«Βραχυκύκλωμα» στο καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ: Έρευνα της Ευρωπαϊκής εισαγγελίας, εκνευρισμός σε Αθήνα, αμηχανία στη Λευκωσία
«Ήταν στραβό το κλίμα, το έφαγε κι ο γάιδαρος»: Στις ελληνικές καλένδες – και αν… – φαίνεται ότι παραπέμπεται το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ, μετά την αποκάλυψη-βόμβα που έκανε ο Νίκος Χριστοδουλίδης για έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για ποινικά αδικήματα σχετιζόμενα με το έργο.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δήλωσε ότι «έχω ενημερωθεί ότι η Νομική Υπηρεσία ενημερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ότι μετά από διάφορες καταγγελίες που έγιναν εδώ και καιρό και έχουν διερευνηθεί αποφάσισε να ανοίξει υπόθεση διερεύνησης για ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα σε σχέση με το συγκεκριμένο έργο».
Μάλιστα, ο Ν. Χριστοδουλίδης άφησε αιχμές λέγοντας ότι «επειδή ακούω διάφορα για έργα και μεγάλες δηλώσεις που κάποιοι κάνουν, αυτή η κυβέρνηση […] είναι εδώ για να μην υπάρχει η οποιαδήποτε σκιά για την Κυπριακή Δημοκρατία. Σε αυτό το θέμα δεν υπάρχει κανένα μα κανένα περιθώριο συζήτησης. Άρα, κάποιοι όταν προβαίνουν σε δηλώσεις να είναι λίγο πιο προσεκτικοί ειδικότερα όταν αφορά το όνομα, τη φήμη, την αξιοπιστία της χώρας μας, κανένας δεν είναι πάνω από την αξιοπιστία και τη φήμη αυτής της χώρας».
Εκτιμήσεις από τη Λευκωσία αναφέρουν ότι με αυτή τη φράση ο Ν. Χριστοδουλίδης «φωτογράφησε» μέλη της κυβέρνησης στην Αθήνα, τα οποία αντέδρασαν με εκνευρισμό όταν ο Κύπριος ΥΠΟΙΚ χαρακτήρισε το έργο ως «μη βιώσιμο». Μάλιστα, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, είπε στην ΕΡΤ ότι «είναι ένα σχέδιο από το οποίο κυρίως ωφελημένη, κατά τη δική μας άποψη, είναι η Κύπρος. Για λόγους νομίζω προφανείς, αίρεται η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου. Από εκεί και πέρα, η δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης είναι πάρα πολύ συγκεκριμένη. Έχει εκφραστεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, όχι μόνο με δηλώσεις, αλλά και με συγκεκριμένες κινήσεις από επιμέρους υπουργεία και δημόσιους φορείς, αλλά απομένει να ξεκαθαριστεί τι θέλει να κάνει και η Κύπρος».
Σε αντίστοιχο μήκος κύματος κινήθηκε και ο ΥΠΕΝ, Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος σημείωσε ότι προκύπτουν εύλογα ερωτηματικά, «ιδιαίτερα όταν το έργο αυτό είναι στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο καθώς θα τερματίσει την ενεργειακή της απομόνωση, κι επίσης όταν στις 31 Ιουλίου, η η ΡΑΕΚ, ενέκρινε τα 25 εκατ. για την υλοποίηση του έργου». Ο ίδιος σημείωσε ότι η Ελλάδα δεν έχει δει τις εκθέσεις που επικαλείται η Λευκωσία περί μη βιωσιμότητας του έργου και κάλεσε την κυπριακή πλευρά να «ξεκαθαρίσει τη θέση της».
