«Σπίτι μου ΙΙ»: Το πρόγραμμα έμεινε.. άστεγο – Αδιάθετο το 70% των κονδυλίων, στα κάγκελα η Κομισιόν
Η «μεγάλη ευρωπαϊκή ευκαιρία» για τη στέγαση των νέων απειλεί να μετατραπεί σε ακόμη ένα πρόγραμμα που σκοντάφτει στη γραφειοκρατία και την απόσταση ανάμεσα στις κυβερνητικές εξαγγελίες και την πραγματικότητα. Στις Βρυξέλλες, ο προβληματισμός για την πορεία του «Σπίτι μου 2» αυξάνεται, με κοινοτικούς αξιωματούχους να βλέπουν καθυστερήσεις, χαμηλή απορρόφηση κονδυλίων και έλλειψη ρεαλισμού στους στόχους. Η κυβέρνηση, ωστόσο, επιμένει να βλέπει επιτυχία εκεί όπου οι αριθμοί δείχνουν… στασιμότητα.
Σύμφωνα με τις εσωτερικές εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το πρόγραμμα αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες υλοποίησης. Παρά τα 1 δισ. ευρώ που έχουν δεσμευθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, μόλις το 30% έχει απορροφηθεί, δέκα μήνες μετά την έναρξή του. Οι υπόλοιποι πόροι «λιμνάζουν» σε ένα περιβάλλον όπου οι ανάγκες για προσιτή στέγη αυξάνονται δραματικά.
Κοινοτικοί αξιωματούχοι που επισκέφθηκαν την Αθήνα στις αρχές Οκτωβρίου υπενθύμισαν, σε αυστηρό τόνο, ότι οι προθεσμίες του RRF είναι αμετακίνητες. «Είμαστε στο τελευταίο μίλι», φέρονται να είπαν, προειδοποιώντας πως κάθε καθυστέρηση πλήττει την αξιοπιστία της χώρας στο συνολικό πρόγραμμα απορρόφησης πόρων.
Με άλλα λόγια: η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει χρηματοδότηση, όχι επειδή δεν έχει ανάγκη τα χρήματα, αλλά επειδή δεν καταφέρνει να τα διοχετεύσει εγκαίρως εκεί που χρειάζονται.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η αργοπορία, αλλά και η αναντιστοιχία του σχεδίου με την πραγματική αγορά. Το πρόγραμμα, σχεδιασμένο με κανονιστικά κριτήρια που ίσως θα ταίριαζαν καλύτερα σε μια άλλη εποχή, θέτει όρια που περιορίζουν δραστικά τις επιλογές των δικαιούχων. Η κατοικία πρέπει να έχει ανεγερθεί πριν από το 2007, να μην υπερβαίνει τα 150 τ.μ. και να κοστίζει έως 250.000 ευρώ. Σε μια αγορά όπου οι τιμές έχουν εκτιναχθεί και η διαθεσιμότητα κατοικιών είναι περιορισμένη, τα περισσότερα ακίνητα μένουν εκτός παιχνιδιού.
Πολλοί νέοι που είδαν το πρόγραμμα ως «ανάσα» για να αποκτήσουν πρώτη κατοικία, τελικά το εγκατέλειψαν. Οι δανειοδοτήσεις εγκρίνονται, αλλά δεν καταλήγουν σε συμβόλαια – και το πρόβλημα μετακυλίεται στα στατιστικά ως «τεχνική καθυστέρηση».
Παρά τις ενστάσεις των Βρυξελλών, το οικονομικό επιτελείο διακηρύσσει επιτυχία. Επικαλείται ότι η συνολική χρηματοδότηση φτάνει στο 65% και πως 10.500 δικαιούχοι έχουν ήδη αποκτήσει κατοικία. Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: επιτυχία για ποιον; Για τις τράπεζες που διαχειρίζονται τα δάνεια ή για τα νέα ζευγάρια που βλέπουν τα ακίνητα να απομακρύνονται από τις δυνατότητές τους;
Η εικόνα της κυβέρνησης που πανηγυρίζει για το 65% της απορρόφησης συγκρούεται με τα νούμερα της Κομισιόν. Και αν το πρόγραμμα θεωρηθεί αποτυχημένο, η απώλεια κοινοτικών κονδυλίων θα είναι δύσκολο να αποδοθεί σε «γραφειοκρατικές λεπτομέρειες».
Το «Σπίτι μου 2» χρηματοδοτείται κατά 50% από το Ταμείο Ανάκαμψης και κατά 50% από τραπεζικά δάνεια, τα οποία θεωρητικά προσφέρονται με χαμηλό επιτόκιο. Για πολύτεκνους, το άτοκο ποσοστό φτάνει το 75%.
Ωστόσο, η σύνδεση του προγράμματος με το τραπεζικό σύστημα αποδείχθηκε και πάλι το αδύναμο σημείο: η πρόσβαση σε δάνειο δεν είναι εξίσου εύκολη για όλους, ιδίως για νέους χωρίς σταθερό εισόδημα ή με περιορισμένα οικονομικά εφόδια.
Έτσι, ένα πρόγραμμα που παρουσιάστηκε ως «κοινωνική πολιτική», στην πράξη λειτουργεί με τους όρους της αγοράς – αφήνοντας εκτός όσους έχουν περισσότερο ανάγκη τη στήριξη.
Μια ακόμη χαμένη ευκαιρία;
Η Κομισιόν έχει καταστήσει σαφές ότι μέχρι τον Ιούλιο του 2026 η Ελλάδα πρέπει να έχει επιτύχει πλήρη απορρόφηση των κονδυλίων. Εάν οι ρυθμοί παραμείνουν οι ίδιοι, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να επιστραφούν αδιάθετα ποσά στις Βρυξέλλες – ένα σενάριο που θα φανερώνει, για ακόμη μια φορά, την αδυναμία της χώρας να μετατρέψει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση σε κοινωνική ωφέλεια.
Το «Σπίτι μου 2» ξεκίνησε ως υπόσχεση για προσιτή κατοικία στους νέους. Αν δεν αλλάξει ρότα, θα καταλήξει να είναι άλλο ένα πρόγραμμα στα χαρτιά: με κονδύλια που υπάρχουν, ανάγκες που πιέζουν και μια πολιτεία που, στο τέλος της ημέρας, εξακολουθεί να μην έχει απαντήσεις για το δικαίωμα στη στέγη.
Διαβάστε επίσης:
Τεχνητή Νοημοσύνη: Ο επενδυτής που προέβλεψε την κρίση του 2008 τώρα «σορτάρει» Nvidia και Palantir
«Influencers και Φορολογία: Πώς να Μην Πετάξουν τα Έσοδά Σου σε Πρόστιμα»
«Καμπανάκι» στην απασχόληση: Αρνητικό ισοζύγιο για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια
Πηγή: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | topontiki.gr
