Reuters: Η Meta κερδίζει τεράστια ποσά από τις fake διαφημίσεις στις πλατφόρμες της
Ο κολοσσός των κοινωνικών δικτύων Meta, για τουλάχιστον τρία χρόνια, απέτυχε να εντοπίσει και να σταματήσει μια τεράστια ροή διαφημίσεων που εξέθεσαν τα δισεκατομμύρια χρηστών σε απάτες, σύμφωνα με το Reuters.
Η Meta είχε προβλέψει εσωτερικά, στα τέλη του περασμένου έτους, ότι θα αποκόμιζε περίπου το 10% των συνολικών ετήσιων εσόδων της – δηλαδή γύρω στα 16 δισεκατομμύρια δολάρια – από τη διαχείριση διαφημίσεων που σχετίζονται με απάτες και απαγορευμένα προϊόντα, σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα της εταιρείας.
Μια σειρά από μέχρι πρότινος αδημοσίευτα έγγραφα, που εξέτασε το πρακτορείο Reuters, δείχνει επίσης ότι ο κολοσσός των κοινωνικών δικτύων, για τουλάχιστον τρία χρόνια, απέτυχε να εντοπίσει και να σταματήσει μια τεράστια ροή διαφημίσεων που εξέθεσαν τα δισεκατομμύρια χρηστών του Facebook, του Instagram και του WhatsApp σε απατηλά ηλεκτρονικά καταστήματα, επενδυτικά σχήματα-απάτες, παράνομα διαδικτυακά καζίνο και την πώληση απαγορευμένων ιατρικών προϊόντων.
Κατά μέσο όρο, όπως σημειώνει ένα έγγραφο του Δεκεμβρίου 2024, η εταιρεία προβάλλει στους χρήστες των πλατφορμών της περίπου 15 δισεκατομμύρια «υψηλού κινδύνου» διαφημίσεις απάτης – δηλαδή διαφημίσεις που φέρουν σαφή σημάδια παραπλάνησης – κάθε μέρα. Η Meta αποκομίζει περίπου 7 δισεκατομμύρια δολάρια ετήσια έσοδα από αυτήν την κατηγορία διαφημίσεων, σύμφωνα με άλλο εσωτερικό έγγραφο στα τέλη του 2024.
Μεγάλο μέρος της απάτης προέρχεται από διαφημιστές που ενεργούσαν με αρκετά ύποπτο τρόπο ώστε να επισημανθούν από τα εσωτερικά συστήματα προειδοποίησης της Meta. Ωστόσο, η εταιρεία αποκλείει διαφημιστές μόνο αν τα αυτοματοποιημένα της συστήματα εκτιμήσουν με βεβαιότητα τουλάχιστον 95% ότι αυτοί διαπράττουν απάτη, σύμφωνα με τα έγγραφα.
Αν η εταιρεία είναι λιγότερο βέβαιη – αλλά εξακολουθεί να θεωρεί ότι ο διαφημιστής είναι πιθανός απατεώνας – τότε η Meta επιβάλλει υψηλότερες χρεώσεις διαφήμισης ως «ποινή», σύμφωνα με τα ίδια έγγραφα. Η ιδέα πίσω από αυτή την τακτική είναι να αποθαρρύνει τους ύποπτους διαφημιστές από το να προβάλλουν διαφημίσεις.
Τα έγγραφα σημειώνουν επίσης ότι οι χρήστες που κάνουν κλικ σε διαφημίσεις-απάτες είναι πιθανό να βλέπουν ακόμη περισσότερες τέτοιες, εξαιτίας του συστήματος προσωποποιημένων διαφημίσεων της Meta, το οποίο προσπαθεί να προβάλει διαφημίσεις με βάση τα ενδιαφέροντα του χρήστη.
Διστακτικότητα στη λήψη μέτρων
Οι λεπτομέρειες της εμπιστευτικής αυτοαξιολόγησης της Meta προέρχονται από έγγραφα που δημιουργήθηκαν μεταξύ του 2021 και του τρέχοντος έτους, στα τμήματα οικονομικών, πολιτικής επιρροής (lobbying), μηχανικής και ασφάλειας της εταιρείας. Συνολικά, αποτυπώνουν τις προσπάθειες της Meta να ποσοτικοποιήσει την έκταση της κατάχρησης στις πλατφόρμες της, αλλά και τη διστακτικότητά της να λάβει μέτρα που θα μπορούσαν να πλήξουν τα επιχειρηματικά της συμφέροντα.
