Η πολεμική επιθεώρηση «Μπράβο Κολονέλο» στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής
Η θρυλική πολεμική επιθεώρηση «Μπράβο Κολονέλο» των Αλέκου Σακελλάριου και Δημήτρη Ευαγγελίδη, που ανέβηκε στη σκηνή το 1940 ως άμεση αντίδραση στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για δύο παραστάσεις στις 25 και 26 Οκτωβρίου 2025, σε συμπαραγωγή με την ΕΡΤ. Το «Μπράβο Κολονέλο» αναβιώνει μέσα από τη νέα ενορχήστρωση του μαέστρου της Χορωδίας της ΕΡΤ Μιχάλη Παπαπέτρου και θα ερμηνευτεί από την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ υπό τη μουσική διεύθυνσή του. Τη σκηνοθετική επιμέλεια υπογράφει ο Αλέξανδρος Ευκλείδης.
Η νέα ενορχήστρωση του «Μπράβο Κολονέλο» είναι βασισμένη στο ιστορικό αρχείο της ΕΡΤ αλλά και στην πρώτη ιστορική εκδοχή της επιθεώρησης, με σεβασμό στην ιστορική της αξία, σε μια προσπάθεια ανάδειξης της διαχρονικότητας του έργου.
«Η ενορχήστρωση βασίστηκε στο έργο του Θεόφραστου Σακελλαρίδη όπως το γνωρίζουμε από τις οπερέτες και τις ηχογραφήσεις των τραγουδιών του. Διατηρήθηκε ο λυρικός και θεατρικός του χαρακτήρας, ενώ η νέα ενορχήστρωση αναδεικνύει τη ζωντάνια, το χιούμορ και το διαχρονικό ελληνικό ύφος της μουσικής του», σημειώνει ο Μιχάλης Παπαπέτρου.
Η πολεμική επιθεώρηση «Μπράβο Κολονέλο» παρουσιάστηκε στο Θέατρο «Αλίκη» –το μετέπειτα θέατρο «Μουσούρη»– και γνώρισε μεγάλη απήχηση, καθώς μέσα από το χιούμορ και τη μουσική ενθάρρυνε το κοινό και σατίριζε τον φασισμό. Συμμετείχαν έμπειροι ηθοποιοί του μουσικού θεάτρου της εποχής, όπως οι Ορέστης Μακρής, Κυριάκος Μαυρέας, Μαρίκα Κρεβατά, Κώστας Δούκας και Μαρίκα Νέζερ. Τη μουσική, πρωτότυπη αλλά συχνά και δανεισμένη από δημοφιλή τραγούδια της εποχής, υπέγραφε ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης.
Το 1979, η παράσταση επανήλθε στη σκηνή και στην τηλεόραση μέσω της ΕΡΤ, σε επιμέλεια του Αλέκου Σακελλάριου και του Γιώργου Κατσαρού, με τη συμμετοχή κορυφαίων καλλιτεχνών όπως οι Άννα Καλουτά, Γιάννης Γκιωνάκης, Γιάννης Βογιατζής, Γιάννης Πάριος κ.ά.
Το «Μπράβο Κολονέλο», μία από τις πρώτες πολεμικές επιθεωρήσεις που παρουσιάστηκαν στα θέατρα της Αθήνας μετά την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, αποτυπώνει με σχεδόν πανηγυρικό τρόπο το αντιφατικό κλίμα της εποχής: ένας λαός σαστισμένος αλλά και θαρραλέος, σαν έτοιμος από καιρό, αντιστέκεται στην επέλαση του φασισμού και προσπαθεί να ξορκίσει τον φόβο του πολέμου με χιούμορ και σάτιρα.
«Πολεμικό και σατιρικό ευθυμογράφημα» αποκαλούν το έργο οι συγγραφείς Αλέκος Σακελλάριος και Δημήτρης Ευαγγελίδης, και δίνουν τη θεατρική μάχη με σύμμαχο τις μουσικές του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, πρωτότυπες αλλά και δάνειες, κατά την προσφιλή συνήθεια του επιθεωρησιακού θεάτρου. Στο «Μπράβο Κολονέλο» το γέλιο και η μουσική γίνονται τρόποι αντίστασης και παρηγοριάς.
Μέσα από νούμερα, παρλάτες και τραγούδια, γυναίκες και άντρες στα μετόπισθεν κρύβουν την αγωνία και την αμηχανία τους με κέφι, ειρωνεία και αυτοσαρκασμό, χωρίς να λείπουν η συγκίνηση και η εθνική υπερηφάνεια. Ο φασίστας εχθρός γελοιοποιείται, ενώ ο αγώνας και η καθημερινότητα των Ελλήνων στρατιωτών παρουσιάζονται αναπόφευκτα με τρόπο εξιδανικευμένο, όπως δηλαδή το κοινό φαντάζεται και ελπίζει πως ζουν οι πολεμιστές στο μέτωπο.
Στη σκηνή εναλλάσσονται η προσαρμοστικότητα των πολιτών στις νέες συνθήκες, ο εθελοντισμός και η αλληλεγγύη, ενώ δεν λείπει και η αυτοαναφορικότητα του θεατρικού κόσμου. Η κοσμική κίνηση αποκτά νέα μορφή, ενώ η επιβληθείσα συσκότιση και οι πολεμικές συζητήσεις δημιουργούν νέες συνθήκες για το φλερτ. Παραδοσιακοί επιθεωρησιακοί τύποι όπως ο μπεκρής στέλνουν το δικό τους αντιπολεμικό μήνυμα σε ένα κοινό που επιμένει να γεμίζει τις σάλες των θεάτρων παρά τον φόβο του πολέμου – ή ίσως εξαιτίας αυτού του φόβου.
Το «Μπράβο Κολονέλο» είναι εντέλει μια ζωντανή υπενθύμιση της ικανότητας του μουσικού θεάτρου να μετατρέπει τη σάτιρα σε όπλο και το θέατρο σε καταφύγιο. Και κυρίως της ιδιαίτερης συνθήκης κατά την οποία πλατεία και σκηνή σμίγουν υπό το βάρος της ιστορίας μέσα σε κλίμα αβεβαιότητας αλλά ταυτόχρονα εθνικού ενθουσιασμού και συσπείρωσης.
«Μπράβο Κολονέλο»: Οι συντελεστές
Η ενορχήστρωση και η μουσική διεύθυνση είναι του Μιχάλη Παπαπέτρου και η σκηνοθετική επιμέλεια του Αλέξανδρου Ευκλείδη. Το σκηνικό και τα κοστούμια υπογράφει η Αλεξία Θεοδωράκη, την κινησιολογική επιμέλεια έχει ο Φώτης Διαμαντόπουλος και τον σχεδιασμό των φωτισμών ο Χρήστος Τζιόγκας. Επιστημονικοί σύμβουλοι της παραγωγής είναι η Κατερίνα Καρρά και ο Απόστολος Πούλιος.
Ερμηνεύουν οι Θανάσης Αλευράς, Γιώργος Γλάστρας, Ελένη Καλένος, Ραφαήλ Κριτούλης, Αριάδνη Μερσινιά, Λυδία Φωτοπούλου και Γαλήνη Χατζηπασχάλη.
Συμμετέχει η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ.
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής – Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος: Λεωφ. Συγγρού 364, Καλλιθέα, τηλ. 213 0885700, nationalopera.gr
25 και 26 Οκτωβρίου 2025, 20.30 (Κυριακή 19.30)
