Σημαντικές εξελίξεις στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού: Νέα δεδομένα και φάρμακα δίνουν ελπίδα στις ασθενείς
Ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού και ο HER2-low καρκίνος δεν αποτελούν πλέον “τυφλά σημεία” στη θεραπευτική φαρέτρα της ογκολογίας.
Τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα και οι καινοτόμες θεραπείες φέρνουν ελπίδα και δείχνουν ότι η έρευνα κινείται σε μια κατεύθυνση που δίνει πραγματικές προοπτικές για καλύτερη ποιότητα και διάρκεια ζωής.
Για τους ασθενείς, αυτό σημαίνει ότι είναι πιο σημαντικό από ποτέ να γνωρίζουν λεπτομερώς τα χαρακτηριστικά του όγκου, να συζητούν ανοιχτά με τον γιατρό τους τις νέες θεραπευτικές δυνατότητες και, όπου είναι εφικτό, να εξετάζουν τη συμμετοχή σε κλινικές δοκιμές που ανοίγουν τον δρόμο για τις θεραπείες του αύριο.
Τι είναι ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μάτσου
Ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού (TNBC) και ο καρκίνος του μαστού με χαμηλή έκφραση HER2 (HER2- low) αποτελούν δύο κατηγορίες που τα τελευταία χρόνια βρίσκονται στο επίκεντρο της έρευνας, καθώς αφορούν πολλές γυναίκες και παραδοσιακά θεωρούνταν δύσκολες περιπτώσεις στην θεραπευτική τους αντιμετώπιση.
Ο TNBC είναι ένας τύπος καρκίνου που δεν εκφράζει τρεις βασικούς δείκτες: τους υποδοχείς οιστρογόνου και προγεστερόνης, καθώς και την πρωτεΐνη HER2.
Η απουσία αυτών των “στόχων” σημαίνει ότι φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνά σε άλλους τύπους καρκίνου του μαστού, όπως οι ορμονοθεραπείες ή οι θεραπείες anti-HER2, δεν μπορούν να εφαρμοστούν, γεγονός που καθιστά τον TNBC πιο επιθετικό και με λιγότερες θεραπευτικές επιλογές.
Από την άλλη πλευρά, οι όγκοι με χαμηλή έκφραση HER2 δεν έχουν την έντονη υπερέκφραση που χαρακτηρίζει τους HER2-θετικούς καρκίνους, αλλά δεν είναι και τελείως αρνητικοί. Για πολλά χρόνια αυτοί οι όγκοι αντιμετωπίζονταν ως “αρνητικοί”, όμως η σύγχρονη έρευνα δείχνει ότι ακόμα και τα χαμηλά επίπεδα HER2 μπορούν να αποτελέσουν θεραπευτικό στόχο.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) συνοψίζουν τις πρόσφατες εξελίξεις.
Τα νεότερα δεδομένα
Τα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα στο συνέδριο ASCO 2025, ανακοινώθηκαν σημαντικές εξελίξεις που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε αυτές τις δύο κατηγορίες.
Για τον τριπλά αρνητικό καρκίνο, τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι ο συνδυασμός του συζευγμένου αντισώματος του sacituzumab govitecan με ανοσιθεραπεία (pembrolizumab), ως θεραπεία πρώτης γραμμής για ασθενείς με θετική έκφραση PD-L1, προσφέρει σημαντικό όφελος σε σχέση με τη μέχρι τώρα τυπική προσέγγιση (ASCENT-04 / KEYNOTE-D19).
Ο συνδυασμός αυτός μείωσε σημαντικά (35%) τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου ή θανάτου, δίνοντας μια νέα προοπτική σε καρκίνους που μέχρι πρόσφατα είχαν πολύ περιορισμένες επιλογές.
Στην περίπτωση των HER2-low όγκων, τα αποτελέσματα από μελέτες όπως η DESTINY-Breast06 έδειξαν ότι το trastuzumab deruxtecan, ένα άλλο συζευγμένο αντίσωμα, υπερτερεί της κλασικής χημειοθεραπείας σε μεταστατικές περιπτώσεις. Αυτό σημαίνει ότι όγκοι που μέχρι πριν λίγα χρόνια θεωρούνταν απλώς “HER2-αρνητικοί” μπορούν πλέον να ωφεληθούν από στοχευμένες θεραπείες, αρκεί να ανιχνευτεί σωστά η χαμηλή έκφραση του HER2.
