Πυρηνικές δοκιμές: Γιατί σταμάτησαν, γιατί έγιναν δοκιμές και ποιες χώρες έχουν πυρηνικά όπλα
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διέταξε τον αμερικανικό στρατό την Πέμπτη να επαναλάβει αμέσως τις δοκιμές πυρηνικών όπλων μετά από 33 χρόνια, λίγα λεπτά πριν ξεκινήσει μια συνάντηση με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.
Όμως πόσες δοκιμές πυρηνικών όπλων έχουν γίνει, γιατί σταμάτησαν – και γιατί κάποιος να τις ξεκινήσει ξανά;
Η πυρηνική εποχή
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν την πυρηνική εποχή τον Ιούλιο του 1945 με τη δοκιμή μιας ατομικής βόμβας 20 κιλοτόνων στο Αλαμογκόρντο του Νέου Μεξικού, τον Ιούλιο του 1945, και στη συνέχεια έριξαν ατομικές βόμβες στις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1945 για να αναγκάσουν την Ιαπωνία να παραδοθεί στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Σοβιετική Ένωση σόκαρε τη Δύση πυροδοτώντας την πρώτη της πυρηνική βόμβα μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 1949.
Στις πέντε δεκαετίες μεταξύ του 1945 και της Συνθήκης για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT) του 1996, πραγματοποιήθηκαν πάνω από 2.000 πυρηνικές δοκιμές, 1.032 από αυτές από τις Ηνωμένες Πολιτείες και 715 από τη Σοβιετική Ένωση, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Η Βρετανία πραγματοποίησε 45 δοκιμές, η Γαλλία 210 και η Κίνα 45.
Από την CTBT, έχουν πραγματοποιηθεί 10 πυρηνικές δοκιμές. Η Ινδία πραγματοποίησε δύο το 1998, το Πακιστάν επίσης δύο το 1998, και η Βόρεια Κορέα πραγματοποίησε δοκιμές το 2006, το 2009, το 2013, το 2016 (δύο φορές) και το 2017, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποίησαν τελευταία δοκιμή το 1992, η Κίνα και η Γαλλία το 1996 και η Σοβιετική Ένωση το 1990. Η Ρωσία, η οποία κληρονόμησε το μεγαλύτερο μέρος του σοβιετικού πυρηνικού οπλοστασίου, δεν το έχει κάνει ποτέ.
Ωστόσο, η Μόσχα πραγματοποίησε πυρηνικές ασκήσεις την περασμένη εβδομάδα και δοκίμασε έναν πυρηνοκίνητο πύραυλο κρουζ και μια πυρηνοκίνητη τορπίλη, αλλά δεν έχει δοκιμάσει πυρηνική κεφαλή.
Γιατί τελείωσαν οι πυρηνικές δοκιμές;
Οι πυρηνικές δοκιμές διακόπηκαν αφού εντάθηκε η ανησυχία για τον αντίκτυπο των δοκιμών – πάνω από το έδαφος, υπόγεια και υποβρύχια – στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Ο αντίκτυπος των δοκιμών της Δύσης στον Ειρηνικό και των σοβιετικών δοκιμών στο Καζακστάν και την Αρκτική ήταν σημαντικός τόσο για το περιβάλλον όσο και για τους ανθρώπους. Ακτιβιστές λένε ότι εκατομμύρια άνθρωποι τόσο στον Ειρηνικό όσο και στο Καζακστάν είχαν μολυνθεί από πυρηνικές δοκιμές – και αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας εδώ και δεκαετίες.
Περιορίζοντας τις πυρηνιές δοκιμές του Ψυχρού Πολέμου, ανέφεραν οι υποστηρικτές, οι εντάσεις μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον θα μπορούσαν να μειωθούν.
Η CTBT απαγορεύει τις πυρηνικές εκρήξεις από όλους, παντού. Υπογράφηκε από τη Ρωσία το 1996 και επικυρώθηκε το 2000. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν τη συνθήκη το 1996, αλλά δεν την έχουν επικυρώσει.
Το 2023, ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακάλεσε επίσημα την επικύρωση της CTBT από τη Ρωσία, ευθυγραμμίζοντας τη χώρα του με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γιατί ξεκινούν εκ νέου οι δοκιμές;
Για τη συλλογή πληροφοριών – ή για την αποστολή ενός σήματος.
Οι δοκιμές παρέχουν στοιχεία για το τι θα κάνει οποιοδήποτε νέο πυρηνικό όπλο – και για το αν τα παλαιότερα όπλα εξακολουθούν να λειτουργούν.
Το 2020, η Washington Post ανέφερε ότι η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε συζητήσει το αν θα διεξαγάγει ή όχι πυρηνική δοκιμή. Εκτός από την παροχή τεχνικών δεδομένων, μια τέτοια δοκιμή θα θεωρούνταν στη Ρωσία και την Κίνα ως σκόπιμη επιβεβαίωση της στρατηγικής ισχύος των ΗΠΑ. Ο Πούτιν έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες επαναρχίσουν τις πυρηνικές δοκιμές, θα το κάνει και η Ρωσία. Ο Πούτιν λέει ότι ένας παγκόσμιος αγώνας πυρηνικών εξοπλισμών βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Τι κάνουν οι μεγάλες δυνάμεις με τα πυρηνικά τους όπλα;
Ο ακριβής αριθμός των κεφαλών που έχει κάθε χώρα είναι μυστικός, αλλά η Ρωσία έχει συνολικά περίπου 5.459 κεφαλές, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν περίπου 5.177, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων. Αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει τις αναπτυγμένες, τις αποθηκευμένες και τις αποσυρμένες κεφαλές.
Ο Σύνδεσμος Ελέγχου Όπλων με έδρα την Ουάσινγκτον αναφέρει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ένα απόθεμα 5.225 πυρηνικών κεφαλών και η Ρωσία έχει 5.580.
Τα παγκόσμια αποθέματα πυρηνικών κεφαλών κορυφώθηκαν το 1986 με πάνω από 70.000 κεφαλές, οι περισσότερες στη Σοβιετική Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά έκτοτε έχουν μειωθεί σε περίπου 12.000, οι περισσότερες εξακολουθούν να βρίσκονται στη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Κίνα είναι η τρίτη μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη με 600 κεφαλές, η Γαλλία έχει 290, το Ηνωμένο Βασίλειο 225, η Ινδία 180, το Πακιστάν 170, το Ισραήλ 90 και η Βόρεια Κορέα 50, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων.
Η Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα προβαίνουν σε σημαντικούς εκσυγχρονισμούς των πυρηνικών τους οπλοστασίων.
Διαβάστε επίσης:
Τραμπ για Ουκρανία: «Μερικές φορές, πρέπει να τους αφήσεις να πολεμήσουν»
Για πρώτη φορά, το γαλλικό κοινοβούλιο στηρίζει κείμενο που προωθεί η ακροδεξιά της Λεπέν