Η αποδοχή εσόδων από πηγές που η ίδια η Meta υποψιάζεται ότι διαπράττουν απάτες αναδεικνύει την έλλειψη ρυθμιστικού ελέγχου στη διαφημιστική βιομηχανία, δήλωσε ο Sandeep Abraham, ελεγκτής απάτης και πρώην ερευνητής ασφάλειας της Meta, ο οποίος σήμερα διευθύνει τη συμβουλευτική εταιρεία Risky Business Solutions.
«Αν οι ρυθμιστικές αρχές δεν θα ανέχονταν τις τράπεζες να κερδίζουν από την απάτη, δεν θα πρέπει να το ανέχονται ούτε στην τεχνολογία», δήλωσε ο Abraham στο Reuters.
Σε δήλωσή του, ο εκπρόσωπος της Meta, Andy Stone, είπε ότι τα έγγραφα που είδε το Reuters «παρουσιάζουν μια επιλεκτική εικόνα που διαστρεβλώνει την προσέγγιση της Meta απέναντι στις απάτες και τις παραπλανητικές διαφημίσεις».
Η εσωτερική εκτίμηση της εταιρείας ότι θα αποκόμιζε το 10,1% των εσόδων της για το 2024 από απάτες και άλλες απαγορευμένες διαφημίσεις ήταν «πρόχειρη και υπερβολικά ευρεία», δήλωσε ο Stone. Η εταιρεία στη συνέχεια προσδιόρισε ότι το πραγματικό ποσοστό ήταν χαμηλότερο, καθώς η αρχική εκτίμηση περιλάμβανε «πολλές νόμιμες διαφημίσεις», πρόσθεσε. Ωστόσο, αρνήθηκε να δώσει επικαιροποιημένο αριθμό.
«Η αξιολόγηση αυτή έγινε για να επιβεβαιώσουμε τις προγραμματισμένες επενδύσεις μας σε θέματα ακεραιότητας – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν την αντιμετώπιση απάτης και παραπλανητικών ενεργειών – κάτι που όντως κάναμε», είπε ο Stone. Και πρόσθεσε:
«Αντιμετωπίζουμε επιθετικά τις απάτες και τις παραπλανητικές διαφημίσεις, επειδή οι άνθρωποι στις πλατφόρμες μας δεν θέλουν αυτό το περιεχόμενο, οι νόμιμοι διαφημιστές δεν το θέλουν και εμείς επίσης δεν το θέλουμε».
«Τους τελευταίους 18 μήνες έχουμε μειώσει τις αναφορές χρηστών για διαφημίσεις-απάτες παγκοσμίως κατά 58%, και μόνο μέσα στο 2025 έχουμε αφαιρέσει περισσότερα από 134 εκατομμύρια κομμάτια παραπλανητικού διαφημιστικού περιεχομένου», δήλωσε ο Stone.
Μερικά από τα έγγραφα δείχνουν επίσης ότι η Meta δεσμεύεται να κάνει ακόμη περισσότερα. «Έχουμε μεγάλους στόχους για τη μείωση των διαφημιστικών απατών το 2025», αναφέρει ένα έγγραφο του 2024, με τη Meta να ελπίζει να μειώσει τέτοιου είδους διαφημίσεις σε ορισμένες αγορές έως και κατά 50%. Σε άλλα σημεία, τα έγγραφα δείχνουν στελέχη να συγχαίρουν τους υπαλλήλους για επιτυχημένες προσπάθειες περιορισμού των απατών.
Πυλώνας παγκόσμιας οικονομικής απάτης
Την ίδια στιγμή, τα έγγραφα δείχνουν ότι οι ίδιες οι εσωτερικές έρευνες της Meta υποδηλώνουν πως τα προϊόντα της έχουν μετατραπεί σε πυλώνα της παγκόσμιας «οικονομίας της απάτης». Μια παρουσίαση του Μαΐου 2025 από την ομάδα ασφάλειας της εταιρείας εκτιμούσε ότι οι πλατφόρμες της Meta εμπλέκονταν σε περίπου το ένα τρίτο όλων των επιτυχημένων απατών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Meta αναγνώρισε επίσης, σε άλλα εσωτερικά έγγραφα, ότι ορισμένοι από τους βασικούς ανταγωνιστές της αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά τις απάτες στις δικές τους πλατφόρμες.
«Είναι πιο εύκολο να διαφημίσει κανείς απάτες στις πλατφόρμες της Meta απ’ ό,τι στη Google», κατέληγε μια εσωτερική αξιολόγηση της Meta τον Απρίλιο του 2025, βασισμένη σε διαδικτυακές κοινότητες όπου οι απατεώνες συζητούν τη “δουλειά” τους. Το έγγραφο δεν εξηγεί τους λόγους πίσω από αυτό το συμπέρασμα.
