω του φόβου ότι θα μπορούσε να φέρει ανεπιθύμητο ανταγωνισμό στις τοπικές αγορές ή να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντα ασφαλείας.
Η ΕΕ έχει καταστήσει τη διεύρυνση στρατηγική προτεραιότητα εν μέσω της επεκτατικής ατζέντας του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, αν και η προσπάθεια να αυξηθεί ο αριθμός των μελών από τα 27 σήμερα σε 30 κατά την επόμενη δεκαετία εκθέτει τις εσωτερικές διαιρέσεις του μπλοκ.
«Τα μελλοντικά μέλη θα πρέπει να υποχρεωθούν να παραιτηθούν από το δικαίωμα βέτο έως ότου εφαρμοστούν βασικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις, όπως η εισαγωγή της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία στους περισσότερους τομείς πολιτικής», δήλωσε ο Άντον Χοφράιτερ, πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου. «Η διεύρυνση δεν πρέπει να επιβραδυνθεί από μεμονωμένα κράτη μέλη της ΕΕ που εμποδίζουν τις μεταρρυθμίσεις».
Η πρωτοβουλία θα επιτρέψει σε χώρες που βρίσκονται επί του παρόντος σε διαδικασία ένταξης, όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία και το Μαυροβούνιο, να απολαύσουν πολλά από τα οφέλη της ένταξης στην ΕΕ, αλλά χωρίς δικαίωμα βέτο – κάτι που οι κυβερνήσεις της ΕΕ έχουν πάντα θεωρήσει ως το απόλυτο εργαλείο για την αποτροπή πολιτικών της ΕΕ που δεν τους αρέσουν.
Η λογική πίσω από την πρόταση – η οποία συζητείται ανεπίσημα μεταξύ των χωρών της ΕΕ και της Επιτροπής, σύμφωνα με τους ίδιους διπλωμάτες και αξιωματούχους – είναι ότι η ένταξη νέων χωρών χωρίς δικαίωμα βέτο, τουλάχιστον στην αρχή της ένταξής τους, θα τους επέτρεπε να ενταχθούν με πιο ευέλικτους όρους, χωρίς να απαιτείται αναθεώρηση των βασικών συνθηκών της ΕΕ, κάτι που θεωρείται από πολλές κυβερνήσεις ως αδύνατο.
Προηγουμένως, οι ηγέτες της ΕΕ είχαν επιμείνει ότι μια τέτοια αναθεώρηση ήταν απαραίτητη προτού η Ένωση μπορέσει να δεχτεί νέα μέλη όπως η Ουκρανία, επισημαίνοντας τον κίνδυνο αύξησης των αδιεξόδων στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, οι προσπάθειες για την κατάργηση του δικαιώματος βέτο και για τα υπάρχοντα μέλη της ΕΕ έχουν συναντήσει σθεναρή αντίσταση, όχι μόνο από την Ουγγαρία, αλλά και από τη Γαλλία και την Ολλανδία.
Το σχέδιο για την ένταξη νέων μελών χωρίς πλήρη δικαιώματα ψήφου θα «εξασφαλίσει ότι θα παραμείνουμε σε θέση να δράσουμε ακόμη και σε μια διευρυμένη ΕΕ», δήλωσε ο Χοφράιτερ. «Από τις συζητήσεις με εκπροσώπους των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, λαμβάνω σαφή μηνύματα ότι αυτή η προσέγγιση θεωρείται εποικοδομητική και βιώσιμη». Η απαίτηση να μην επιτραπεί η ένταξη νέων χωρών έως ότου η ΕΕ μεταρρυθμίσει τον τρόπο λειτουργίας της ενέχει τον κίνδυνο να «εμποδίσει την διεύρυνση από την πίσω πόρτα», δήλωσε.