Νέα φάρμακα
Σημαντική εξέλιξη αποτελεί και η έγκριση νέων φαρμάκων όπως το datopotamab deruxtecan, που στοχεύει την πρωτεΐνη Trop-2 και έχει δείξει αποτελεσματικότητα σε ασθενείς με HR-θετικό και HER2-αρνητικό καρκίνο μαστού.
Παράλληλα, η ανάπτυξη της λεγόμενης “υγρής βιοψίας” (liquid biopsy), με την ανίχνευση κυκλοφορούντος DNA (ctDNA), ανοίγει νέους δρόμους στη διαχείριση της νόσου.
Μέσω αυτής της μεθόδου, μπορεί να ανιχνευθεί έγκαιρα αν ένας όγκος αρχίζει να αναπτύσσει ανθεκτικότητα σε μια θεραπεία, δίνοντας τη δυνατότητα στον ογκολόγο να προσαρμόσει το σχήμα θεραπείας χωρίς να περιμένει να φανούν οι αλλαγές στις απεικονιστικές εξετάσεις.
Αυτή η πιο προσωποποιημένη προσέγγιση κάνει τη θεραπεία πιο “έξυπνη” και πιο προσαρμοσμένη στις ανάγκες κάθε ασθενούς.
Στην πράξη, όλα αυτά σημαίνουν ότι οι ασθενείς με TNBC που έχουν θετικότητα σε PD-L1 μπορούν πλέον να λάβουν πιο αποτελεσματικούς συνδυασμούς από την αρχή της θεραπείας τους, αυξάνοντας τις πιθανότητες καλύτερης ανταπόκρισης.
Επίσης, οι ασθενείς με HER2- low όγκους έχουν πρόσβαση σε νέες στοχευμένες θεραπείες που μέχρι πρόσφατα δεν θεωρούνταν κατάλληλες για αυτούς. Έτσι, η σωστή και λεπτομερής διάγνωση της HER2 έκφρασης αποκτά τεράστια σημασία, καθώς μπορεί να καθορίσει ποιος ασθενής θα έχει πρόσβαση σε θεραπείες με πραγματικό όφελος.
Την ίδια στιγμή, τα νέα δεδομένα υπογραμμίζουν τη σημασία της εξατομίκευσης της θεραπείας: δεν υπάρχει πλέον ένα ενιαίο σχήμα για όλους, αλλά οι επιλογές προσαρμόζονται ανάλογα με το μοριακό προφίλ του όγκου, την προηγούμενη θεραπεία και τη συνολική κατάσταση της ασθενούς.
Οι παρενέργειες
Παρά την αισιοδοξία που φέρνουν αυτές οι εξελίξεις, παραμένουν προκλήσεις. Οι νέες θεραπείες συχνά συνοδεύονται από παρενέργειες, ενώ το κόστος και η διαθεσιμότητα μπορεί να περιορίσουν την πρόσβαση.
Επίσης, χρειάζεται να διευκρινιστεί καλύτερα ποιοι υπότυποι ασθενών ωφελούνται περισσότερο από κάθε θεραπευτική επιλογή, αλλά και πώς θα μπορούσαν αυτές οι στρατηγικές να εφαρμοστούν όχι μόνο στη μεταστατική νόσο αλλά και στα πρώιμα στάδια, με στόχο την πρόληψη υποτροπών.
Αξίζει να τονισθεί ότι η ακριβής διάγνωση της HER2-low νόσου εξακολουθεί να είναι δύσκολη και απαιτεί τεχνολογίες και πρωτόκολλα υψηλής αξιοπιστίας.
Διαβάστε επίσης
Εγκυμοσύνη: Mεγαλύτερος κατά 50% o κίνδυνος για πρόωρο τοκετό στις γυναίκες με άσθμα
Έρευνα: Τα αιωρούμενα σωματίδια αυξάνουν κατά 12% τον κίνδυνο νοσηλείας για σοβαρές μορφές άνοιας
Γεωργιάδης από το Νοσοκομείο της Δράμας: «Μέσα στον Οκτώβριο το σχέδιο για την πρόσληψη Παθολόγων»