Τα ευρήματα αυτών των εγγράφων έρχονται σε μια περίοδο που οι ρυθμιστικές αρχές παγκοσμίως ασκούν πιέσεις στη Meta να κάνει περισσότερα για την προστασία των χρηστών της από διαδικτυακές απάτες.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC) ερευνά τη Meta για τη μετάδοση διαφημίσεων που σχετίζονται με οικονομικές απάτες, σύμφωνα με τα εσωτερικά έγγραφα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μια ρυθμιστική αρχή δήλωσε πέρυσι ότι διαπίστωσε πως τα προϊόντα της Meta εμπλέκονταν στο 54% όλων των οικονομικών απωλειών από απάτες πληρωμών το 2023 — ποσοστό υπερδιπλάσιο από το σύνολο όλων των άλλων κοινωνικών πλατφορμών μαζί.
Η SEC και η βρετανική ρυθμιστική αρχή δεν απάντησαν σε ερωτήσεις για το ρεπορτάζ. Ο εκπρόσωπος της Meta, Andy Stone, παρέπεμψε το Reuters στις τελευταίες ανακοινώσεις της εταιρείας προς την SEC, όπου αναφέρεται ότι οι προσπάθειες της Meta να αντιμετωπίσει τις παράνομες διαφημίσεις «επηρεάζουν αρνητικά τα έσοδά μας και αναμένουμε ότι η περαιτέρω ενίσχυση αυτών των προσπαθειών θα έχει στο μέλλον υλική επίπτωση στα έσοδά μας».
Περισσότερα τα έσοδα από τα πρόστιμα Η αυξανόμενη ρυθμιστική πίεση προς τη Meta να εντείνει τη μάχη κατά των απατών έρχεται τη στιγμή που η εταιρεία, σε αγώνα δρόμου με τους ανταγωνιστές της, επενδύει μαζικά στην τεχνητή νοημοσύνη, σχεδιάζοντας δαπάνες έως και 72 δισεκατομμύρια δολάρια το 2025 σε συνολικές κεφαλαιουχικές επενδύσεις.
Αν και αναγνωρίζει ότι πρόκειται για «τεράστιο ποσό κεφαλαίου», ο διευθύνων σύμβουλος Mark Zuckerberg επιδιώκει να καθησυχάσει τους επενδυτές, υποστηρίζοντας ότι το διαφημιστικό σκέλος της Meta μπορεί να χρηματοδοτήσει αυτή την επένδυση.
«Διαθέτουμε το κεφάλαιο από τη δραστηριότητά μας για να το κάνουμε αυτό», δήλωσε τον Ιούλιο, όταν ανακοίνωσε ότι, για να υποστηρίξει τις επενδύσεις στην AI, η Meta κατασκευάζει ένα data center στο Οχάιο, το οποίο θα έχει μέγεθος ίσο με το Central Park της Νέας Υόρκης.
Περισσότερα τα έσοδα από τα πρόστιμα
Στα εσωτερικά έγγραφα, η Meta σταθμίζει το κόστος ενίσχυσης της επιβολής κατά των διαφημίσεων-απατών σε σχέση με το ενδεχόμενο οικονομικών κυρώσεων από κυβερνήσεις, εάν αποτύχει να προστατεύσει τους χρήστες της.
Τα έγγραφα καταδεικνύουν ότι η Meta σκοπεύει να μειώσει τα παράνομα έσοδά της στο μέλλον. Ωστόσο, η εταιρεία ανησυχεί πως μια απότομη μείωση των εσόδων από διαφημίσεις-απάτες θα μπορούσε να επηρεάσει τις επιχειρηματικές της προβλέψεις, σύμφωνα με έγγραφο του 2025 που εξετάζει τον αντίκτυπο των λεγόμενων «εσόδων παραβίασης» – δηλαδή των εσόδων που προέρχονται από διαφημίσεις που παραβιάζουν τα πρότυπα της Meta, όπως απάτες, παράνομα τυχερά παιχνίδια, υπηρεσίες σεξ ή αμφισβητούμενα προϊόντα υγείας.
Τα έγγραφα σημειώνουν ότι η Meta σχεδιάζει να μειώσει το ποσοστό των εσόδων του Facebook και του Instagram που προέρχονται από τέτοιες διαφημίσεις. Παράλληλα, η εταιρεία αναγνωρίζει εσωτερικά ότι οι ρυθμιστικές κυρώσεις για τις διαφημίσεις-απάτες είναι αναπόφευκτες, προβλέποντας πρόστιμα έως και 1 δισεκατομμύριο δολάρια, σύμφωνα με ένα εσωτερικό έγγραφο.