«Πέτρα του σκανδάλου» σε αυτή την περίπτωση είναι ο Κύπριος ΥΠΟΙΚ, Μάκης Κεραυνός, ο οποίος μιλώντας στην «Καθημερινή», υποστήριξε ότι «έχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους», προσθέτοντας ότι «η συζήτηση γίνεται γιατί το έργο είναι πολύπλοκο με οικονομική, τεχνική και γεωπολιτική πτυχή. Θα ήθελα επίσης να σημειώσω και κάτι άλλο. Έχει από το 2010 που συζητείται αυτό το έργο και χαρακτηρίζεται ευρωπαϊκό, καθώς η Κομισιόν αποφάσισε να το χρηματοδοτήσει με 650 εκατομμύρια. Το ερώτημα που θέτω είναι, γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που διαθέτει κονδύλια υπό αυστηρούς όρους και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, μετά από τόσα χρόνια δεν διερωτάται γιατί δεν έγινε αυτό το έργο;».
Το πρόβλημα ανακύπτει από το γεγονός ότι η Κύπρος δεν εκταμιεύει ποσό 25 εκατ. ευρώ, για να πληρωθεί ο ΑΔΜΗΕ, που είναι και ο φορέας υλοποίησης του έργου. Μάλιστα, ο ίδιος ο Ν. Χριστοδουλίδης είπε ότι «δεν υπάρχουν διαφορές με την Ελληνική Κυβέρνηση. Υπάρχουν υποχρεώσεις που έχει αναλάβει ο ΑΔΜΗΕ και για να είναι βιώσιμο το έργο αυτές τις υποχρεώσεις πρέπει να τις υλοποιήσει, ενώ όταν του επισημάνθηκε ότι ο ΑΔΜΗΕ θεωρεί ότι υπάρχουν υποχρεώσεις της Λευκωσίας που πρέπει επίσης να ικανοποιηθούν, ο Κύπριος Πρόεδρος απάντησε: «Δεν ξέρω τι θέλει να ικανοποιήσει, αλλά τα δεδομένα είναι εκεί. Οφείλει να ανταποκριθεί (σ.σ. ο ΑΔΜΗΕ) σε κάποιες δεσμεύσεις που έχει αναλάβει έτσι ώστε να προχωρήσει το έργο».
Ωστόσο, φαίνεται ότι τα ζητήματα που «στοιχειώνουν» το έργο είναι βαθύτερα και άπτονται της γεωπολιτικής, καθώς η Τουρκία σε δύο περιπτώσεις έχει κινηθεί επιθετικά έναντι ερευνητικών πλοίων που έκαναν βυθομετρήσεις για την εγκατάσταση του καλωδίου διασύνδεσης (το οποίο παρεμπιπτόντως κατασκευάζεται από τη γαλλική Nexans) στην Κάσο και την Κάρπαθο, υποστηρίζοντας ότι κινούνται εντός της υφαλοκρηπίδας της και απειλώντας με δυναμικές αντιδράσεις αν επιχειρηθούν «τετελεσμένα». Υπό αυτή την έννοια, το έργο για την Αθήνα αποκτά στρατηγική σημασία, καθώς ενέχει και άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Από εκεί και πέρα, Αθήνα και Λευκωσία φαίνεται ότι έχουν σημαντικά αποκλίνουσες απόψεις σχετικά με τον ρόλο του ΑΔΜΗΕ, αλλά και τον επιμερισμό των δαπανών σε περίπτωση μη υλοποίησης του έργου, με την κατάσταση να περιπλέκεται ακόμα περισσότερο σε διαδικαστικό επίπεδο όσον αφορά στα κονδύλια της ΕΕ και την πιστοποίηση του έργου από την Κομισιόν, μια διαδικασία που τραβάει σε μάκρος. Προς το παρόν, πάντως, το έργο μοιάζει «dead in the water», όπως λέει και μια αμερικανική έκφραση, καθώς οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο τρίτος εταίρος, το Ισραήλ, έχει μειωμένο ενδιαφέρον για την υλοποίησή του.
Διαβάστε επίσης:
To «challenge» του Κυριάκου Μητσοτάκη στο TikTok (Video)
Σταύρος Παπασταύρου για ηλεκτρική διασύνδεση με Κύπρο: Να ξεκαθαρίσει η Λευκωσία τη θέση της
