Τρία σενάρια για την Ουκρανία: Ο υβριδικός πόλεμος και οι αυξημένες πιθανότητες για μεγάλη παράταση των συγκρούσεων
Στην παρούσα φάση, η Ρωσία διεξάγει υβριδικό πόλεμο (παραβιάσεις του εναέριου χώρου, κυβερνοεπιθέσεις, επιχειρήσεις δολιοφθοράς, παρεμβολές GPS κ.ά.) εναντίον ΝΑΤΟϊκών χωρών της βορειοανατολικής Ευρώπης.
Η εν λόγω υβριδική απειλή, που καταγράφεται κλιμακούμενη από την άνοιξη του 2025, έχει ως στόχο αφενός την αξιολόγηση της αντίδρασης των ευρωπαϊκών χωρών – μελών του ΝΑΤΟ, αφετέρου την εγκατάλειψη της υποστήριξής τους προς την Ουκρανία.
Αναμφίβολα, ο παρατεταμένος ρωσο-ουκρανικός πόλεμος, εκτός από τη φθορά του ρωσικού στρατού, προκαλεί πιέσεις στην οικονομία και τη ρωσική κοινωνία.
Ο Πούτιν αφουγκράζεται τις πιέσεις, αλλά τις αξιολογεί ως ελεγχόμενες και επομένως συνεχίζει τον πόλεμο αναμένοντας το επιθυμητό αποτέλεσμα, που δεν είναι άλλο από τη νίκη.
Παρ’ όλα αυτά, δύο παράγοντες μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα. Πρώτος και κυριότερος ο αμερικανικός παράγοντας. Η Ουάσιγκτον, εάν το αποφασίσει, μπορεί να αναγκάσει τον Πούτιν να σκεφθεί τον τερματισμό του πολέμου. Δεύτερος παράγοντας οι Ευρωπαίοι εταίροι του Κιέβου, που έστω απροετοίμαστοι αποφάσισαν να υποστηρίξουν στρατιωτικά την Ουκρανία.
Η συνθηκολόγηση του Κιέβου, η παρατεταμένη συγκρουσιακή κατάσταση και η πιθανή ειρηνευτική συμφωνία που θα ευοδωθεί αν προκύψουν σημαντικές αλλαγές στο πεδίο, συνιστούν τα τρία πιθανά σενάρια της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης.
Το σενάριο της συνθηκολόγησης του Κιέβου
Ο Πούτιν εμμένει στο αφήγημά του ότι ο ρωσικός στρατός θα συντρίψει τις ουκρανικές δυνάμεις και τελικά η Ρωσία θα κερδίσει τον πόλεμο. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες ο ρωσικός στρατός δυσκολεύεται να σημειώσει σημαντικά εδαφικά κέρδη και το νέο ανθρώπινο δυναμικό δεν διαθέτει την απαραίτητη εκπαίδευση, προκειμένου να επιτύχει μια σημαντική ανατροπή.
Ωστόσο, η Ρωσία αύξησε την παραγωγή drones και βλημάτων (βαλλιστικών και cruise). Μάλιστα, στις αρχές Σεπτεμβρίου 2025, η ουκρανική υπηρεσία στρατιωτικών πληροφοριών (HUR) εκτίμησε ότι η Ρωσία παράγει περίπου 2.700 drones Shahed τον μήνα.
Δυτικότερα οι ουκρανικές δυνάμεις φαίνεται να έχουν εξαντληθεί, το Κίεβο δεν έχει λύσει τα προβλήματα ανθρώπινου δυναμικού, ενώ η ουκρανική αεράμυνα καταρρίπτει όλο και λιγότερα ρωσικά drones.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μειώσει τις ροές όπλων προς την Ουκρανία και η Ευρώπη καθυστερεί χαρακτηριστικά.
Να σημειώσουμε ότι η στρατιωτική υποστήριξη των αμερικανών αναμένεται να τερματισθεί σταδιακά κατά το επόμενο έτος, καθώς θα ολοκληρωθούν οι παραδόσεις βοήθειας της κυβέρνησης Μπάιντεν. Επομένως, η Ευρώπη είναι πιθανόν να παραμείνει ως ο κύριος υποστηρικτής του ουκρανικού στρατού.
Το Κρεμλίνο ευελπιστεί ότι το 2026 ο ρωσικός στρατός θα αποκτήσει σημαντικό πλεονέκτημα έναντι του αποδυναμωμένου ουκρανικού στρατού, γεγονός που θα οδηγήσει στη συνθηκολόγηση του Κιέβου. Το σενάριο αυτό δεν είναι το επικρατέστερο, αλλά συγκεντρώνει όλο και περισσότερες πιθανότητες.