Ωστόσο, τα πρόστιμα αυτά θα είναι πολύ μικρότερα από τα έσοδα που αποφέρει η Meta από τις διαφημίσεις-απάτες. Ένα άλλο έγγραφο του Νοεμβρίου 2024 αναφέρει ότι κάθε έξι μήνες η Meta αποκομίζει περίπου 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο από την κατηγορία των διαφημίσεων «υψηλού νομικού κινδύνου» — εκείνες δηλαδή που πλαστοπροσωπούν εμπορικά σήματα ή δημόσια πρόσωπα ή παρουσιάζουν άλλα σαφή σημάδια παραπλάνησης. Το ποσό αυτό, αναφέρει το έγγραφο, ξεπερνά σχεδόν βέβαια το κόστος οποιασδήποτε ρυθμιστικής διευθέτησης που θα μπορούσε να προκύψει.
Αντί να συμφωνήσει οικειοθελώς να ενισχύσει τους ελέγχους στους διαφημιστές, η ηγεσία της Meta αποφάσισε να δράσει μόνο όταν επίκειται ρυθμιστική παρέμβαση, σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο.
Ο εκπρόσωπος της Meta, Andy Stone, αμφισβήτησε τον ισχυρισμό αυτό, λέγοντας ότι δεν αντανακλά την πολιτική της εταιρείας.
Η Meta έχει επίσης επιβάλει περιορισμούς στις απώλειες εσόδων που είναι διατεθειμένη να υποστεί προκειμένου να δράσει εναντίον ύποπτων διαφημιστών, σύμφωνα με τα έγγραφα.
Ένα έγγραφο του Φεβρουαρίου αναφέρει ότι, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, η ομάδα που ήταν υπεύθυνη για τον έλεγχο αμφίβολων διαφημιζόμενων δεν επιτρεπόταν να λάβει μέτρα που θα μπορούσαν να κοστίσουν στη Meta περισσότερο από το 0,15% των συνολικών εσόδων της εταιρείας. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 135 εκατομμύρια δολάρια από τα 90 δισεκατομμύρια που η Meta παρήγαγε το πρώτο εξάμηνο του 2025.
«Ας είμαστε προσεκτικοί», έγραψε ο διευθυντής που επέβλεπε την προσπάθεια, σημειώνοντας ότι η επιτρεπόμενη απώλεια εσόδων περιλάμβανε τόσο διαφημίσεις-απάτες όσο και «αθώες» διαφημίσεις που ενδέχεται να είχαν αποκλειστεί κατά λάθος. «Έχουμε συγκεκριμένα όρια ασφαλείας στα έσοδα».
Ο εκπρόσωπος της Meta, Andy Stone, δήλωσε ότι το ποσοστό του 0,15% προερχόταν από ένα έγγραφο προβλέψεων εσόδων και δεν αποτελούσε αυστηρό όριο.
Μέσα στην αυξανόμενη πίεση να κάνει περισσότερα για την καταπολέμηση των απατών στις πλατφόρμες της, τα στελέχη της Meta παρουσίασαν στον Μάρκ Ζούκερμπεργκ, τον Οκτώβριο του 2024, ένα σχέδιο που αποκάλεσαν «μετριοπαθή προσέγγιση» για την επιβολή κανόνων κατά των απατών. Αντί για μια ταχεία καταστολή, η εταιρεία θα επικέντρωνε τις προσπάθειές της σε χώρες όπου φοβόταν άμεση ρυθμιστική δράση, σύμφωνα με έγγραφο που περιγράφει τη στρατηγική αυτή.
Μετά τη συνάντηση με τον CEO, τα στελέχη της Meta που είναι υπεύθυνα για την ακεραιότητα των πλατφορμών της κατέληξαν σε έναν στόχο μείωσης του ποσοστού των εσόδων που αποδίδονται σε απάτες, παράνομα τυχερά παιχνίδια και απαγορευμένα προϊόντα — από το εκτιμώμενο 10,1% του 2024 στο 7,3% έως το τέλος του 2025.
Έως το τέλος του 2026, η Meta στοχεύει να μειώσει περαιτέρω το ποσοστό αυτό στο 6%, και στο 5,8% το 2027, σύμφωνα με το υπόμνημα στρατηγικής και άλλα έγγραφα.
Διαβάστε επίσης:
