Το πάρκο είχε τη δική του ιστορία
Πολλοί κρίνουν ότι στα Χριστούγεννα και σε μια σειρά άλλες εορταστικές περιόδους επέρχεται η αλλαγή των χρήσεων των πάρκων σε μεγάλα σχετικά τμήματα του χώρου – δηλαδή σε τμήματα που η αφαίρεσή τους είναι ουσιαστική για τις λειτουργίες που επιτελούν.
Η Αθήνα έτσι ή αλλιώς έχει μικρό ποσοστό κάλυψης από πράσινο, το ποσοστό αυτό δεν είναι μεγαλύτερο του 4%, γι’ αυτό δεν μπορεί να αντέξει κοντά στις μόνιμες και διάφορες «συγκυριακές» μειώσεις, που ουσιαστικά αίρουν τον χαρακτήρα των πράσινων εκτάσεων…
Γιορτινές επιβαρύνσεις
Οι φετινές γιορτές των Χριστουγέννων στο Πεδίον του Άρεως θα έχουν μεγάλη διάρκεια, μάλιστα ξεκίνησαν από την 28η Νοεμβρίου και θα καταλήξουν στις 7 Ιανουαρίου.
Κοντά σε αυτές διαδραματίζεται το στήσιμο-ξεστήσιμο των περιπτέρων και των άλλων «υλικών» της εορταστικής εγκατάστασης, που οπωσδήποτε σημαίνει τουλάχιστον μισή εβδομάδα από το πριν και τον μετά χρόνο του γεγονότος – σημειώσατε 50 σχεδόν ολόκληρες ημέρες! Η συγκυριακή παρουσία πολλών «κινούμενων μέσων» στο πάρκο – φορτηγών, αυτοκινήτων, μοτοσυκλετών – τόσο κατά όσο πριν και μετά τις γιορτές, δεν θα αφήσει πολύ χρόνο και έδαφος για τις «συνήθεις» ασχολίες των φίλων της φύσης.
Αν ήταν όμως μόνο αυτά: Πολλοί καταγγέλλουν τη δημιουργία εκθέσεων για αυτοκίνητα τον Οκτώβριο ή τις γιορτές του Πάσχα με πωλήσεις προϊόντων κάθε είδους, που σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στους φτωχούς επιτηδευματίες γίνονται χωρίς την έκδοση κάποιων αποδείξεων, με τη σιωπηλή συγκατάθεση των αρχών.
Το Ωνάσειο Ίδρυμα έκανε τις γιορτές τον Ιούνιο μήνα, ήταν αρκετά καλόγουστες, αλλά και κουλτουριάρικες. Γι’ αυτό τις συγχωρούμε…
Ιστορία και παρεμβάσεις
Το Πεδίον του Άρεως σχεδιάστηκε το 1934 με σκοπό να τιμηθούν οι ήρωες της επανάστασης του 1821, γι’ αυτό είναι διακοσμημένο με τις μαρμάρινες προτομές των 21 ηρώων. Παλιά, ήταν υπό κατασκευή στον ενδιάμεσο χώρο Πεδίου του Άρεως και Σχολής Ευελπίδων το «Μουσείο Πασά», που προερχόταν από ένα ειδύλλιο της Χούντας με την αμφίβολης καλλιτεχνικής αξίας συλλογή του Γιάννη Πασά.
Το κτίριο παρέμεινε για κάμποσα χρόνια σε θλιβερή κατάσταση, μέχρι που κατεδαφίστηκε. Στη συνέχεια ο χώρος έγινε ενιαίος, με το κτίσιμο ενός ορόφου έγινε η πλατεία Πρωτομαγιάς, στην οποία συνέβησαν ουκ ολίγα φεστιβάλ των πολιτικών νεολαιών.
Το πάρκο είχε παρακμάσει την περίοδο μέχρι το 2008, όμως ανέκαμψε με τις οδηγίες του Αλέξανδρου Τομπάζη το 2010, που εκτός από τις φυτεύσεις αποκατέστησε στη θέση της ασφάλτου χωμάτινες διαδρομές. Συνολικά, μαζί με τον λόφο Φινόπουλου, το Πεδίον του Άρεως έχει έκταση 277 στρέμματα, κάτι που το καθιστά σχεδόν «πρωταθλητή» ανάμεσα σε όλα τα μικρού δέματος πάρκα των Αθηναίων – το Εθνικό Πάρκο, του Φιλοπάππου, του Υμηττού, του Θησείου κ.λπ. Οι προτομές που υπάρχουν εδώ και τα άφθονα καλλιτεχνικά και ιστορικά μνημεία κάνουν τον χώρο ιδεώδη για ξεναγήσεις.
Οι μόνιμες αφαιρέσεις
Εν τω μεταξύ, όμως, υπάρχουν οι μόνιμες αφαιρέσεις τμημάτων από το Πεδίον του Άρεως, που δεν συνιστούν μικρότερο κακό. Πριν απ’ όλα είναι ο χώρος Άθλησης, που κατέχει ένα σημαντικό μέρος, ο οποίος ανήκει ντε φάκτο στον Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο και στον κύριο Κυριακού. Παλιά είχε γίνει στόχος πολλών ακτιβιστών, όμως οι διαμαρτυρίες για την κατάληψη χώρου δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα.
Δίπλα σ’ αυτόν είναι η έκταση που κατέχει το κέντρο διασκέδασης Green Park – το κέντρο που είχε παραμείνει κλειστό και είχε ρημάξει επί εποχής Μνημονίων.
Η αφαίρεση αυτής της μικρής έκτασης ήταν μικρή μεν, αλλά καθοριστική για τα συμβαίνοντα στο πάρκο.
Μετά από αυτήν, είναι η έκταση που κάποτε κατεχόταν από τον μακαρίτη Οικονομίδη, με δυο εισόδους και με όλα τα εσωτερικά – εξωτερικά κομφόρ. Πολύ επιβλητική, που προσδίδει κύρος, αλλά όχι και ουσία στον περιβάλλοντα χώρο.
Μετά έρχεται μια έκταση που λίγο έλειψε να αφαιρεθεί και να φιλοξενήσει ξανά κολυμβητήριο – πριν από περίπου 30 χρόνια.
Η έκταση κινδύνεψε να προκαλέσει ένα cement park – τσιμεντένιο πάρκο, όπως ειπώθηκε για κάποιο πάρκο στη Σμύρνη –, ευτυχώς όμως τη γλύτωσε: Το «ευτυχώς» πάει στο ότι εξεγέρθηκαν οι κάτοικοι των περί το πάρκο περιοχών και ματαίωσαν το συγκεκριμένο σχέδιο.
Σε προκήρυξή της η επιτροπή κατοίκων που αυτοονομάζεται «ΕΜΕΙΣ» λέει μερικά για τη σημασία του πάρκου στην καθημερινή ζωή των κατοίκων: «Το πάρκο είναι δημόσιος χώρος πρασίνου για αναψυχή, άθληση, ψυχαγωγία, και δεν μπορεί να μετατρέπεται σε εμπορικό παζάρι, συναυλιακό κέντρο…».
Η επιτροπή επισημαίνει τη συγκεντροποίηση των χρήσεων, τη θεώρηση του πάρκου ως ιδιόκτητου χώρου από την Περιφέρεια – ενώ ανήκει εξ ολοκλήρου στο Δημόσιο –, τη γενικευμένη εμπορευματοποίηση. «Πέρυσι», λέει η προκήρυξη, «ενώ διατυμπανίζονταν χορηγίες, η Περιφέρεια πλήρωσε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ από δικά μας χρήματα».
Στις περιόδους καύσωνα, ενώ θα περίμενε κάποιος την «απελευθέρωση του χώρου» από περιορισμούς και την ελεύθερη χρήση του όλο το 24ωρο, με την επικουρία βέβαια όλου του προσωπικού για την αποφυγή πυρκαγιών, εφαρμόζεται η πλήρης απαγόρευση της εισόδου στο πάρκο!
O χώρος βέβαια είναι ιδεώδης για την αίσθηση των εποχών. Είναι η δροσιά που κομίζει χειμώνα – καλοκαίρι, είναι η (περιορισμένη έστω) κατανόηση της φύσης – με τα γιγάντια πεύκα, πλατάνια, κυπαρίσσια, με τις υπερφυσικές πικροδάφνες –, είναι οι μεγάλοι και μικροί διάδρομοι που ανοίγουν τόσες διεξόδους στον ρεμβασμό, είναι τα σιντριβάνια, οι βρύσες, οι εκκλησίες του Αγίου Χαραλάμπους (με τις μοναδικές αγιογραφίες του Φώτη Κόντογλου) και των Παμμέγιστων Ταξιαρχών, τα αγάλματα με τις αφιερώσεις σε ήρωες όπως ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, το μνημείο του Ιερού Λόχου που έδρασε επί Κατοχής, είναι τα καθιστικά εδώ κι εκεί.
Είναι πολλά πράγματα μαζί το Πεδίον του Άρεως, ας μην το ευτελίζουμε.
Διαβάστε επίσης:
ΣΥΡΙΖΑ: Και πάλι αναμονή μετά τη θύελλα του «Παλλάς»