Το σενάριο της αέναης συγκρουσιακής κατάστασης
Αναμφισβήτητα, η καλύτερη εξέλιξη για το Κρεμλίνο είναι η νίκη. Αν όμως η νίκη συνεχίσει να καθυστερεί, τότε η επόμενη καλύτερη εξέλιξη θα είναι η διατήρηση της παρούσας συγκρουσιακής κατάστασης. Εξάλλου, για όσο χρονικό διάστημα θα συνεχίζεται η ρωσο-ουκρανική σύγκρουση, το Κίεβο θα παραμένει μακριά από την ένταξή του στην Ε.Ε. ή το ΝΑΤΟ.
Δεδομένων των δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο ρωσικός στρατός στο πεδίο της μάχης, η επίτευξη της νίκης δεν είναι εύκολη υπόθεση για τον Πούτιν. Επομένως, το σενάριο της παρατεταμένης ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης φαίνεται ιδιαίτερα πιθανό.
Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε τα συνεχώς αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ρωσία, τις δυσκολίες στη στρατολόγηση, τα ελάχιστα εδαφικά κέρδη των τελευταίων μηνών, την πιθανή αύξηση της υποστήριξης των Ευρωπαίων εταίρων προς την Ουκρανία, αλλά και την προθυμία του Τραμπ να προμηθεύσει τις ουκρανικές δυνάμεις με βλήματα cruise μεγάλου βεληνεκούς (~2.500 χλμ.), τότε αντιλαμβανόμαστε ότι οδηγούμαστε στο σενάριο της συνεχιζόμενης σύγκρουσης. Ένα σενάριο που φαίνεται να θέτει σοβαρές προκλήσεις για την Ευρώπη.
Το σενάριο της ειρηνευτικής συμφωνίας
Επανειλημμένα έχουμε ακούσει τον Πούτιν και τους Ρώσους αξιωματούχους να προβάλουν μαξιμαλιστικές απαιτήσεις για την κατάπαυση του πυρός και την επίτευξη της ειρήνης.
Αντίστοιχα, από την ουκρανική πλευρά, ο Ζελένσκι επαναλαμβάνει συνεχώς ότι δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί την de facto ρωσική κυριαρχία των κατεχόμενων ουκρανικών εδαφών.
Μέχρι στιγμής, το Κρεμλίνο επενδύει στο αφήγημα της νίκης, ενώ το ηθικό τόσο των Ρώσων πολιτών όσο και των στρατιωτών παραμένει σχετικά υψηλό, αν και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειονότητα του ρωσικού πληθυσμού τάσσεται κατά του πολέμου.
Από την πλευρά τους, οι Ευρωπαίοι εταίροι καθυστερούν χαρακτηριστικά να λάβουν αποφάσεις και να χαράξουν την απαιτούμενη στρατηγική, ενώ ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν φαίνεται διατεθειμένος να εμπλακεί στον πόλεμο.
Επομένως, η επίτευξη της ειρήνης είναι μια πολύ δύσκολη εξίσωση, η οποία θα μπορούσε να λυθεί μόνο εάν προκύψουν νέα σημαντικά δεδομένα. Στρατιωτικά, οικονομικά ή πολιτικά δεδομένα, που θα φέρουν το Κίεβο ή τη Μόσχα σε πολύ δυσχερή θέση και θα τους αναγκάσουν να καθίσουν στο τραπέζι έτοιμους για διαπραγματεύσεις.
Πιθανότερο το απευκταίο σενάριο
Το πλέον πιθανό σενάριο είναι η παράταση του πολέμου, εκτός αν υπάρξουν σημαντικές μεταβολές στους συσχετισμούς ισχύος.
Κλειδί για την εξέλιξη του Ουκρανικού θα είναι οι αποφάσεις της Ουάσιγκτον και η συνεκτικότητα των Ευρωπαίων.
Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες ενισχύσουν αποφασιστικά το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο, το κόστος για το Κρεμλίνο μπορεί να αποδειχθεί ασύμφορο.
Διαφορετικά, η Ευρώπη θα βιώσει τις συνέπειες μιας «αέναης» σύγκρουσης – συνέπειες οικονομικές, πολιτικές και ασφάλειας – με ό,τι αυτό σημαίνει για το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου.
Ο Βασίλης Γιαννακόπουλος, είναι ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός
αναλυτής ([email protected])
Διαβάστε επίσης
Copernicus: Ο Σεπτέμβριος του 2025 ο τρίτος πιο θερμός μήνας στην ιστορία
Νέο ρωσικό σφυροκόπημα στην Ουκρανία – Τρεις νεκροί και δύο τραυματίες