Η πίεση αυτή συμπίπτει με την αυξανόμενη απογοήτευση των υποψηφίων κρατών της Ανατολικής Ευρώπης και των Δυτικών Βαλκανίων, τα οποία έχουν προχωρήσει σε εκτεταμένες εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, αλλά δεν έχουν πλησιάσει καθόλου την ένταξη, παρά τα χρόνια που έχουν περάσει από την υποβολή της αίτησής τους. Στην περίπτωση του Μαυροβουνίου, οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη στην ΕΕ ξεκίνησαν το 2012.
«Η τελευταία χώρα που εντάχθηκε στην ΕΕ ήταν η Κροατία πριν από περισσότερα από 10 χρόνια ― και εν τω μεταξύ το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε», δήλωσε ο Πρόεδρος του Μαυροβουνίου Γιάκοβ Μιλάτοβιτς. «Γι’ αυτό πιστεύω ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να αναζωογονηθεί η διαδικασία, αλλά και να αναζωογονηθεί λίγο η ιδέα της ΕΕ ως ενός κλαμπ που εξακολουθεί να ασκεί έλξη».
Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Τάρας Κάτσκα, επανέλαβε αυτές τις ανησυχίες, ζητώντας «δημιουργικές» λύσεις για να ξεμπλοκάρει η διεύρυνση της ΕΕ. Η προσπάθεια του Κιέβου να ενταχθεί στην ΕΕ εμποδίζεται επί του παρόντος από βέτο της Ουγγαρίας. «Η αναμονή δεν είναι επιλογή», δήλωσε ο Κάτσκα. «Επομένως, αυτό που χρειαζόμαστε [είναι] μια λύση εδώ και τώρα. Αυτό είναι σημαντικό για την Ουκρανία, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση… Πιστεύω ότι, καθώς η Ρωσία δοκιμάζει την ευρωπαϊκή ασφάλεια με τα drones, το ίδιο κάνει και υπονομεύοντας την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ενώ η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει θέσει τη διεύρυνση στο επίκεντρο της στρατηγικής της ατζέντας, προωθώντας την πιθανή ένταξη της Ουκρανίας και της Μολδαβίας έως το 2030, οι χώρες της ΕΕ έχουν μέχρι στιγμής αντισταθεί στις προσπάθειες επιτάχυνσης της διαδικασίας. Νωρίτερα αυτό το μήνα, οι χώρες της ΕΕ απέρριψαν προσπάθεια του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, να προχωρήσει η διεύρυνση.
Οι ηγέτες των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων – Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία – θα συναντηθούν με τους Ευρωπαίους ηγέτες την Τετάρτη στο Λονδίνο για μια σύνοδο κορυφής της «Διαδικασίας του Βερολίνου» με θέμα την ενίσχυση της ολοκλήρωσης μεταξύ αυτών των χωρών ως προάγγελο της διεύρυνσης της ΕΕ.
Πριν από την επικείμενη αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση των διαπραγματεύσεων για τη διεύρυνση με τις διάφορες υποψήφιες χώρες, το λεγόμενο «πακέτο διεύρυνσης», ένας από τους διπλωμάτες της ΕΕ πρότεινε ότι η Επιτροπή θα μπορούσε επίσης να επιδιώξει την επιτάχυνση της διαδικασίας διεύρυνσης προχωρώντας στις διαπραγματεύσεις χωρίς να ζητά κάθε φορά την επίσημη έγκριση και των 27 χωρών της ΕΕ. Αυτό θα απέτρεπε τη δυνατότητα του Όρμπαν θα θέτει βέτο σε κάθε στάδιο των διαπραγματεύσεων.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο του πακέτου για τη διεύρυνση, η Επιτροπή αναμένεται επίσης να υποβάλει πρόταση για εσωτερικές μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ, προκειμένου να προετοιμάσει την Ένωση για την ένταξη νέων μελών.
Διαβάστε επίσης:
Γάζα: Από τους βομβαρδισμούς ξανά στην διπλωματία – Η παρέμβαση Τραμπ και οι εστίες έντασης
Ουκρανία: Έτοιμος να συναντηθεί με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη δηλώνει ο Ζελένσκι
